در این مطلب سعی میکنیم دررابطهبا این مشکل صحبت کنیم و برای کنترل و رفع اضطراب روشهایی را به شما معرفی کنیم. اگر احساس استرس و بیقراری شما بسیار شدید است، بهتر است با یک روانشناس حرفهای مشاوره داشته باشید. روانشناس یا دکتر روانپزشک با استفاده از روشهای کاملا علمی و اصولی مشکل را برطرف میکند.
اضطراب نوعی احساس ترس و ناراحتی است که خود را با علائمی مانند تعریق، ترس، احساس بیقراری و ضربان قلب شدید نشان میدهد. تمامی این موارد در پاسخ به استرس طبیعی است. احساس ترس و دلهره درمورد چیزی که قرار است در آینده اتفاق بیفتد، این شرایط را ایجاد میکند.
شرایطی مانند روز اول مدرسه، مصاحبه شغلی، سخنرانی برای تعداد زیادی از افراد و انجام دیگر کارهای اینچنینی اضطراب را به همراه دارد. اما دقت داشته باشید که اگر اضطراب شما بسیار شدید باشد و بیش از 6 ماه طول بکشد، بهطوریکه در زندگی شما اختلال ایجاد کند، ممکن است دچار اختلال اضطرابی شده باشید.
در بسیاری از شرایط استرسزا و حساس ما دچار اضطراب میشویم. در این حالت ضربان قلب بالا رفته و دچار تعریق و بیقراری میشویم.
اضطراب برای ورود به یک مکان جدید، یک آزمون مهم یا سخنرانی کاملا طبیعی است. در این شرایط شاید استرس ناخوشایند باشد، اما باعث ایجاد انگیزه و تلاش بیشتر میشود. این نوع از استرس اختلالی در زندگی ایجاد نمیکند و پس از مدت کوتاهی برطرف میشود. اما اختلال اضطراب ترسی است که همیشه همراه شما است و گاهی به حدی شدید است که شما را ناتوان میکند.
این نوع اختلال باعث میشود، شما از انجام بسیاری از کارهای مورد علاقهتان یا حتی کارهای معمولی دست بکشید. بهعنوانمثال ممکن است فرد به دلیل ترس و استرس از ورود به آسانسور، رد شدن از خیابان یا خروج از خانه خودداری کند.
اختلالات اضطرابی شایعترین اختلال عاطفی است. این بیماری میتواند هر شخصی را با هر سنی درگیر کند. اما طبق تحقیقات انجام شده زنان بیشتر از مردان دچار این نوع اختلال میشوند.
چندین اختلال مختلف وجود دارد که بخش مهمی از آنها اضطراب و استرس شدید است. در ادامه این اختلالات را معرفی میکنیم.
قرارگرفتن در یک موقعیت استرسزا میتواند علائم و نشانههای مختلفی داشته باشد. علائم استرس و اضطراب شدید شامل موارد زیر است. ممکن است فرد همه یا برخی از علائم زیر را تجربه کند.
علت اضطراب میتواند موارد زیادی باشد. بسیاری از موقعیتها و رویدادهای آسیبزا که در زندگی تجربه میکنیم، باعث ایجاد استرس یا حتی نوع شدیدتر آن یعنی اختلال اضطرابی میشوند. سه عامل مهمی که در ایجاد استرس نقش دارند، عبارتند از:
گاهی مناطقی از مغز که مسئول کنترل ترس هستند، تحت تاثیر قرار گرفته و این مشکل را ایجاد میکنند. حتی صفات ارثی میتوانند باعث ایجاد اضطراب و نگرانی در موقعیتهای مختلف شوند. گاهی نیز استرس میتواند به دلیل یک مشکل پزشکی و اختلال در سلامت جسمی ایجاد شود.
ختلالات اضطرابی به دلایل مختلفی مانند وراثت، محیط و ترشحات شیمیایی مغز ایجاد میشود و میتواند روی زندگی تاثیر منفی داشته باشد.
در برخی مواقع اضطراب نشانه و علامتی مربوط به یک مشکل پزشکی است. اگر پزشک مشکوک به یک بیماری شود، برای تشخیص آن آزمایشهایی تجویز میکند. نمونههایی از بیماریها که باعث بروز استرس میشوند، عبارتند از:
گاهی نیز اضطراب میتواند به دلیل مصرف داروها و ایجاد عوارض آنها باشد. اگر میخواهید بدانید که استرس شما مربوط به شرایط استرسزا و اختلالات اضطرابی است یا مربوط به بیماریهای زمینهای میشود، باید به موارد زیر دقت کنید. اگر موارد زیر شامل حال شما میشود، احتمال دارد، دلیل استرس یکی از بیماریها یا داروهای ذکرشده باشد.
برخی عوامل باعث میشوند، احتمال ابتلا به اختلال اضطرابی در شخص بیشتر شوند. عوامل خطر عبارتند از:
استرس در حالت طبیعی عوارضی نداشته و با عبور از موقعیت استرسزا برطرف میشود. اما وقتی این مشکل شدید شده و تبدیل به یک اختلال شود، میتواند شرایط روحی و جسمی را تحت تاثیر قرار دهد. عوارض این اختلال عبارتند از:
برای تشخیص علت ایجاد استرس بهتر است ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنید تا مطمئن شوید دلیل این مشکل، بیماری زمینهای یا مصرف داروی خاصی نیست. درصورتیکه پس از انجام آزمایشهای لازم هیچ بیماری زمینهای تشخیص داده نشد، باید به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کرد. روانشناس یا روانپزشک برای تشخیص اختلال اضطرابی ممکن است موارد زیر را انجام دهد.
دررابطهبا درمان اختلالات اضطرابی دو روش درمان وجود دارد، رواندرمانی و تجویز دارو. ممکن است پزشک تشخیص دهد که ترکیب این دو درمان مفیدتر خواهد بود. گاهی نیز برای تشخیص بهترین روش درمان استرس و اضطراب آزمونوخطا انجام میشود. همین موضوع درمان را کمی طولانی میکند.
رواندرمانی بهعنوان گفتگو درمانی یا مشاوره روانشناختی شناخته میشود. روانشناس در با متدهای مختلف سعی میکند، علائم استرس را کاهش دهد. در یکی از روشهای این نوع درمان به نام CBT یا درمان شناختی رفتاری مهارتهای خاصی آموزش داده میشود تا شخص بهمرور فعالیتهایی که به دلیل استرس و نگرانی از آنها دوری میکرده است، انجام دهد. این روش متداولترین روش رواندرمانی است.
در این روش شخص بهمرور با شی یا موقعیتی که باعث اضطراب او میشود، مواجه شده و با مدیریت شرایط اعتمادبهنفس او بالا میرود.
انواع مختلفی از داروها باعث تسکین علائم اختلال اضطرابی میشوند. متخصص باتوجهبه نوع اختلال و دیگر مشکلات سلامتی جسمی و روحی داروهای خاصی را تجویز میکند. برخی از داروهای ضد اضطراب شامل موارد زیر میشود.
اگر اضطراب و استرس شما به طرز شدید بالا است و در شرایط عادی این حالات را تجربه میکنید، احتمالا پزشک از داروهای ضداضطراب برای درمان استفاده کند.
برای درمان اختلال اضطرابی در کنار روشهای پزشکی و رواندرمانی برخی اقدامات و تغیر سبک زندگی میتواند شرایط را برای شما بهتر کند. برخی از اقداماتی که میتوانید انجام دهید، عبارتند از:
استرس باعث میشود، سریعا به تهدیدات پاسخ دهیم. اما در طولانیمدت میتواند به جسم و روان ما آسیب وارد کند. برای کاهش اضطراب و استرس باید مصرف الکل را به حداقل برسانید و رژیم غذایی سالم داشته باشید. برخی افراد در موقعیت استرسزا بیشتر میخورند. اما این کار استرس را بدتر میکند.
علاوه بر موارد ذکرشده مانند ورزش، کاهش مصرف نیکوتین و تکنیکهای تمدد اعصاب باید سعی کنید محرکهای استرس را کاهش دهید. تمرین مهارتهای مدیریت زمان مانند درخواست کمک در مواقع مناسب، تعیین اولویتها و انجام کارهایی برای مراقبت از خود میمؤثر به رفع این مشکل کمک کند. موارد زیر میتوانند در کاهش استرس موثر باشند.
مرز باریکی میان این دو مشکل وجود دارد. هر دو واکنش احساسی هستند. اما تفاوت اضطراب و استرس در علت ایجاد آنها است. استرس توسط یک محرک خارجی ایجاد میشود. محرک میتواند در کوتاهمدت علائمی در فرد ایجاد کند. افراد تحت استرس علائم روحی و جسمی مانند تحریکپذیری، عصبانیت، خستگی، درد عضلانی، مشکلات گوارشی و مشکل در خواب را تجربه میکنند.
اما اضطراب با نگرانیهای مداوم و بیش از حد شناخته میشود. حتی زمانی که عامل استرسزا وجود ندارد، این حالت در فرد از بین نمیرود. علائم اضطراب نیز مشابه استرس است و فرد دچار بیخوابی، تحریکپذیری، مشکل در تمرکز، خستگی و تنش عضلانی میشود.
استرس میتواند باعث بروز مشکلاتی در بدن شود. یکی از این علائم افزایش فشارخون با استرس و اضطراب است. بهخصوص افراد با بیماری زمینهای در زمان بروز ترس یا وحشت دچار تنگی نفس، ضربان قلب بالا و افزایش فشارخون میشوند. در چنین شرایطی باید سعی کرد، استرس را کنترل کرده تا علائم بهآرامی فروکش کنند.
طبق تحقیقات انجام شده کلسترول بالا در افرادی که دچار حملات پانیک میشوند، زیاد است. در میان افراد مبتلا به افسردگی نیز بیمارانی که اختلالات اضطرابی را تجربه کردهاند، بیشتر دچار مشکلات چربی خون هستند. پزشکان معتقدند علت این عارضه در افراد با اختلال هراس و اختلالات اضطرابی افزایش فعالیت نورآدرنرژیک است.
اگر این حالت باعث ایجاد مشکل در زندگی روزمره شما شده است، بهترین راه برای جلوگیری از استرس کمکگرفتن از یک فرد متخصص است. روانشناس در چنین شرایطی راهکارهایی را آموزش میدهد تا نگرانی شما کاهش پیدا کند. زمانی که یک نگرانی ذهن شما را مشغول کرده است، سعی کنید فعال باشید. در فعالیتهایی شرکت کنید که از آنها لذت میبرید و احساس خوبی در شما ایجاد میکنند.
در این شرایط بههیچوجه الکل یا مواد مخدر مصرف نکنید. شاید تصور کنید، مصرف این مواد شما را آرام میکنند. اما کاملا بالعکس است. حتی سیگار نیز باعث تشدید استرس میشود. بهتر است برای کنترل نگرانی این مواد را ترک کنید.
اضطراب در کودکان بسیار طبیعی و رایج است. تحقیقات نشان میدهد از هر 8 کودک یک نفر دچار استرس است. کودکان در مراحل مختلف رشد، بسیاری از موارد را از بزرگسالان و همسالان خود یاد میگیرند. در این میان مهارتهای کنترل استرس و آرامکردن خود را نیز پیدا میکنند. گاهی نیز اضطراب میتواند مزمن و پایدار باشد. برای درمان چنین اختلالی باید از مشاور کمک بخواهید تا با روشهای گفتاردرمانی و تجویز دارو استرس کنترل شود.
تحقیقات نشان میدهد، برخی از غذاها و خوراکیها میتوانند تاثیر مفیدی روی مغز بگذارند و تا حدودی اضطراب را درمان کنند. از جمله:
اگر احساس میکنید اضطراب و استرس شما بسیار شدید است و نگرانی بیش از حد در کار و زندگی شخصی شما اختلال ایجاد کرده است، باید به یک روانشناس یا بهترین دکتر متخصص روانپزشک مراجعه کنید که ساده ترین راه برای دریافت نوبت و یا مشاوره آنلاین سایت دکترتو است. روانشناس پس از بررسی علائم و مشخصشدن علت این اختلال راهکارهای موثری به شما ارائه میدهد. گاهی نگرانیها خودبهخود از بین نمیروند و باید برای رفع آنها به دنبال کمک بود.
روانشناس یا روانپزشک با استفاده از متد مختلف شامل گفتاردرمانی و تجویز داروهای ضد اضطراب به بهبود شرایط کمک میکنند. اگر اختلال اضطرابی درمان نشود، میتواند مشکلات جدی در سلامت روحی و روانی به وجود بیاورد.