سامان سالور در گفت وگو با خبرنگار سینمایی ایرنا و در توضیح ماهیت و مفهوم سینمای مستقل و تعارضات تعریف و برداشت از آن در سینمای ایران بیان کرد: ما هنوز در مضمون سینمای مستقل دچار مسئله هستیم. وقتی بسیاری از عزیزان تهیه کننده واژه مستقل را به سخره می گیرند و در مجالس و مراسم رسمی منکر سینمای مستقل می شوند و می گویند اصلا چنین چیزی نداریم، اوضاع چگونه خواهد بود؟
وی افزود: بر این اساس باید تعریف مستقل را بشناسیم. یعنی بدانیم که وقتی می گوییم مستقل از چه حرف می زنیم؛ سینمای مستقل یعنی پول نگرفتن از دولت؟ یعنی مستقل بودن در اندیشه و خلاف جریان آب شناکردن؟ یعنی این که فیلمی بسازی که بدنه نباشد؟ بنابراین وقتی هنوز تعریف مشخصی از این واژه وجود ندارد، نمی توان به نتیجه ای واحد بر سر این موضوع رسید.
نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی سه کام حبس (۱۳۹۸) ادامه داد: متاسفانه واژه مستقل به نظرم از آن دسته کلماتی است که در این سالها لوث شده و به شخصه از به کار بردن آن ابا دارم چراکه بسیاری اوقات می بینم که فرد آمده پولی از دولت هم گرفته و در اندیشه و ساختار هم استقلالی ندارد ولی از واژه مستقل استفاده می کند و شاید دلیل این موضوع آن است که هنوز در مورد تعاریف این موضوع دچار مشکل و تناقض هستیم.
سالور اظهار داشت: هم در مورد خودم و هم در مورد کارگردانان مستقل حقیقی می توانم بگویم که فیلم هایی که ماندگار شده، موفق بوده و افتخار بین المللی به دست آورده، فیلم های مستقلی هستند که با تلاش کارگردانی که احتمالا تهیه کننده هم هست با سختی و بدون هیچ کمک و وام و پشتیبانی ساخته شده است.
در تعریف و ساختار سینمای مستقل دچار مسئله هستیم
نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی چند کیلو خرما برای مراسم تدفین (۱۳۸۴) توضیح داد: زمانی بود که در این کشور سینما آنقدر حرفه درست و بزرگی بود که اولا ورود به آن ساده نبود و ثانیا هرکس شبیه خودش فیلم می ساخت؛ یعنی ژانرهای مختلف با احترام کار می کردند و فیلم می ساختند و همه سرجای خودشان بودند؛ متاسفانه امروز آشفته بازاری است که به نظرم خیلی نباید دنبال این باشید که سینمای مستقل کجاست یا سینمای بدنه کجاست.
وی افزود: وقتی که ما در تولید و پخش اثر همچنان و بعد سالها در مرحله پروانه ساخت و پروانه نمایش مشکل داریم و بعضا فیلم هایی که پروانه نمایش دارند را مجددا فرامی‌خوانند و در خواست ممیزی می دهند که چون دولت عوض شده است دوباه باید این فیلم از مراحل قبلی رد شود، صحبت از مسائل دیگر بی مفهوم است؛ و چرا باید چنین باشد آن هم در شرایطی که این فیلم ها همه پروانه نمایش داشته اند و اکران آنها به دلیل مسئله کرونا عقب افتاده است.
سالو تاکید کرد: هم در تعریف و هم در ساختار دچار مسئله و مشکل هستیم و آنقدر گفته ایم که امیدواریم درست شود که پیر شده ایم و موهایمان سفید شده است.
نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی سیزده ۵۹ (۱۳۸۹) با اشاره به بوروکراسی کند و فرسایشی کسب مجوز ساخت و اکران فیلم گفت: قریب به یک سال است که هیچ پروانه ساختی برای فیلم پلتفرم صادر نشده است. دوستان و همکاران من همگی برای کسب پروانه ساخت و ساختن فیلم و برای این که عوامل مختلف یک فیلم در کنار هم قرار بگیرند دچار مشکل هستند.
وی افزود: البته که مسئله اقتصادی در این شرایط سخت تعیین کننده است و کمتر کسی هست که در روند تولیدش چنین مشکلاتی نداشته باشند. به شخصه معتقدم هرکسی که در این شرایط می تواند کاری را تولید کرده و به واسطه آن وضعیت اقتصادی خود را بگرداند قابل احترام است.
فیلم ساختن در سینما به خودی خود کار سختی است
سالور در پاسخ به این پرسش که در شرایط حاضر کارگردانان تا چه اندازه در تامین سرمایه و پیداکردن سرمایه گذار برای آثار دچار دشواری هسنتند، بیان کرد: برای پیدا کردن سرمایه گذار و تهیه کننده بسیار تحت فشار هستیم؛ نزدیک به سه سال است که از ساخت فیلم سه کام حبس می گذرد و این فیلم قبل از کرونا ساخته شد؛ فکر می کردم بعد از سه کام حبس بلافاصله فیلم بعدی ام را شروع کنم اما نشد و بدشانسی هایی هم آوردیم که کرونا شد و فیلم اکران نشد.
وی تاکید کرد: سه تا فیلمنامه دارم که هر سه را دوست دارم و کارهای خوب و باارزشی هستند که می شود اسم آنها را سینما گذاشت و می شود گفت متفاوت هستند ولی سه سال است که برای این سه فیلمنامه دچار مشکل هستم.
کارگردان و تهیه کننده فیلم سینمایی ترانه تنهایی تهران (۱۳۸۷) در پاسخ به این پرسش که کرونا چه مشکلاتی را برای فیلمسازی و سینما ایجاد کرده است، یادآور شد: بعد از کرونا ضربه و لطمه ای سخت هم به سینمای بدنه هم به نمایش و اکران و مسائل مختلف خورد که کار سخت تر هم شد و واقعا انگار گاهی اوقات باید تن بدهید به کارهایی که دوست ندارید و لاجرم پیش می آید.
سالور خطرنشان کرد: فیلم ساختن در سینما به خودی خود کار سختی است اما پیدا کردن سرمایه گذار برای فیلمی که متفاوت باشد و در خود نگاه و ساختاری داشته باشد و شبیه باقی کارها نباشد کاری به واقع دشوار خواهد بود.
تنوع نگاه ها در سینما محترم است
کارگردان و تهیه کننده فیلم سینمایی ساکنین سرزمین سکوت (۱۳۸۲) در پاسخ به این پرسش که چرا به رغم اکران همزمان، کمدی انفرادی فروشی ۱۰ برابری در مقایسه با درام لامینور دارد، بیان کرد: من هیچ کدام از این دو فیلم را ندیده ام که نظری راجع به کیفیت آنها بدهم و باتوجه به سوابق کارگردان ها هم نمی شود نظری کلی داد اما عقیده دارم که باید به همه فیلم ها احترام گذاشت.
وی افزود: یعنی هم فیلمی که برای فروش ساخته می شود، هم فیلمی که دغدغه فرهنگی دارد و یا فیلمی که متفاوت باشد و بتواند نماینده سینمای ایران در فستیوال ها و مجامع بین المللی باشد، همگی باید جای پرداخت داشته باشند و سینما باید جایی باشد که همه کارگردانان در آن جای کار داشته باشند؛ از کسی که به سینما آمده تا پول بسازد تا کسی که آمده حرف بزند و کسی که آمده فیلم متفاوت بسازد و کسی که ممکن است دغدغه فرهنگی داشته و مخاطبانش کمتر باشد، همه باید امکان اظهارنظر و بیان عقیده داشته باشند.
سالور اظهار داشت: باید به لحاظ فرهنگی فضایی داشته باشیم که همه این آرای مختلف و متعدد بتوانند در جایگاه خودشان هم احترام داشته باشند و هم بتوانند کار کنند و اگر این اتفاق بیفتد به نظرم بهشت خواهد شد. یعنی چون فیلم متفاوت و فرهنگی می سازیم، نیاییم فیلم هایی که می فروشد را مورد تمسخر قرار دهیم و آنها را فیلم فارسی های رنگی بنامیم یا این که سازندگان آن آثار کارهای دیگر را به دلیل عدم جذب تعداد زیاد مخاطب و بلیت فروشی به بی مخاطبی متهم کنند.
نویسنده فیلم سینمایی به هدف شلیک کن (۱۳۸۷) گفت: نگاه ها در سینما محترم است؛ امروز مردمی که حال خوبی ندارند و وضعیت معیشتی و اقتصادی و روحی و اجتماعیشان به صورت کلی ضعیف شده است حتما دوست دارند سینمایی بروند و فیلمی ببینند که دو ساعت فکر نکنند و بخندند.
وی تاکید کرد: هر چند من اعتقاد دارم که سینما مخدر نیست. سینما محرک نیست و برای این که ما فکر نکنیم ساخته نشده است و اتفاقا برای این ساخته شده است که ما دوساعت فکر کنیم ولی به تمامی فیلم ها در ژانرهای مختلف احترام می گذارم و باید شرایط دیده شدن و خوب دیده شدن همه آثار فراهم شود.
نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی ساکنین سرزمین سکوت (۱۳۸۲) اظهار داشت: در حال حاضر مشغول طی کردن مراحل تولید فیلمی اجتماعی به نام موش خرما هستم.
