به گزارش اقتصاد آنلاین، یا بعد از آن که شامتان را خوردید تا زمانی که میخواهید به رخت خواب بروید اشتهایتان به شدت افزایش مییابد. اگر دارای چنین تجاربی هستید، قطعا مشکلات دیگر مانند اضافهوزن و مشکل در به خواب رفتن را نیز تجربه کردهاید؛ در نتیجه چرخه خواب و سلامت جسمی شما نیز مخدوش شده و بر روی دیگر قسمتهای زندگی شما هم اثر گذاشته است. در بیشتر مواقع افسردگی و اضطراب زمینههای اصلی ایجاد سندروم شب خوری هستند. آگاهی از علل زمینهای و پیامدها به شما کمک میکنند تا بهترین روش درمانی را انتخاب کنید.
سندروم خوردن شبانه یکی از اختلالات خوردن است که در دسته اختلالات روانی طبقهبندی میشود. در سندروم شبخوری یا خوردن شبانه (night eating syndrome) فرد در طول شب و یا پیش از خواب میل زیادی به خوردن غذا پیدا می کند. این در حالی است که در وعدههای صبحانه و نهار میلی به غذا ندارد. این افراد اغلب احساس میکنند کنترلی روی وعدههای غذایی خود نداشته و در هنگام غذا خوردن احساس شرم و گناه میکنند.
در هر جامعه کمتر از دو درصد افراد به سندروم شبخوری مبتلا هستند. اما در بین افرادی که به کلینیکهای تغذیه مراجعه میکنند این آمار به شش درصد میرسد.
اگر شما ویژگیهای بالا را دارید و در عین حال در هفته حداقل سه بار در شب برای خوردن بیدار میشوید به شرطی که حداقل سه علامت از موارد زیر را داشته باشید، احتمالا به سندروم شب خوری مبتلا هستید.
_بیاشتها بودن در صبح
_میل شدید خوردن بین شام و خواب
_بیخوابی در چهار تا پنج روز از هفته
_باور به این که خوردن برای به خواب رفتن شما ضرورت دارد
_احساس افسردگی که در ساعات غذا خوردن شدیدتر هم میشود
توجه داشته باشید که سندروم شبخوری با اختلال پرخوری عصبی تفاوت دارد. در اختلال پرخوری شما در هر زمان از جمله شبها ممکن است که دچار حمله پرخوری و عدم کنترل بر غذا خوردنتان داشته باشید و پس از آن هم احساس ناخوشایند سیری و احساس گناه وجود دارد. اما در شب خوری این اتفاق مربوط به زمان خاصی است و همراه با مشکلات خواب می باشد.
افراد دارای سندروم شب خوری زمانی که مشغول غذا خوردن هستند احساس شرم و افسردگی میکنند و از کار خودشان ناراحت هستند. از دیگر نشانههای این افراد تلاش مکرر برای رژیم لاغری و شکستهای متعدد است. این افراد معمولا سابقه ابتلا به افسردگی، اختلالات خواب و سوء مصرف مواد را دارند. همچنین اضافه وزن و چاقی موجب ابتلای آن ها به بیماری های قلبی، فشار خون، دیابت و انواع سرطان می شود. در هر جامعه کمتر از دو درصد افراد به سندروم شبخوری مبتلا هستند. اما در بین افرادی که به کلینیکهای تغذیه مراجعه میکنند این آمار به شش درصد میرسد.
در حقیقت علت سندروم خوردن شبانه آنقدرها هم روشن نیست. پژوهشگران درباره عوامل این سندروم نظرات متفاوتی دارند که برخی مربوط به شرایط ژنتیکی و جسمی و برخی مربوط به عوامل روانی و اجتماعی است.
بیشتر متخصصان تصور میکنند که اخلال در چرخه خواب و بیداری و چرخه غذا خوردن بدن میتواند این سندرم را به وجود آورد. همانطور که میدانید اکثر فعالیتهای شما مثل خوردن و خوابیدن و یا میل جنسی چرخه منظمی دارد که در قسمتی از مغز به نام هیپوتالاموس تنظیم میشود. حال اگر چرخه طبیعی بدن شما در مغزتان درست تعیین نشود ممکن است در زمانی غیر معمول مانند شب احساس گرسنگی داشته باشیم.
پژوهشها نشان میدهند که بروز سندروم شب خوری میتواند با ژنتیک در ارتباط باشد. ژنهای ویژهای کشف شدهاند که به اختلالات مرتبط با ساعت بدنی مرتبط هستند. این که سندروم شبخوری با مشارکت ژنتیک و محیط به وجود میآید و شرایط استرس و اضطراب میتواند بر بروز این سندروم تاثیرگذار باشد قطعی است اما میزان تاثیر هرکدام از آن ها مشخص نیست.
علت دیگر میتواند رژیم غذایی فرد باشد. در مواقعی که فرد روزانه کالری مورد نیاز بدنش را تامین نکند، بدن در ساعتهای شب احساس گرسنگی میکند.
سابقه وجود اختلالات دیگر خوردن مانند اختلال پرخوری، پراشتهایی عصبی و بی اشتهایی عصبی میتواند وجود سندروم پرخوری شبانه را پیشبینی کند. افرادی که سابقه افسردگی و اضطراب داشتهاند و یا استرس روزانه بیشتری را تجربه میکنند بیشتر احتمال دارد که به این سندروم مبتلا شوند.
غذا خوردن خارج از زمان چرخه غذا خوردن بدن میتواند خود عاملی برای تحت تاثیر قرار دادن چرخههای ساعت زیستی مغز باشد. به عبارتی زمانی که وعده غذایی را در ساعتی خارج از زمان معمول می خورید ساعت زیستی مغز برای خواب و بیداری نیز تغییر می کند. غذا خوردن شبانه روی پوست تاثیرات منفی دارد و مانع ترشح آنزیمهایی است که کار ترمیم پوست را بر عهده دارند.
درمان مؤثر شب خوری ناشی از شناخت علت آن و ترکیب انواع روشهای درمانی مؤثر روانی و جسمانی است. هدف نهایی آن است که فرد از الگوی غذا خوردن خود و آثار آن آگاه شود و بداند چه شرایط روانی و بیرونی باعث آن میشود. در درمان این سندروم به موارد زیر توجه می کنند.
1- ورزش کردن منظم را در برنامه روزانه خود قرار دهید تا سوخت و ساز بدن به طور مناسب تنظیم شود.
2- تمام مواد غذایی که دریافت میکنید را در طول روز یادداشت کنید و توجه داشته باشید که کالری مورد نیازتان را (بین 1200 تا 1800 کالری) در طول روز دریافت کنید.
3- قبل از خواب یک لیوان شیر بخورید تا کمک کند که خواب آرامتری داشته باشید.
4- با متخصص تغذیه و روانشناسی بالینی مشورت کنید و در صورتی که به این نتیجه رسیدید که مصرف دارو میتواند به شما کمک کند به روانپزشک مراجعه کنید. میتوانید از مشاوره تلفنی فردی کمک بگیرید.
5- مصرف داروهای ضد افسردگی زیر نظر پزشک و بهرهمندی از روشهای رفتاری شناختی نیز میتوانند در درمان این بیماری مؤثر باشند.
بسیاری از افراد در مواجهه با شرایط استرسزا شروع به غذا خوردن میکنند تا به این طریق تنشهای روانی خود را کاهش دهند. غذا خوردن زیاد برای کنترل احساسات و هیجانات روشی تخریب کننده است به همین خاطر توصیه میشود روشهای دیگری را جایگزین کنید و به فکر درمان اضطراب و استرس باشید. تکنیکهای آرامسازی، تکنیکهای تنفسی، مدیتسشن، یوگا و... مواردی هستند که استرس شما را کاهش میدهند و کمک میکنند تا خواب عمیق و با کیفیتی داشتهباشید به این ترتیب دیگر نصف شب از خواب بیدار نمیشوید تا چیزی برای خوردن پیدا کنید.