به گزارش بهداشت نیوز ،مفصل زانو یک مفصل سینوویال (زلالهای) است. یعنی این مفصل بافتی دارد که مایع تولید میکند. این نوع بافت در مفصل زانو، مواد مغذی ضروری غضروفی که مفصل را میپوشاند تأمین میکند، آن را نرم و منعطف میکند، اصطکاک را کاهش میدهد و حامی چرخش مفصل است.
غضروف یک بافت منعطف در انتهای استخوانهاست که به آنها این امکان را میدهد تا رویهم بلغزند.
وقتی مایع اضافی در اطراف مفصل جمع میشود، درد و تورم و گرفتگی ایجاد میکند.
علتهای معمول تجمع مایع در زانو
. آسیبها
. عوارض و بیماریهایی که باعث التهاب مفصل میشوند، مانند آرتریت
. کیستها یا کیسههایی پُر از مایع در زیر پوست
. عفونتها
آسیبها
اگر فردی فعال و سالم باشید، معمولترین دلیل تورم زانو شامل آسیب میشود، مانند موارد زیر:
. پارگی منیسک: پارگی غضروفی C شکل در داخل زانو و بین ران و استخوان قلم است. اگر این غضروف آسیب ببیند نمیتواند ضربهگیر خوبی باشد و التهاب ایجاد میشود.
. کوفتگی کبودی بافت زانو: حرکات مکرر ورزشی مانند دویدن یا اسکوات و وزنهبرداری اغلب باعث درد زانو شده و گاهی میتوانند منجر به تورم شوند.
عوارض و بیماریها
عوارض و بیماریهایی میتوانند منجر به واکنش التهابی غیرنرمال شده و در نتیجه بدن مجبور میشود برای محافظت از مفصل، مایعات اضافی تولید کند. این عوارض شامل موارد زیر میشوند:
. اوستئوآرتریت نوعی رایج از آرتریت است و وقتی ایجاد میشود که غضروف تخریب شود.
. نقرس که به آن آرتریت نقرسی نیز میگویند زمانی رخ میدهد که اوریکاسید تجمع کرده و باعث درد شدید و ناگهانی میشود.
. آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که در آن بدن به بافتهای خودش از جمله مفاصل حمله میکند.
کیستها
گاهی، اوستئوآرتریت یا پارگیها میتوانند سبب کیست شوند که به آن کیست بیکر میگویند. کیست بیکر میتواند سبب تجمع مایع در زانو شود.
کیست بیکر، برآمدگی پُر از مایعی است که وقتی مفصل زانو آسیبی میبیند در پشت زانو تشکیل میشود. مایع به سمت پشت زانو حرکت کرده و کیست را تشکیل میدهد. این کیست میتواند منجر به تورم شود.
عفونت
عفونت هم میتواند سبب تجمع مایع و درد شود. عفونت در اثر عوارض ناشی از جراحی یا التهاب ایجاد میشود و میتواند ناشی از باکتریهای خطرناکی نیز باشد. عفونت در مفصل میتواند درد ناگهانی و بینهایت شدیدی ایجاد کند که نیازمند اقدام فوری پزشکی است.
تشخیص آب آوردن زانو
پزشک برای تشخیص تجمع مایع در زانو، معاینهٔ فیزیکی انجام داده و علائم زیر را بررسی میکند:
. تورم
. سفتی
. کاهش طیف حرکتی
. تب
. بیحسی
. مشکل در راهرفتن یا تحمل وزن روی پای دردناک
. حرارت و قرمزی
برای شناسایی علت اصلی تجمع مایع در زانو، پزشک ممکن است دستور آسپیریشن بدهد که طی آن نمونهای از مایع با سوزن گرفته میشود. سپس این مایع از جهت گلبولهای سفید بررسی میشود که نشاندهندهٔ التهاب، باکتری (عفونت) یا کریستالهای اسیداوریک (نقرس) هستند.
تستهای تصویری مانند عکس اشعه ایکس یا امآرآی نیز ممکن است برای تشخیص دقیقتر تجویز شوند، خصوصاً اگر پارگی یا آسیب دیگری وجود داشته باشد.
درمان آب آوردن زانو
درمان آب آوردن زانو بستگی به علت آن دارد. در موارد خفیف میتوانید راهکارهای خانگی زیر را امتحان کنید:
. R.I.C.E که شامل rest به معنی استراحت، ice به معنی یخ، compression به معنی فشردن و elevation به معنی بالا نگهداشتن عضو، جهت تسکین درد خفیف و مستقیماً بعد از یک آسیب میشود.
. با باندکشی، بهآرامی زانو را ببندید، جوری که کمی فشار به آن وارد شود.
. استفاده از داروهای مسکن ضدالتهاب و غیراستروئیدی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن.
. ورزشهای فیزیوتراپی
. پوشیدن بریس زانو
اگر نیاز به درمان پزشکی باشد، پزشک دستور میدهد مقداری از مایع مفصلی کشیده شود تا درد به طور موقت تسکین بیابد. تزریق کورتیکواستروئید به مفصل هم میتواند به کاهش درد و التهاب ناشی از آسیب یا آسیب ناشی از آرتریت کمک کند.
اگر آب آوردن زانو ناشی از عفونت باشد، آنتیبیوتیک برای ازبینبردن باکتری تجویز میشود. معمولاً آنتیبیوتیکهای خوراکی طی یک دورهٔ ۱۴ روزه کفایت میکنند، اما اگر عفونت ناشی از مقاومت باکتری باشد، لازم است تزریق آنتیبیوتیک طی یک دوره دو یا چهار هفتهای انجام شود.
در مواردی که یک بیماری یا عارضه دلیل آب آوردن زانوست، مثلاً آرتریت التهابی، داروهایی برای سرکوب واکنشهای زیادی سیستم ایمنی به کار میروند.
در موارد شدید آب آوردن زانو، ممکن است به عمل جراحی به نام آرتروپلاستی نیاز باشد که معمولاً شامل تعویض مفصل نیز میشود. این روشها در صورتی به کار میروند که دیگر روشها نتیجهبخش نبودهاند.
پیشگیری از آب آوردن زانو
هرچند همیشه هم نمیتوان از آب آوردن زانو پیشگیری کرد اما روشهایی وجود دارند که احتمال این عارضه را کمتر میکنند:
. وزن اضافیتان را کاهش دهید: کاهش وزن میتواند از فشار وارد بر لگن و پاها بکاهد.
. ورزشهای کم شدت انجام دهید: اگر دردی در زانو، لگن یا قوزک پاهایتان دارید از انجام ورزشهای پرشدت مثلاً اسکوات عمیق خودداری کنید.
. تمریناتی برای تقویت عضلات مرتبط با مفصل انجام دهید: از یک مربی یا کارشناس فیزیوتراپی راهنمایی بگیرید.
. حرکات کششی انجام دهید: پیش از ورزش یا در طول روز (خصوصاً اگر ساعتها یک جا مینشینید) زانوها و پاها و شانههایتان را بکشید.
. از مفاصلتان حمایت کنید: طی ورزشهای تماسی مانند پیادهرویهای طولانی و دیگر فعالیتهای بدنی سنگین، از باندهای کششی زانو یا بریس زانو استفاده کنید.
. از زانوهایتان بیش از حد کار نکشید: هرگز از زانوهای خود بیش از حد کار نکشید، خصوصاً اگر سنتان بالاتر رفته است. شما باید متناسب با سنتان و بهموقع، نوع ورزشها و فعالیتهای بدنی خود را تغییر دهید تا از مفاصلتان محافظت کنید (مثلاً دویدن را با شنا یا دوچرخهسواری جایگزین کنید).
. به بدنتان گوش دهید: گر دچار درد مداوم یا ناگهانی هستید، زودتر به پزشک مراجعه کنید.