دولت برنامه‌هایی را به منظور ارتقای توان متقاضیان خرید و اجاره مسکن در دستور کار قرار داده است. برای امسال سقف وام اجاره در تهران به ۱۰۰ میلیون تومان رسیده است. سال گذشته این مبلغ ۷۰ میلیون تومان بود.
درخصوص تسهیلات خرید مسکن نیز اواخر اردیبهشت ماه رستم قاسمی ـ وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد پیشنهاد پرداخت وام ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومانی خرید مسکن در شهر تهران را در سومین جلسه شورای‌عالی مسکن با حضور رئیس‌جمهوری مطرح خواهد کرد. فعلا جزییاتی از موافقت یا عدم موافقت دولت و شورای پول و اعتبار با این پیشنهاد ارائه نشده است.
اگرچه نرخ مسکن در شهر تهران طی چهار سال اخیر به شدت افزایش یافته اما در صورتی که شورای پول و اعتبار وام ۷۰۰ میلیون تومانی خرید مسکن را به تصویب برساند، با این رقم می‌توان بخشی از هزینه‌های خرید خانه در جنوب تهران را پوشش داد. با توجه به بررسی‌های انجام شده از نرخ آپارتمان در مناطق جنوبی تهران، وام ۷۰۰ میلیون تومانی می‌تواند بین ۵۰ تا ۷۰ درصد نرخ مسکن را در این مناطق پوشش دهد.
اما مسئله اصلی به اقساط بالای این وام پیشنهادی مربوط می‌شود. طبق محاسبات، اقساط تسهیلات ۷۰۰ میلیون تومانی با نرخ سود ۱۸ درصد و مدت بازپرداخت ۱۲ ساله به حدود ۱۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان می‌رسد که بسیاری از اقشار پایین توانایی پرداخت چنین مبالغی را ندارند. بر این اساس کارشناسان معتقدند این وام تاثیری در قدرت خرید متقاضیان واقعی خرید خانه ایجاد نمی‌کند و حتی می‌تواند به عنوان یک عامل روانی محرک، منجر به رشد نسبی قیمت‌ها شود.
درحال‌حاضر سقف تسهیلات خرید مسکن از طریق خرید اوراق در شهر تهران ۴۸۰ میلیون تومان است که به زوجین تعلق می‌گیرد. هریک از زوجین می‌توانند ۲۰۰ میلیون تومان وام به اضافه ۸۰ میلیون تومان وام جعاله دریافت کنند. البته برای خرید این تسهیلات باید ۹۶۰ فقره اوراق خریداری کرد که نرخ هر فقره از آن درحال‌حاضر حدود ۱۳۰ هزار تومان است. بدین ترتیب خرید این تسهیلات بیش از ۱۲۴ میلیون تومان هزینه در بر دارد.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک درباره پیشنهاد وزیر راه و شهرسازی برای افزایش وام خرید مسکن تا رقم ۶۰۰ یا ۷۰۰ میلیون تومان به ایسنا گفت: افزایش تسهیلات خوب است و می‌تواند مقداری به رشد توان خرید متقاضیان کمک کند؛ به شرط آنکه مدت بازپرداخت آن ۲۰ سال یا بیشتر شود. در شرایط فعلی که به دلیل عملکرد نامناسب دولتهای پیشین، نرخ مسکن شش تا هفت برابر شده تسهیلات و بسته‌های تشویقی، کمک‌کننده خواهد بود.
مصطفی‌قلی خسروی افزود: افزایش مبلغ وام مسکن در صورتی مفید است که به ابزار کاسبی بانک‌ها تبدیل نشود. اگر بانک‌ها بخواهند با سود ۱۸ درصد بیش از ۱۱ میلیون تومان قسط از مشتریان دریافت کنند کمتر کسی توانایی دریافت این وام را خواهد داشت. اگر قرار است بانک‌های اسلامی داشته باشیم باید نرخ سود تسهیلات ۷۰۰ میلیون تومانی حداکثر ۴ درصد باشد. با سود ۱۸ درصد فعلی مردم باید ظرف ۱۲ سال بیش از یک میلیارد تومان سود بپردازند.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک با بیان اینکه تسهیلات ۷۰۰ میلیونی می‌تواند ۶۰ تا ۷۰۰ درصد نرخ مسکن در مناطق جنوبی تهران را پوشش دهد گفت: درحال‌حاضر کمترین متوسط نرخ مسکن به منطقه ۱۸ تهران با میانگین ۱۵.۷ میلیون تومان تعلق دارد. بر این اساس وام مذکور می‌تواند بیش از ۹۰ درصد نرخ مسکن در این منطقه را پوشش دهد. اما باید برای مناطق برخوردار کلانشهرها نیز فکر شود.
خسروی با اشاره به تسهیلاتی که در کشورهای توسعه یافته برای خرید مسکن پرداخت می‌شود گفت: وام در اروپا و امریکا بیش از ۹۰ درصد نرخ مسکن را پوشش می‌دهد. معتقدم دولت نباید برای وام مسکن سقف قائل شود و به هر میزان که متقاضی توان پرداخت دارد، تسهیلات بپردازد. این اقدام جدا از آنکه می‌تواند در خانه دار شدن بسیاری از مردم کمک‌کننده باشد، صنعت ساختمان و بازار مسکن را به عنوان یک بخش پیشرو در اقتصاد کشور راه می‌اندازد و به رشد اشتغال می‌انجامد.
وی در تشریح وضعیت اردیبهشت ماه بازار مسکن اظهار کرد: اوضاع بازار چندان مناسب نبود و رکود کماکان وجود دارد. علت اصلی هم به پایین بودن توان خرید متقاضیان مربوط است. برخی تحلیلها و مصاحبه‌های غیرکارشناسی توسط بعضی افراد هم که انتظارات تورمی را القا می‌کنند در تشدید رکود موثر است.
