خبرگزاری رویترز در گزارشی مدعی شده از زمان آغاز جنگ اوکراین و اعمال تحریم های غرب علیه روسیه، بازار سیاه فروش نفت خام ایران یک مدعی و رقیب قوی جدید پیدا کرده که با ارایه تخفیف های بیشتر مشتریان آسیایی ایران به ویژه چین را به سمت خود جلب کرده است.
به گزارش عصرایران، بر اساس گزارش روز جمعه رویترز، صادرات نفت خام ایران به چین از زمان آغاز جنگ اوکراین به شدت کاهش یافته است زیرا پکن مشتری نفت با تخفیف بیشتر روسیه شده و حدود 40 میلیون بشکه نفت ایران روی شناورها در شرق آسیا بدون مشتری مانده است.
بر اساس این گزارش: تحریم‌های آمریکا و اروپا که به دلیل حمله روسیه به اوکراین اعمال شده، نفت خام روسیه را بیشتر به سمت شرق سوق داده است، جایی که چین تقاضای خرید نفت روسی را افزایش داده و تقاضا برای نفت ایران و ونزوئلا را که هر دو تحت تحریم‌های آمریکا هستند، کاهش داده است.
داده های کشتیرانی نشان می دهد که حدود 20 نفتکش ایران تا اواسط ماه مه در نزدیکی سنگاپور لنگر انداخته بودند.
منابع تجاری و کشتیرانی گفتند که برخی از این نفتکش ها از فوریه گذشته (بهمن 1400) لنگر انداخته اند و ذخیره نفت شناور ایران از ماه آوریل به سرعت افزایش یافته است، زیرا نفت ارزان تر روسیه بازار شرق آسیا را به دست گرفته است.
شرکت داده‌ها و تحلیل‌های "کپلر" اعلام کرده که تخمین می‌زند طی همین مدت پس از جنگ اوکراین مقدار نفت شناور ایران در نزدیکی سنگاپور از 22 میلیون بشکه در اوایل آوریل به 37 میلیون بشکه در اواسط ماه مه افزایش یافته است.
ایالات متحده مدت کوتاهی پس از آغاز جنگ اوکراین واردات نفت روسیه را ممنوع کرد، در حالی که اتحادیه اروپا در حال بررسی یک تحریم مرحله‌ای است که این امر محموله‌های نفت روسیه را بیشتر به سمت آسیا سوق می‌دهد.
"حمید حسینی" عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران در تهران، به رویترز گفت: "روسیه می‌تواند تقریبا نیمی از صادرات خود را به جنوب شرق آسیا، به‌ویژه چین تغییر دهد و این یک تهدید بالقوه بزرگ برای صادرات نفت خام ایران است."
صنعت نفت ایران که سال‌ها تحت تحریم‌های ایالات متحده با مشکل مواجه بوده است، مدت‌ها به خرید نفت چین برای سرپا نگه داشتن اقتصاد متکی بوده است.
بر اساس داده ها و محاسبات شرکت های مشاوره، صادرات ایران به چین در ماه مارس امسال رقمی بین 700 تا 900 هزار بشکه در روز برآورد شده است.
اما به گفته "ایمان ناصری" مدیر بخش خاورمیانه شرکت مشاوره " اف جی ای"، درماه آوریل تخمین زده شد که این صادرات بین 200 تا 250 هزار بشکه در روز کاهش داشته باشد که کاهشی تقریبا یک چهارم یا یک سومی را نشان می دهد.
شرکت "کپلر" گفته که ایران در سه ماهه اول سال 2022 به طور متوسط روزانه 930 هزار بشکه عمدتا به چین نفت خام صادر کرده است، در حالی که برآورد اولیه آن برای آوریل 755 هزار بشکه در روز بود، اگرچه به دلیل دشواری ردیابی، به سختی می توان میزان دقیق صادرات نفت ایران را تخمین زد.
تجارت تحت تحریم
"همایون فلک شاهی" تحلیلگر ارشد کپلر گفت: "چین اکنون آشکارا محموله های اورال (روسی) بیشتری می خرد. صادرات اورال به چین بیش از 3 برابر شده است."
چین که اخیرا به دلیل محدودیت‌های ناشی از " کووید- 19" کل واردات نفت آن کاهش یافته است، همچنین بزرگترین خریدار نفت خام " اسپو بلِند" روسیه است.
سه منبع به رویترز گفتند که ایران و روسیه در هفته‌های اخیر برای گفتگو درباره نحوه تجارت نفت تحت تحریم‌ها در تماس نزدیک بوده‌اند. یک منبع گفت که طرف روسی می‌خواهد بداند ایران چگونه تحت شرایط تحریم امور مربوط به حمل‌ونقل، تجارت و بانکداری را هدایت می‌کند، در حالی که دو طرف همچنین درباره ایجاد شرکت‌ها، بانک‌ها و صندوق‌های مشترک بحث کرده اند.
یکی دیگر از این منابع گفت که مذاکرات بیشتری در سفر هفته آینده "الکساندر نواک" معاون نخست وزیر روسیه به ایران برنامه ریزی شده است.
اما این گفتگوها رقابت را برای یافتن خریداران نفت خام اورال روسیه و ایران که معمولا سنگین‌تر با محتوای گوگرد بالاتر هستند، کاهش نداده است و این امر باعث می‌شود فرآوری آنها گران‌تر از نفت روسیه باشد.
یکی از تاجران یک پالایشگاه چینی گفت: "هیچ کس دیگر به نفت خام ایران نگاه نمی کند، زیرا گریدهای روسی کیفیت بسیار بهتر و قیمت های پایین تری دارند. فروشندگان نفت ایران تحت فشار شدید قرار دارند."
او گفت که اورال تحویلی به چین با تخفیف 9 دلار در هر بشکه به برنت برای تحویل در ژوئن فروخته می شود، بنابراین بشکه های ایران باید با تخفیف 12 تا 15 دلار برای رقابت عرضه می شد.
یک تاجر اروپایی با اشاره به تشدید تحریم‌های آمریکا علیه صادرات نفت ایران گفت: "شما می‌توانید به طور قانونی نفت روسیه را با تخفیف خریداری کنید، اما نفت ایران همچنان موضوع تحریم‌ها قرار دارد، بنابراین طبیعتا خریداران به سراغ گزینه ساده‌تر می‌روند."
پس از جمگ اوکراین، نفت و محصولات پالایش شده روسیه نیز به بازارهای دیگر، به ویژه هند و امارات متحده عربی (امارات متحده عربی) سرازیر شده است.
واردات نفت کوره روسیه در مرکز ذخیره سازی فجیره امارات متحده عربی قرار است در ماه می به حدود 2.5 میلیون بشکه افزایش یابد که حدود 125 درصد بیشتر از سطح ماه آوریل است.
در همین حال، هند خرید نفت خام روسیه را افزایش داده است. به گفته کپلر، هند تا اوایل ژوئن بیش از 30 میلیون بشکه نفت از روسیه وارد خواهد کرد که بیش از دو برابر حجم واردات نفت این کشور از روسیه در کل سال 2021 است.
