مهسا مژدهی: انریکه مورا دو ماه بعد از اعلام توقف مذاکرات احیای برجام و بازگشت مذاکره کنندگان از وین، راهی تهران شد تا با علی باقری گفتگو کند. او که هماهنگ‌کننده مذاکرات وین است، در توییتی هدف از این سفر را کار بر روی حل اختلافات باقی‌مانده در مذاکرات احیای برجام را هدف این سفر خواند. اما تنها هدف او گفتگو با باقری نبود .خبرگزاری آلمان نوشته است که مورا در این سفر با حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران ملاقات و تبادل نظر خواهد کرد. مذاکرات وین با روی کار آمدن دولت بایدن در سال ۲۰۲۱ و خروج ترامپ از کاخ سفید، با هدف احیای توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌های ایران آغاز شده است، در پی برخی تحولات اخیر بین‌المللی از جمله حمله روسیه به اوکراین و کشمکش‌های تهران-واشنگتن بر سر برخی مسائل باقی مانده در مذاکرات، تا اطلاع ثانوی متوقف شده است.
دلایل متفاوتی برای به بن بست رسیدن گفتگوها در وین اعلام شده است. اما یکی از اساسی ترین آنها عدم موافقت واشنگتن با خارج کردن نام سپاه پاسداران از فهرست سیاه تروریستی است. ایالات متحده نه تنها این شرط تهران را نپذیرفته که سنا امریکا طرحی ارائه داده که اقدام به خروج سپاه از این فهرست دشوار تر شود. وال استریت ژورنال اخیرا به نقل از دیپلمات‌های غربی مدعی شده که انریکه مورا اعلام آمادگی کرده است که برای خروج از بن‌بست گفت‌وگوها به تهران سفر کند، به این شرط که جمهوری اسلامی ایران فعلا از خواست خود برای خروج سپاه پاسداران از لیست تروریستی آمریکا صرف‌نظر کند. اما فایننشیال تایمز از طرح دیگری رونمایی کرده و ادعا می‌کند قرار است مورا به تهران پیشنهاد دهد که برچسب تروریسم از سپاه پاسداران برداشته شود و این نهاد از فهرست سازمان‌های تروریستی ایالات متحده خارج شود اما در مقابل تحریم‌هایی که بر زیرمجموعه این نهاد وضع شده همچنان سر جای خود باقی بماند. این همان چیزی است که واشنگتن بر سر آن اصرار داشته و تاکنون هم کوتاه نیامده است. بلینکن مدت‌ها قبل از این سفر اعلام کرده بود که حتی اگر سپاه پاسداران از فهرست تروریستی خارج شود، خبری از برداشته شدن تحریم‌ها علیه آن نخواهد بود. اما تهران برداشته شدن همه تحریم‌ها را بدون چون و چرا، مد نظر خود قرار داده است.
به نظر می‌رسد که اروپا دست به اقداماتی برای واسطه شدن بین ایالات متحده و ایران زده است. مورا به عنوان هماهنگ کننده مذاکرات در تهران احتمالا پیشنهادهایی با خود دارد. ژوزف بورل در مورد این سفر در گفت‌وگو با روزنامه فایننشال تایمز گفته بود که اروپا بعد از جنگ در اوکراین و تحریم روسیه به دنبال ورود یک قدرت جدید به بازار انرژی خود است. به همین دلیل او از معاون خود خواسته که برای دومین بار در دو ماه اخیر جهت گفت‌وگو با مقام‌های جمهوری اسلامی عازم تهران شود. به نظر می‌رسد حالا که اروپا موظف شده وابستگی خود به نفت روسیه را به سرعت قطع کند، برای کنترل بازار انرژی ورود ایران به آن ضروری است و این چیزی است که اروپایی ها را به تکاپو واداشته است.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سوالی در مورد اخبار منتشر شده در ارتباط با سفر مورا به تهران و جزئیات این سفر گفته مذاکرات مربوط به رفع تحریم‌ها علیه ایران و احیای برجام بین طرف‌های مذاکره‌کننده تا امروز بدون وقفه ادامه داشته است. مکثی در حضور در وین رخ داده ولی رد و بدل پیام‌ها از طریق هماهنگ‌کننده گفت‌وگوها در حال انجام است. سفر آقای مورا به تهران در هفته جاری بعد از تماس تلفنی اخیر آقای امیرعبداللهیان و آقای بورل انجام می‌شود. این به این معنا نیست که بعد از وقفه‌ای ایشان با پیام جدیدی می‌آید. پیام‌ها به صورت مستمر بین ایران و آمریکا از طریق اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده گفت‌وگوها در حال رد و بدل شدن است.
مشخص است که مورا با پیامی از سوی غربی ها به تهران سفر کرده است. اما در روزهای گذشته طرف امریکایی گوشه و کنایه های زیادی در مورد احتمال ناموفق بودن تلاش ها مطرح کرده است. ند پرایس سخنگوی کاخ سفید در همین زمینه خاطرنشان کرده، واشنگتن به نقطه‌ای رسیده است که برای دو سناریوی احیای توافق هسته‌ای موسوم به «برجام» و یا طرح جایگزین «به صورت مساوی» در حال آمادگی است. اینگونه اظهارنظر ها می تواند با هدف تحت فشار قرار دادن تهران صورت بگیرد. پیش از این هم ایالات متحده اعلام کرده بود قرار نیست دیگر پیشنهاد تازه ای بر سر میز مذاکرات بگذارد. اما مقامات ایرانی خروج سپاه از فهرست تروریستی و برداشته شدن همه تحریم ها را جزو شروط اصلی خود برای بازگشت به برجام می‌دانند. حالا باید دید که ایا راه حل میانه انریکه مورا می‌تواند نظر غرب و ایران را بهم نزدیک کند یا هماهنگ کننده مذاکرات وین باید دست خالی با تهران خداحافظی کند.
۳۱۱۳۱۲/۴۹
