به گزارش اقتصادنیوز؛ ویلیام برنز، گزینه پیشنهادی جو بایدن برای ریاست آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) که از چهره‌های کلیدی مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در عمان بوده است، پس از جان کری و جیک سالیوان، به سومین چهره ارشد از گروهی که تحت عنوان «معماران برجام» شناخته می‌شوند تبدیل شد که به تیم امنیت ملی و سیاست‌خارجی رئیس جمهوری منتخب آمریکا اضافه می‌شود.
ویلیام برنز در جریان مذاکرات هسته اى ایران با گروه ۱+۵ نقشى بسیار مؤثر ایفا کرده است. او هدایت‌کننده هیئت آمریکایی که مسئول مذاکرات محرمانه اولیه با تیم مذاکره‌کننده ایرانى در کشور عمان بود. این مذاکرات آنقدر مفصل و دقیق بود که بعدها چارچوب اصلى توافق هسته‌اى -برجام- را شکل می‌داد که در سال ۲۰۱۵ نهایی شد؛ بیل برنز در اکتبر ۲۰۱۴ در حالیکه قائم مقام وزیر خارجه -جان کری- بود بازنشسته شد و کری به همراه وندی شرمن سر تیم مذاکره کنندگان آمریکایی در طول مذاکرات هسته‌ای بودند.
ویلیام برنز، در سال ۲۰۱۹ کتابی با عنوان «مذاکرات پشت پرده» منتشر کرد و در آن روایتی دست اول از سال‌ها تجربه دیپلماتیک خود از جمله در زمینه مذاکره با ایران، ارائه کرده است. برنز در بخش‌هایی از این کتاب ناگفته‌هایی از تلاش‌های اوباما برای مذاکره با ایران، و نامه‌نگاری میان وی و مقام معظم رهبری -پیش از آغاز مذاکرات محرمانه در عمان- را روایت کرده است.
در بخشی از کتاب گفت‌وگوهای پشت پرده آمده است:
«در اوایل ماه مه، اوباما نامه طولانى محرمانه‌اى خطاب به آیت اللّه خامنه‌اى ارسال کرد. اوباما سعى داشت با نوشتن این نامه راهى باز کند. اگرچه این نامه باید کاملاً واضح و شفاف نوشته مى شد اما در نهایت به گونه اى نوشته شد که در صورت درز کردن به بیرون موجب ایجاد جنجال نشود. اوباما در این نامه بار دیگر بر سخنان خود در پیام نوروزى تأکید کرده بود.
او در این نامه بر تصمیم آمریکا مبنى بر ممانعت از دستیابى ایران به سلاح هسته اى تأکید کرده و حمایت خود از موضع گروه ۱+۵ در وادار کردن ایران به دنبال کردن برنامه هسته اى صلح آمیز را اعلام کرده بود. او همچنین در این نامه تصریح کرد دولتش قصد دنبال کردن برنامه تغییر رژیم را نداشته و آماده است مذاکره با ایران را آغاز کند.
رهبر عالى ایران یک هفته بعد به نامه اوباما پاسخ داده و او نیز سعى کرد سر نخ را به دست بگیرد. نامه آیت اللّه خامنه اى زبان مبهمى داشت ولى تند و تیز نبود. اگر چه در آن نامه هیچ پاسخ روشنى به پیشنهاد اوباما براى گفت‌وگوى مستقیم داده نشده بود اما ما اینگونه برداشت کردیم آیت اللّه خامنه اى براى گفت‌و‌گو تمایل دارد.
اوباما بلافاصله به نامه رهبر عالی ایران پاسخ داد. این بار نامه اوباما کوتاه تر بود و در آن پیشنهاد شده بود دو کشور گفت‌وگوهاى دوجانبه‌اى را به صورت مخفیانه آغاز کنند. اوباما در این نامه، من و پانیت تالوار را به عنوان نمایندگان آمریکا در مذاکره احتمالى معرفى کرده بود.»
مطلب مرتبط؛
چهره کلیدی برجام، رئیس سیا (CIA) می‌شود
تفاوت‌های جلیلی با عراقچی و تخت‌روانچی از نگاه ویلیام برنز
روایت ویلیام برنز از مذاکرات محرمانه با ایران
ویلیام جوزف برنز ۶۴ ساله داراى مدرک دکتراى روابط بین الملل از دانشگاه آکسفورد است. برنز پس از سال‌ها خدمت در وزارت خارجه به عنوان دیپلمات، از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱ به عنوان معاون سیاسى وزیر خارجه مشغول به کار شد و آخرین سمت برنز پیش از بازنشسته شدن در سال ۲۰۱۴ قائم مقامى وزیر امورخارجه وقت، جان کرى بود.
به نوشته نیوزویک، برنز در سال 2013 ، با انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور ایران، گشایش دیپلماتیک ایران را احساس کرد. وی با با همکاری جیک سالیوان، که مشاور امنیت ملی بایدن خواهد بود، با مذاکره‌کنندگان اصلی ایران دیدار کردند تا پارامترهای بنیادین یک توافق احتمالی را تعیین کند. این مأموریت موفقیت آمیز بود، و اگرچه دو سال دیگر طول کشید تا توافق نهایی حاصل شود، اما شاکله اصلی توافق برجام، همان چارچوب اولیه‌ای بود که با معماری ویلیام برنز (و جانشین وی وندی شرمن)، جیک سالیوان، مجید روانچی و عباس عراقچی پی‌ریزی شد؛ سپس جان کری و جواد ظریف به عنوان هدایت‌کنندگان تیم‌های ایرانی و آمریکایی در مذاکرات طولانی و چندجانبه، آن را تکمیل کردند.
روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی درباره گزینه مد نظر بایدن برای مدیریت این نهاد مهم اطلاعاتی و امنیتی نوشته است: بایدن، ویلیام برنز، ۶۴ ساله، مقام ارشد وزارت خارجه (در دولت اوباما) را برای مدیریت C.I.A انتخاب کرد؛ یک دیپلمات حرفه‌ای که هدایت هیئت آمریکایی در گفتگوهای محرمانه با ایران را بر عهده داشت.
نیویورک‌تایمز می‌افزاید: «رئیس جمهور منتخب تصمیم گرفته است که آژانس را در اختیار یک دیپلمات کارکشته قرار دهد که از سابقه و جایگاه قابل توجهی در خدمات امور خارجه دارد. بایدن با انتخاب آقای برنز، نشان داد در حال رجعت به یک دیپلمات باتجربه است که با او روابط دیرینه دارد. این دو نفر نه فقط در زمان دولت اوباما، بلکه در دورانی که بایدن ریاست کمیته روابط خارجی سنا را بر عهده داشت، در زمینه‌های مختلف سیاست خارجی با یکدیگر همکاری داشته‌اند.
بایدن به مشاوران امنیت ملی خود گفته است که می خواهد اطمینان حاصل کند که C.I.A. فرآیند گردآوری و تحلیل و تبیین اطلاعات، فارغ از چرخش‌های سیاسی کار خود را ادامه دهد. بیل برنز به عدم حزب‌گرایی شهرت دارد و پست‌های دیپلماتیک کلیدی را در دولت‌های دموکرات و جمهوری‌خواه داشته است، تجربه‌ای که احتمالاً تایید وی توسط سنا را تسهیل می‌کند. مقامات سابق آژانس اظهار داشته اند که مهمترین ویژگی برای یک مدیر توانمند در سازمان اطلاعات، تخصص اطلاعاتی نیست، بلکه رابطه با رئیس جمهور است؛ که آقای برنز به خوبی این ویژگی را دارد.
انتخاب برنز نشان می دهد که بایدن بر تهدیدهای سنتی امنیت ملی تأکید دارد. برنز تجربه طولانی در رابطه با ایران و روسیه دارد. وی در گشایش مذاکرات محرمانه با تهران در دولت اوباما که در نهایت به توافق هسته ای منجر شد، نقش مهمی داشت. توافقی که ترامپ در سال 2018 از آن خارج شد و برنز می تواند در کمک به دولت در شروع دوباره گفتگوها با تهران بسیار مهم باشد.
این تجربه به آقای برنز درک عمیقی از برنامه هسته ای ایران داده است و مقامات اطلاعاتی که این برنامه را رصد می‌کنند تقریباً در تماس روزمره با وی قرار می‌گیرند. آقای برنز همچنین از سال 2005 تا 2008 به عنوان سفیر در روسیه خدمت می‌کرد و به یک ناظر جدی رئیس جمهور ولادیمیر پوتین تبدیل شد. دخالت روسیه در انتخابات آمریکا یکی از مهمترین موضوعات اطلاعاتی در سال‌های اخیر بوده است.»
برنز منتقد سیاست دولت «دونالد ترامپ» در مورد ایران بود و چندی پیش در مصاحبه با فرید زکریا از CNN سیاست موسوم به «فشار حداکثری» را «قماری پرریسک» خواند و گفت: «شما دیپلماسی اجبار را آغاز کرده‌اید بی‌آنکه کانال دیپلماسی وجود داشته باشد.»
وی افزود: «رئیس‌جمهور می‌گوید توافق بهتری می‌خواهد، اما واقعیت چیز دیگری به نظر می‌رسد، اینکه این دولت فروپاشی یا تسلیم رژیم ایران را دنبال می‌کند، که هیچ‌کدام اینها واقع‌بینانه به نظر نمی‌رسد.»
