در اطراف عِفرین از شهرهای استان حلب در سوریه، نزدیک به ۴۶۰ هزار نفر در ۷ منطقه ساکن هستند. این منطقه در جریان جنگ سوریه بهطور کامل تحت تسلط کُردهای سوریه درآمد و بعد از جنگ داخلی سوریه از سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱) توسط نیروهای کرُد به عنوان «کانتون عِفرین» نامیده شد؛ افزون بر این، همه اختیارات سیاسی و اداری عِفرین برعهده نیروهای کُرد است.
مبارزه با جریانهای استقلالطلب کُرد یکی از مهمترین انگیزههای ترکیه برای آغاز عملیات نظامی گسترده در مرزهای شمالی به حساب میآید. آنکارا تأسیس رژیم مستقل کردنشین در مناطق مجاوز مرزهایش را خط قرمز اصلی خود به شمار آورده و تحت هیچ شرایطی حاضر به تعامل با این اتفاق نیست.
آغاز عملیات نظامی نیروهای تُرک در سوریه
عملیات شاخه زیتون در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۸ (۳۰ دی ۱۳۹۶) توسط ارتش ترکیه از سه محور شمال، شمال شرق و شمال غرب آغاز شد و به صورت ویژه شهر عِفرین را هدف حملات خود قرار داد.عملیات نظامی ترکیه در «عِفرین» با عنوان «عملیات شاخه زیتون» در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۸ (۳۰ دی ۱۳۹۶) توسط ارتش ترکیه صورت گرفت. این عملیات تهاجمی علیه مواضع چند گروه کُرد از جمله یگانهای مدافع خلق، حزب اتحاد دموکراتیک، حزب کارگران کردستان، اتحادیه اجتماعات کردستان و نیروهای دموکراتیک سوریه در منطقه کردستان سوریه بود که در اطراف شهر عِفرین انجام شد.
این عملیات از سه محور شمال، شمال شرق و شمال غرب آغاز شد و به صورت ویژه شهر عِفرین را هدف حملات خود قرار داد. ترکیه معتقد است در این منطقه با «داعش و پکک» نیز جنگیده.
در این رابطه «هدر نوئرت» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۸(۶ بهمن ۱۳۹۶) گفت: «ترکیه در شمال غرب سوریه داعش را کنار گذاشته و به دنبال پکک است.» ترکیه با همکاری نزدیک با شبهنظامیان اسلامگرای سنی متحد آنکارا، کنترل این منطقه را به دست گرفت. در پی این حملات ۳۰۰ هزار نفر از ساکنان کُرد و ایزدی به سایر مناطق سوریه گریختند.
پشت پرده وقایع زندانها
«جاناتان اسپایر» کارشناس مسائل غرب آسیا بهتازگی در روزنامه اسرائیلی «جروزالم پست» گفت، ترکیه در سراسر شمال غرب سوریه زندانهای مخفی دارد؛ به عنوان مثال به «نادیا حسن سلیمان» شهروند سوری که در سال ۲۰۱۸ در عِفرین (۱۳۹۶) ربوده و زندانی شد، اشاره کرد.
«سلیمان به اتهام ارتباط با دولت سوریه و حزب غیر قانونی کارگران کردستان (پکک) به مدت دو سال در زندان مخوف تحت کنترل ترکیه، زندانی بود و بارها مورد «شکنجه» و «تجاوز» قرار گرفت.
اسپایر به نقل از سلیمان اظهار کرد: «زندانی که نادیا در آن زندانی بود توسط سازمان اطلاعاتی ترکیه اداره میشود و زندانیان توسط افسران تُرکزبان، بازجویی میشوند. به زنان زندانی انواع مواد اعتیادآور میدهند و در سرمای سخت زمستان، روی آنها آب سرد میریزند. حتی کودکان خردسال نیز از شکنجه مستثنی نیستند.» سلیمان موفق شده با کمک قاچاقچیان از منطقه تحت کنترل ترکیه در سوریه فرار کند. به گفته دو نهاد حقوق بشری، از سال ۲۰۱۸ تاکنون، ۸ هزار و ۵۹۰ نفر در این زندانها نگهداری شدند که از این تعداد ۱۵۰۰ نفر به طور کامل ناپدید شدهاند.
اداره زندانهای مخفی توسط کدام گروهها؟
به گزارش جروزالم پست، ترکیه از سال ۲۰۱۶ سه عملیات فرامرزی در سوریه انجام داده و متحدان وفادار سوری آن، کنترل سه منطقه عفرین، ادلب و رأسالعین را در اختیار دارند. در اکتبر(مهرماه) ۲۰۲۱، پارلمان این کشور طرحی را برای تمدید مأموریت ارتش خود به منظور انجام عملیات برونمرزی علیه نیروهای کرد، که آنکارا معتقد است با شورش در خاک ترکیه مرتبط هستند، تصویب کرد. زندانهای مخوف ساخته شده توسط ترکیه ادلب و عفرین در غرب، مارع و الراعی تا جرابلس و الباب را پوشش میدهند؛ در کل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱ _ زندان دادگاه (عفرین): در ساختمان قدیمی که پیش از آن دادگاه بوده قرار دارد. این بازداشتگاه توسط جبهه فتحالشام و عوامل اطلاعاتی ترکیه اداره میشود.
۲ _ زندان تاراندا (عفرین): این زندان در اختیار ماموران اطلاعاتی ترکیه است و به عنوان خطرناکترین بازداشتگاه مخفی، در آن همه روشهای شکنجه جسمی و روانی اعمال میشود.
ترکیه از سال ۲۰۱۶ سه عملیات فرامرزی در سوریه انجام داده و متحدان وفادار سوری آن کنترل سه منطقه عفری، ادلب و رأسالعین را در اختیار دارند. ۳ _ زندان عفرین ازهر (عفرین): این زندان توسط شبه نظامیان احرارالشرقیه و با نظارت عوامل اطلاعاتی ترکیه اداره میشود. بیشتر بازداشت شدگان از عفرین و روستاهای اطراف این شهر هستند.
۴ _ زندان مدرسه امیر غباری (عفرین): این زندان توسط ماموران اطلاعاتی ترکیه با هماهنگی تعدادی از رهبران شبه نظامیان مسلح کنترل میشود.
سازمان مخبرات السری
سازمان «تنظیم الاستاز» یا به طور رسمیتر که به عنوان «مخبرات السری» شناخته میشود، مسئولیت هماهنگی، نظارت و مدیریت کل زندانهای مخفی که در بالا توضیح داده شد را برعهده دارد. «کمال غزوان کمال» معروف به ابوالحسن _ عراقیالاصل که همسرش ترک است - یکی از مقامهای ارشد سابق امنیتی داعش بود و پیش از دستگیری در سال ۲۰۱۷، کنترل زندانها را در اختیار داشت.
در حال حاضر، شمال غرب سوریه به طور کامل تحت کنترل ترکیه قرار دارد. شواهد روشنی وجود دارد که نشان میدهد به صورت سیستماتیک در شمال غرب سوریه، زندانیان زیادی مانند «نادیا حسن سلیمان» به طرز وحشتناکی به دست نیروهای امنیتی ترکیه شکنجه میشوند.
پینوشت:
https://www.meforum.org/۶۳۱۷۲/erdogan-secret-prisons-in-syria
https://ahvalnews.com/syria/erdogan-running-secret-prisons-syria-analyst
https://www.jpost.com/international/article-۷۰۴۲۵۰
https://www.thereference-paris.com/۱۴۷۰۹