از آنجا که در افق بلندمدت صنعت فولاد تولید مستمر و باکیفیت مواد اولیه شامل کنسانتره و گندله یکی از نقاط کلیدی و پاشنه آشیل توسعه صنعت در آینده خواهد بود، بنابراین گروه فولاد مبارکه، برای پوشش شکاف زنجیره ارزش شرکت فولاد سنگان خراسان اقدام به تدوین چشم‌انداز خویش در افق ۱۴۰۴ کرده است.
بر اساس این چشم‌انداز یکی از بزرگ‌ترین صنایع معدنی منطقه شمال شرق کشور توانایی تولید اقتصادی حداقل ۶/ ۵ میلیون تن گندله را دارد. این شرکت را می‌توان یکی از کارخانه‌های زمینه‌ساز توازن در زنجیره فولاد دانست که با افزایش ۵ میلیون تن کنسانتره به ظرفیت فعلی تولیدی در کشور، این میزان را از ۵۷ به ۶۲ میلیون تن رسانده است. مدیرعامل شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان معتقد است: با برنامه‌ریزی و پیشبرد برنامه‌های تولیدی، می‌توان شاهد تاثیر این واحد تولیدی در پایدارسازی چرخه تکمیل زنجیره فولاد در کشور بود. در همین راستا با علی امرایی به گفت‌وگو پرداختیم، شرح این گفت‌وگو را می‌خوانید.
از مهم‌ترین دستاوردهای امسال فولاد سنگان احداث خط یک کارخانه کنسانتره‌سازی بوده است، تاثیرات این پروژه در تکمیل زنجیره تامین و جلوگیری از خام‌فروشی چیست؟
شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان از شرکت‌های تابعه فولاد مبارکه است که بزرگ‌ترین واحد کنسانتره شرق کشور را با ظرفیت تولید سالانه ۵ میلیون تن در سال راه‌اندازی کرد؛ این شرکت یکی از تولیدکنندگان گندله در کشور است که کنسانتره موردنیاز خود را از دیگر واحدهای تولیدی تامین می‌کند، اما با راه‌اندازی خط تولید کنسانتره علاوه بر تامین مواد اولیه موردنیاز در تولید واحد گندله‌سازی، شاهد جهش تولید، ایجاد ارزش افزوده و جلوگیری از خام‌فروشی خواهیم بود.
کارخانه کنسانتره‌سازی فولاد سنگان به‌عنوان یک واحد تولیدی عظیم در شرق کشور را به جرات می‌توان یکی از کارخانه‌های زمینه‌ساز توازن در زنجیره فولاد دانست که با افزایش ۵ میلیون تن کنسانتره به ظرفیت فعلی تولیدی در کشور، این میزان را از ۵۷ به ۶۲ میلیون تن رسانده و با برنامه‌ریزی و پیشبرد برنامه‌های تولیدی، شاهد تاثیر این واحد تولیدی در پایدارسازی چرخه تکمیل زنجیره فولاد در کشور باشیم.
چه برنامه‌هایی برای رسیدن به تولید پایدار در دستور کار شرکت است و در ۹ ماهه امسال چه رکوردهایی در شرکت به ثبت رسیده است؟ آیا مطابق پیش‌بینی‌ها عمل کرده‌اید؟
تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ به عنوان یکی از مهم‌ترین اهداف سند چشم‌انداز نیازمند تولید و تامین مواد اولیه لازم برای تحقق این هدف‌گذاری است. به اذعان برخی فعالان صنعت فولاد، این صنعت برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد نیازمند تامین ۹۰ میلیون تن گندله است و با اقداماتی که برای تاسیس واحدهای گندله‌سازی در مناطق مختلفی از کشور صورت گرفته نگرانی از بابت تامین این میزان گندله در کشور کاهش یافته است.
فولاد سنگان به‌عنوان یکی از اولین کارخانه‌های گندله‌ساز در شرق کشور ماموریتی جدی در زمینه تولید پایدار دارد و با توجه به کمبود مواد اولیه تولید فولاد در کشور، با هم‌افزایی و تلاش تمامی ارکان این شرکت توانست رکوردهای تولیدی ماهانه و سالانه را به‌رغم تمامی مشکلات به‌دست آورد.
مطالعات افزایش ظرفیت در فولاد سنگان برای بالا بردن ظرفیت تولید کارخانه در نظر گرفته شده و پیش‌بینی‌ها مبنی بر افزایش یک میلیون تنی ظرفیت تولید خواهد بود که این مهم بستگی به شرایط تامین سنگ‌آهن در منطقه دارد.
تولید ۹ ماهه شرکت در سال ۹۸ به میزان یک میلیون و ۵۸۱ هزار و ۱۶۱ تن و تولید ۹ ماهه در سال ۹۹ معادل ۲ میلیون و ۳۶۳ هزار و ۱۸۳ تن بوده که افزایش ۰۵ /۴۹ درصدی را برای شرکت رقم زده است. به‌علاوه اینکه ارسال محصول در ۹ ماه نخست سال ۹۸ معادل یک میلیون و ۶۹۳ هزار و ۶۱۲ تن و ارسال محصول در مدت مشابه امسال به میزان ۲ میلیون و ۳۴۶ هزار و ۳۵۶ تن بوده که در نهایت رشد ۳۸ /۵ درصدی را در ارسال رقم زده است.
همچنین در سال جهش در واحدهای مختلف شرکت، موفق به افزایش ۱۶۲ درصدی سود در ۹ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه در سال قبل شدیم و با تدوین برنامه‌های تولیدی و مدیریت هزینه‌ها، شاهد فروش ریالی در ۹ماه نخست امسال نسبت به گذشته در فولاد سنگان با رشد ۲۰۵ درصدی بودیم. افزایش فروش از یکسو نشان می‌دهد شرکت در جهت اهداف خود موفق بوده است و از سوی دیگر نشان از راهبری و تحقق استراتژی‌های فولاد سنگان دارد. فولاد سنگان در آبان سال‌جاری موفق به کسب رکورد تولید ۴۰۰ هزار و ۶۸۷ تن گندله و برنامه‌ریزی هوشمندانه در تامین کنسانتره به‌رغم کمبود مواد اولیه در کشور شد که با حمایت فولاد مبارکه و استفاده از ظرفیت‌های چندگانه این شرکت در راستای طرح جایگزینی معدن به جای نفت در راستای گام دوم انقلاب است.
شرایط تولید گندله در کشور چگونه است؟
براساس آمارهای مورد بررسی در هفت ماه امسال میزان تولید گندله سنگ‌آهن به حدود ۲۷ میلیون تن رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۰ درصدی دارد. فولاد مبارکه، خوزستان، میدکو، خراسان، گل‌گهر، سنگان، صنعتی و معدنی توسعه فراگیر و صبا نور در مهرماه امسال ۳ میلیون و ۹۸۵ هزار و ۸۰۴ تن گندله سنگ‌آهن تولید کردند که در مقایسه بامدت مشابه سال گذشته افزایش ۱۸ درصدی را نشان می‌دهد. بیشترین میزان تولید گندله در ۷ ماه امسال توسط فولاد مبارکه با رقم ۴ میلیون و ۴۳۳ هزار و ۶۶۶ تن و بالاترین رشد عملکرد نیز با ۴۰درصد نسبت به ۷ ماه مشابه سال گذشته مربوط به فولاد سنگان خراسان است.
گندله تولیدی فولاد سنگان در تداوم تولید محصولات فولاد مبارکه اهمیت استراتژیک دارد، چراکه اگر مواد اولیه تامین نشود، این مساله زیان بسیاری به صنعت فولاد کشور، صنایع پایین‌دستی و سهامداران وارد خواهد کرد. کمبود گندله در کشور همواره یکی از چالش‌های این صنعت بوده است و تولید مستمر گندله در این شرکت و دیگر تولیدکنندگان در کشور با جلوگیری از خام‌فروشی و تزریق مواد اولیه در شریان‌های صنعت فولاد نویدبخش روزهایی روشن در تولید گندله و تامین پایدار چرخه تولید در کشور است.
جایگاه ایران را در تولید محصولات معدنی در دنیا چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا شیوع کرونا در سال جدید میلادی نیز تاثیرگذار خواهد بود؟
در مجموع صادرات محصولات فولادی کشور در دوره ۸ ماه نخست سال جاری معادل یک میلیون و ۶۷۹ هزار تن بوده است.
ایران با حدود ۶۸ نوع ماده معدنی، ۳۷ بیلیون تن ذخایر کشف شده و ۵۷ بیلیون تن ذخایر بالقوه در میان ۱۵ قدرت معدنی جهان جای گرفته، اما فرآورده‌های معدنی تنها ۶ /۰ درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد، این آمار حاکی از آن است که این ظرفیت کم‌نظیر اقتصادی برای توسعه کشور به کار گرفته نشده است. هم‌اکنون ۶۴ کشور دنیا تولیدکننده فولاد هستند که فقط ۱۳ کشور توانستند در ۸ ماه ابتدای ۲۰۲۰ با رشد تولید مواجه شوند. به عنوان مثال از میان فولادسازان بزرگ دنیا سه کشور اروپایی انگلیس، لوکزامبورگ و مجارستان از رشد تولید برخوردار بودند و بقیه کشورهای قاره سبز از جمله آلمان با ۱۳ درصد، فرانسه ۳۰ درصد و سوئد و اغلب کشورهای اروپایی با کاهش مواجه شدند، اما در این میان چین ۴ /۸ درصد رشد مثبت تولید را تجربه کرد. همچنین هند بیش از ۴ درصد کاهش و ژاپن نیز با اقتصاد چابکی که دارد بیش از ۲۰ درصد کاهش در تولید فولاد داشته است؛ اما در این ۸ ماهه کشور ما حدود ۳ /۱۱ درصد رشد تولید در حوزه فولاد شاهد بوده که برای صنعت فولاد کشور نویدبخش توسعه است، زیرا این صنعت علاوه بر شیوع ویروس کرونا با شدیدترین تحریم‌ها نیز مواجه بوده است.
بر اساس آمار موجود، ایران از نظر ذخایر معدنی جزو ۱۰ کشور برتر دنیاست، این مهم حاکی از تاثیر معادن در اقتصاد و صادرات کشور است. در سال‌جاری تولید صنعت فولاد کشور توانست با وجود سد سخت تحریم‌ها، بیماری کرونا را پشت سر بگذارد و حتی از رشد ۳ /۱۱ درصدی برخوردار شود. رشد این صنعت و زنجیره معدنی موجب می‌شود که بتوان به جایگزینی اقتصاد معدنی به جای اقتصاد نفتی توجه ویژه‌ای داشت.
جهان در سال ۲۰۲۰ با پاندمی کووید-۱۹ مواجه شد؛ پدیده‌ای که در پیش‌بینی فعالان اقتصادی جایگاهی نداشت، چنان بازارهای اقتصاد و صنعت جهان را تحت‌الشعاع قرار داد که رکود بی‌سابقه‌ای را در ۷۰ سال اخیر بر بازارهای جهان گستراند. اکنون با کشف واکسن کووید-۱۹ امیدها برای بازگشت اقتصاد جهان به وضعیت دوران پیشاکرونا زنده شده است. نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد سرعت بازگشت به وضعیت نرمال بیش از پیش‌بینی‌هاست هر چند نرخ بیشتری از این امر متاثر از سرعت بازگشت چین بر مدار رشد اقتصادی است.
آمارها نشان از صادرات ۹ میلیارد دلار مواد معدنی در سال گذشته دارد که با اجرایی شدن سیاست‌های لحاظ شده در سال جهش تولید، به‌زودی شاهد افزایش توان صادرات و پتانسیل‌های معدنی و شکوفا شدن عصر معدن به‌جای اقتصاد وابسته و بازار غیرقابل اعتماد نفت خواهیم بود.
