چندی پیش عبدالرسول پور عباس رییس سازمان سنجش درباره الکترونیکی شدن کنکور در سال های آتی خبر داد. اگرچه این طرح به این زودی‌ها محقق نخواهد شد اما کم وکیف عملی‌شدن آن برای همگان تردید هایی را به وجود آورده است. آیا کشور زیرساخت‌ها و ملزومات لازم را برای اجرای این ایده جدید دارد یا خیر؟ کمیسیون بودجه و آموزش مجلس برای تامین و تجهیز زیرساخت‌ها وتصویب این طرح چه میزان با سازمان سنجش همراهی می‌کند؟
برای بررسی بیشتر این موضوع گفت و گویی با مهرداد ویس‌کرمی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس انجام دادیم که در ادامه گزارش مشروح آن را می‌خوانید.
ویس کرمی از حضور رییس سازمان سنجش برای طرح این موضوع خبر داد و می‌گوید: باتوجه به پیشرفت فناوری بحث تقلب در کنکور مسئله مهمی است و مواردی که در این زمینه با آن برخورد شده است، به فناوری‌های حال حاضر بازمی گردد. اگر ما بخواهیم این ضعف را برطرف کنیم باید کنکور را به سمت الکترونیکی‌شدن سوق دهیم تا بتوانیم این موضوع را کنترل کنیم.
وی در ادامه گفت: لازمه این کار مهیا کردن بالغ بر ۴۰۰ هزار دستگاه تبلت است. اینکه آیا چنین بودجه و امکاناتی در اختیار کشور و سازمان سنجش وجود دارد یا خیر موضوع مورد بحث در مجلس است. پورعباس در این جلسه اعلام کرده که می‌توان این ایده را به صورت تدریجی عملی کرد و حتی از آزمون‌های محدودتر شروع به اجرا کنیم. گرچه طرح عملی توسط او تاکنون به مجلس ارائه نشده است و به همین دلیل این موضوع به این زودی ها اجرایی نمی‌شود.
ویس کرمی به دیدگاه رییس سازمان سنجش درباره تاثیر مهم این طرح بر جلوگیری از تقلب اشاره کرد و اظهار کرد: هدف اصلی سازمان سنجش ریشه‌کنی تقلب در آزمون ها بود نه اینکه به دنبال مقصر و مجرمان این تخلف‌ها باشد. به این دلیل که سوالات به صورت رندوم در در اختیار دانشجویان قرار می گیرد این آسیب به کلی برچیده خواهد شد. برای مثال زمانی که فردی تست‌های دروس شیمی را پاسخ می دهد فرد مجاور او به سوالات ریاضی پاسخ می دهد. مگر اینکه در مرکز تخلفی صورت گیرد. این طرح با وجود فناوری روز معقول بنظر می آید و ایده پیچیده ای نیست.
او ادامه داد: اگر این طرح اجرا شود و تبلت در اختیار داوطلبین قرار گیرد سوالات به دلیل اینکه زمان پاسخگویی برای هر داوطلب متفاوت است تقلب به طور کامل ریشهکن می‌شود. همچنین سازمان سنجش پیشنهادهای دیگری درباره برگه‌ها در آزمون های سنتی فعلی دارند که قرار است امسال برخی از آن‌ها اجرا شود. پاسخنامه هر صفحه سوال به صورت مجزا روی آن قرار می گیرد تا دانش آموزان در پاسخ به سوالات دچار اشتباهی نشوند. اگر پاسخنامه تمامی سوالات یکجا پیش‌روی فرد باشد در مقایسه با زمانی که به‌طور تفکیک‌شده بر اساس سوالات عمومی یا خصوصی قرار گیرد، امکان میزان خطا بالاتر می‌رود.
او الکترونیکی‌شدن کنکور را امری عملی تلقی کرد و توضیح داد: باید چند دستگاه تبلت برای این موضوع خریداری کنیم که برای تمام ادوار کنکور می توان از آن‌ها استفاده کرد. بیشترین گروه داوطلبین تجربی هستند که بیش از ۵۰۰ هزار نفر است. اگر به این میزان دستگاه تبلت در کشور داشته باشیم می‌توانیم برای تمام رشته‌ها و آزمون های کشور استفاده کنیم. برای مثال در مجلس نیز تمامی امور مربوطه و همچنین طرح‌ها و پیشنهادها، در هر نقطه از کشور توسط یک تبلت و سیم‌کارت نوشته و پیگیری می‌شود. با این روش حتی پاسخ‌های شورای نگهبان را نیز از نظر می‌گذرانیم. در دوران کرونا جلسات مجلس با وسایل الکترونیکی برگزار میشد و با همین فناوری‌ها نمایندگان اقدام به ارائه رای نیز می کردند و مشارکت در مجلس شکل می‌گرفت.
ویس‌کرمی محقق شدن این طرح را در گرو در نظرگرفتن بودجه مناسب ممکن دانست و بیان کرد: اگر آموزش کشور بخواهد به سمت دیجیتالی شدن حرکت کند باید روی درآمدهای سنجش نیز حساب کنیم. با این اوصاف ظرف مدت چندین سال می‌توان این پروژه‌ها را با بودجه فراهم‌شده توسط این سازمان فراگیر کرد و به تمام آزمون‌های برگزار شده در کشور تعمیم داد. اما فعلا بحث الکترونیکی شدن کنکور حداقل برای سال ۱۴۰۲ عملی نخواهد شد.
عضو کمیسیون آموزش خاطرنشان کرد: این طرح نیاز به زیرساخت چندانی ندارد و وجود چند هزار وسایل الکترونیکی این پروژه را عملی می‌کند. در حال حاضر دانشگاه‌ها و مدارس کشور چنین طرحی در حد نرم‌افزار شاد و ادوب‌کانکت انجام شده و ما در آن دوران تجربه مناسبی در برگزاری امتحانات داشتیم. این امر نشان می‌دهد در سطح وسیع‌تر یعنی برگزاری کنکور نیز موفق خواهیم بود. شاید در نگاه اول تهیه سخت افزارها و هزینه آن مشکل‌آفرین باشد که این نیز با درآمدهای سازمان سنجش محقق می شود. قرنطینه سوالات و دشواری های از این حیث نیز منتفی خواهد شد. بنابراین عملا داوطلبان امکان تقلب ندارند و بسیاری از راهکارهای محتمل اعم از ارسال سوالات به گروه های فضای مجازی و بازشدن پلمب سوالات آزمون غیر عملی می‌شود. این مسئله به سبب وجود تکنولوژی چالش جدیدی است که در تمامی این سال‌ها مطرح بوده است و این طرح می‌تواند نقش جدی در حل این معضل ایجاد کند. آموزش ما سنتی است و این فناوری های نوین سوالات چاپی را برملا می کند.
او به لزوم آموزش در این زمینه برای جلوگیری از سردرگمی دانش‌آموزان اشاره کرد و در این رابطه گفت: آموزش و پرورش باید یک واحد درسی برای سال چهارم در نظر گیرد. به طور کلی این طرح چالش‌هایی دارد و در زمانی که در قالب طرح و ایده است ساده بنظر می رسد اما دور از ذهن نیست. رییس سازمان سنجش، خود نمونه هایی را نام بردند که آزمون‌هایی در مقیاس کوچک به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. اعمال این طرح در خارج از کشور در طی سال های متمادی بسیار موفقیت‌آمیز بوده است.
ویس‌کرمی در خاتمه درباره مافیا کلاس های کنکور توضیح داد و ادامه داد: هر جا نفعی باشد بشر به این فکر می کند که چگونه از آن استفاده کند و به تدریج رویه سواستفاده از این منفعت به وجود می آید. این امر در گذشت زمان حاصل می‌شود. زمانی که می خواهیم از یک کتابچه کوچک هر سال امتحان بگیریم برای طرح سوال جدید به بن‌بست میخوریم که این موضوع در آزمون های تستی مانند کنکور بیشتر به چشم میخورد. در این حالت تنها از پیچیده کردن مفاهیم می‌توان سوال طرح کرد که این دروس را پیچیده می‌کند و نیاز مبرم به کلاس کنکور ایجاد می‌شود. در این بین ادعا کلاس‌های کنکور وابسته به سنجش برای آموزش فوت فن‌های تست‌زنی و آموزش مفاهیم به وجود می‌آید و یک شبکه‌ای به عنوان مافیا شکل می گیرد.
