به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، میز گفتگوی اقتصاد با حضور نمایندگانی از مجلس، اتاق بازرگانی، دولت و بخش خصوصی در خصوص تغییر مبنای ارز وارداتی کالا‌ها برگزار شد.
مشروح این گفتگو به شرح زیر است:
ـ مجری: مبنای ارز وارداتی کالا‌ها در بودجه تغییر داده می‌شود؟
زنگنه عضو کمیسیون برنامه و بودجه محاسبات مجلس شورای اسلامی: اتفاقی که در این دو سه سال گذشته می‌افتاد این بود که کالایی که اصلا در حوزه کالا‌های اساسی و دارو هم نبود و همه کالا‌ها که وارد کشور می‌شدند بر مبنای ارز ۴۲۰۰ قیمت گذاری شده و ۴ درصد براساس قانون حقوق گمرکی از میزان ارزش آن‌ها به صورت حقوق گمرکی گرفته می‌شد.
ـ مجری: منظور ۴ درصد برمبنای ارز ۴۲۰۰ تومانی است؟
آقای زنگنه: آن کالایی بود که بر مبنای ارز آزاد در بازار فروخته می‌شود و رانتی بین ۳۵-۳۰ هزار میلیارد تومان در سال از جیب دولت گرفته و به کسانی داده می‌شد که به هیچ عنوان آن تخفیفی که به آن‌ها می‌داد در قیمت کالایی که به مردم عرضه می‌شد عملا محاسبه نمی‌شدو بی انضباطی مالی در گمرک داشتیم.
ـ مجری: این رقمی که با ۴۲۰۰ تومانی محاسبه می‌شد و قرار بود که تخفیف و یارانه‌ای برای مردم باشد به دست شان نمی‌رسید؟
آقای زنگنه: ارز ترجیحی و بحث ارز نهاده‌ها کاملا ارز جداگانه است
از سال ۹۷ تصمیم گرفته شده است که کالایی که وارد ایران می‌شود، ارزش آن براساس ۴۲۰۰ تومان برای هر دلار محاسبه شود و ۴ درصد به عنوان حقوق گمرکی گرفته شود.
اگر میانگین ۴۰ میلیارد دلار در سال واردات داشته باشیم که برخی کالای اساسی بوده است، این ۴۰ میلیارد دلار ضرب در قیمت بین ۲۵ تا ۴۲۰۰ تومان و ۴ درصد، چیزی حدود ۳۵-۳۰ هزار میلیارد تومان اختلاف می‌شود.
در مجلس گفته شد چه کاری است که پولی را از جیب دولت می‌گیریم و به واردکننده‌ای می‌دهیم که به هیچ عنوان در قیمت عرضه خودش به مردم هم وارد نمی‌کند، بنابراین در قانون بودجه ۱۴۰۰، ۳۸ هزار میلیارد تومان منابع حاصل از حقوق ورودی برای واردات گمرکی، حقوق گمرکی، دولت در سال ۱۴۰۰ عمل نکرد، یعنی این از مواد قانونی بود که نه دولت دوازدهم و نه دولت سیزدهم در این شش ماهی که در نیمه دوم کار را به دست گرفت، متاسفانه این کار انجام نشد.
ـ مجری: چرا انجام نشد؟
آقای زنگنه: دوستان زیرساخت‌ها در گمرک آماده شود و محاسبات آن فراهم شود و نگرانی از افزایش قیمت کالا‌ها داشتند در صورتی که براساس محاسبات در قانون ۱۴۰۰ نرخ ۴ درصد برای کالا‌های اساسی را به یک درصد کاهش دادیم و برای سایر کالا‌ها ۴ درصد به ۲ درصد کاهش داده شده است
یعنی بین یک تا دو نیم درصد کالای ورودی (در هر دلار) افزایش قیمت می‌یافت
بنا به دلایلی که دولت داشت این کار انجام نشدو عملا ۳۸ هزار میلیارد تومانی که از محل حقوق ورودی در بودجه ۱۴۰۰ دیده بودیم یک بخش عمده محقق نشد
در جلسات متعدد به وزیر ابلاغ شد، امسال در سال ۱۴۰۱ نرخ ورودی برای کالا‌های اساسی، دارو، تجهیزات پزشکی از ۴ درصد به یک درصد تقلیل می‌دادیم و سایر کالا‌ها همان رقم ۴ درصد را دارد و عملا باعث می‌شود آن بی انضباطی مالی در گمرک از بین می‌رود و باعث می‌شود یک منابعی از جیب دولت به عده خاصی نرسد و نکته سوم این است که در نهایت جلوگیری کند از برخی از رانت‌هایی که ممکن است به وجود بیاید.
ـ مجری: تاثیر آن چقدر است؟
آقای زنگنه: در کالا‌های اساسی و دارو و تجهیزات میزان تاثیر آن کمتر از یک درصد است، چون ما ۴ درصد را برای کالا‌های اساسی یک درصد کردیم، چون ۴ درصد ۴۲۰۰ تومان پرداخت می‌شد، ولی این جا یک درصد ۲۵ هزار تومان را پرداخت می‌کنید، اما برای کالا‌های غیر اساسی و دارو و تجهیزات پزشکی مبلغی که به میزان قیمت کالا ۳ درصد است یعنی ۳ درصد کالای ورودی، عملا حقوق گمرکی افزایش پیدا می‌کند و قیمت را افزایش می‌دهد.
نکته دیگر این که، چون خیلی از کالا‌های ورودی، کالای نهایی نیستند یعنی این کالای وارداتی یک بخشی از کالایی است که تولید می‌شود و اگر این ۳ درصد در کالای نهایی ضرب شود مبلغ آن کمتر خواهد شد
ـ مجری: شما به عنوان بخش خصوصی این نرخ ثابت را چطور ارزیابی می‌کنید؟
حریری عضو اتاق بازرگانی: در بخش خصوصی نظریات متفاوت است و بخش‌های مختلف تولید، تجارت، صنعت و معدن هر کدام نظرات خودشان را دارند
آقای زنگنه گفتند که تفاوت آن ۳۰ هزارمیلیارد دلار است و با حساب سرانگشتی حدود ۵۰ هزار میلیارد دلار پارسال واردات انجام داده باشیم، حدودا ۲۱ هزار میلیارد تومان بر ماخذ ثابت درآمد داشتیم و امسال سال ۱۴۰۱ با شرایط جدید پیش برویم این رقم به ۱۱۵ هزار میلیارد دلار یعنی به حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان مابه التفاوت است که مردم می‌دهند.
ـ مجری: ۸۰ هزار میلیارد دلار عدد چیست؟
آقای حریری: مابه التفاوتی درآمدی است که امسال بر مبنای ۲۳ هزار تومان (نرخ جدید ای. تی. اس) به دست می‌آید.
ـ مجری: آقای زنگنه از ۳۵ هزار میلیارد تومان گفتند و شما به ۸۰ هزار میلیارد تومان اشاره می‌کنید!
آقای حریری: آقای زنگنه فقط بر مبنای حقوق گمرکی صحبت کرده و سود را حساب نمی‌کنند
یک سود هم دولت در تعرفه‌ها دارد و هیچ کالایی با یک درصد وارد نمی‌شود. یک درصد به اضافه سودی که در کمیسیون ماده یک برای امسال مشخص و به یک درصد اضافه می‌شود و متوسط ورود کالای ما با ۱۰ درصد می‌شود و یک درصد خلاصه ۹ درصد معدل آن سود‌ها و عوارض گمرکی است.
کالای یک درصد نداریم اگر می‌گویید یک درصد، چه کالایی است؟
باقری معاون دفتر مقررات واردات و صادرات وزارت صمت: رای همه کالا‌هایی که در کتاب مقررات صادرات و واردات حقوق ورودی ۵ داشتند، یک درصد سود بازرگانی داشتند و براساس مصوبه هیات وزیران، یک درصد صفر شده است
آقای حریری: این یعنی چهار قلم روغن، گندم، کنجاله، کالا‌های اساسی
خانم باقری: بیشتر است ...
خانم باقری: از ردیف تعرفه‌ای کتاب مقررات صادرات و واردات حدود ۵۰۰ ردیف وزارت جهاد کشاورزی اعلام کردند که ما این‌ها را در واقع ۴ درصد براساس قانون برنامه بودجه به یک درصد کاهش دادیم و بعضی از کالا‌ها سود بازرگانی آن‌ها ۵ بوده است و ۴ به علاوه یک بوده است که ۴ آن براساس قانون بودجه یک شده است
سود بازرگانی براساس مصوبه هیات وزیران صفر شده است. مثلا ماشین آلات کشاورزی، کالا‌های بسیاری و جهاد کشاورزی ۵۰۰ ردیف تعرفه‌ای و کالا‌هایی که مربوط به وزارت بهداشت دارو و تجهیزات پزشکی با ستاره مشخص شده است و آن‌ها هم ردیف تعرفه‌های بسیاری است و آن‌ها هم مشخص نشده است
برای دارو با اجازه وزارت بهداشت اگر حقوق ورودی شان تا پارسال ۵ بوده امسال مشمول یک درصد می‌شود و این ۵۰۰ قلم برای دارو و جهاد کشاورزی است و اگر وزارت بهداشت هم تایید کند بیش از ۵۰۰ قلم خواهد شد.
آقای حریری: ۵۰۰ قلم، ۵۰۰ ردیف تعرفه است. (مثلا کنجاله است و روغن تصفیه نشده و بخشی از لوازم یدکی ماشین آلات کشاورزی، چون ماشین آلات .. بذر و سم و نهاده‌ها و ...). این‌ها را سرجمع حساب کنید در بازار می‌شود ۱۰ قلم کالا، این‌ها ۵۰۰ ردیف است وقتی می‌گویید سموم، سموم ۴۰۰ ردیف می‌شود.
