ز٠اÙÛ Ú©Ù Ø§Ø² ÙÙاپÛ٠ا Ù Ú©ÛÙÛت سÙرÙØ§Û ÙÙاÛÛ Ùسبت ب٠ز٠ÛÙÛ ØµØبت Ù Û Ú©ÙÛÙ Ø ÙÙع ÙÙاپÛ٠ا Ù٠در Ú©ÛÙÛت آ٠دخÛ٠است. ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ù ØªØ¹Ø¯Ø¯Û Ø¯Ø± اÛرا٠ÙجÙد دارد ک٠تÙسط اÛرÙاÛÙ ÙØ§Û Ø¯Ø§Ø®ÙÛ Ø³Ùارش داد٠شد٠اÙد. شاÛد Ùب٠از خرÛد بÙÛØ· ÙÙاپÛ٠ا اÙÙÛ٠سÙاÙÛ Ú©Ù Ø°Ù٠ش٠ا ٠شغÙÙ Ù Û Ú©Ùد اÛ٠باشد Ú©Ù ÚÙ ÙÙاپÛ٠اÛÛ Ø±Ø§ رزر٠کÙ٠بÙتر استØ
در اÛرا٠ÙÛز ٠اÙÙد ساÛر Ú©Ø´ÙرÙØ§Ø Ø§ÛرÙاÛÙ Ùا Ø¯Ø§Ø±Ø§Û ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ù Ø®ØªÙÙÛ ÙستÙد ک٠بست٠ب٠کÛÙÛت Ø¢Ù Ùا ٠تÙاÙت Ù Û Ø¨Ø§Ø´Ùد. ش٠ا Ù Û ØªÙاÙÛد ض٠٠خرÛد Ø¢ÙÙاÛ٠بÙÛØ· ÙÙاپÛ٠ا ÙÙع ÙÙاپÛ٠ا را ÙÛز در اطÙاعات بÙÛØ· ٠شاÙد٠کÙÛد. ÚÙدÛÙ ÙÙع ÙÙاپÛ٠ا در ÙاÙگا٠ÙØ§Û Ù Ø³Ø§ÙØ±Ø¨Ø±Û Ø§Ûرا٠ÙجÙد دارÙد ک٠در ادا٠٠ب٠٠عرÙÛ Ø§ÙÙاع ÙÙاپÛ٠ا در اÛØ±Ø§Ù Ù Ø¨Ø±Ø±Ø³Û Ùر Ú©Ø¯Ø§Ù Ù Û Ù¾Ø±Ø¯Ø§Ø²ÛÙ .
سÙر با ÙÙاپÛ٠ا ب٠جÙت آسÙØ¯Ú¯Û Ù ØµØ±Ù٠جÙÛÛ Ø¯Ø± ز٠ا٠بÛ٠گردشگرا٠٠٠ساÙرÛ٠از Ù ØبÙبÛت باÙاÛÛ Ø¨Ø±Ø®Ùردار است. اÙبت٠سÙرÙØ§Û ÙÙاÛÛ ÙگراÙÛ Ø®Ø§Øµ Ø®Ùد را Ø¨Ø±Ø§Û Ù Ø³Ø§ÙرÛ٠ب٠Ù٠را٠دارد. ÛÚ©Û Ø§Ø² دÙاÛ٠اÛÙ ÙگراÙÛ ÙÙع ÙÙاپÛ٠است Ù ØÙØ§Ø¯Ø«Û Ù Ø«Ù Ø³ÙÙØ· Ûا ÙرÙد Ø§Ø¶Ø·Ø±Ø§Ø±Û Ø¨Ø± اÛÙ ÙگراÙÛ Ù Ø³Ø§Ùرا٠اÙزÙد٠است. ب٠ÙÛÚ٠ز٠ا٠خرÛد بÙÛØ· ÙÙاپÛ٠ا ÙØØ¸Ù Ø¢Ø®Ø±Û Ú©Ù Ù Ø³Ø§Ùر با تÙج٠ب٠ک٠بÙد ÙÙت ٠ضرÙرت سÙØ±Ø Ø§Ù Ú©Ø§Ù ÚÚ© کرد٠ÙÙع ÙÙاپÛÙ Ø§Û Ù Ø³Ø§ÙØ±Ø¨Ø±Û Ø±Ø§ Ùدارد.
از ج٠ÙÙ ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ùعا٠در اÛرÙاÛÙ ÙØ§Û Ø§ÛراÙÛ Ù Û ØªÙا٠از بÙئÛÙÚ¯Ø Ø§ÛØ±Ø¨Ø§Ø³Ø ÙÙÚ©Ø±Ø Ù Ú© داÙ٠داگÙاس Ø§Ù Ø¯Û Ù. . . Ùا٠برد. در ادا٠٠تÙضÛØØ§ØªÛ Ø¯Ø± Ù Ùرد Ùر ÛÚ© ٠تÙاÙت Ø¢Ù Ùا با ÛکدÛگر Ø§Ø±Ø§Ø¦Ù Ù Û Ø¯ÙÛ٠تا ش٠ا بتÙاÙÛد پرÙØ§Ø²Û Ø¨Ø§ بÙترÛÙ ÙÙاپÛÙ Ø§Û Ù Ø³Ø§ÙØ±Ø¨Ø±Û Ø§Ûرا٠را تجرب٠کÙÛد.
بÙئÛÙÚ¯ از ÙدÛÙ Û ØªØ±ÛÙ ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ø§Ûرا٠ب٠عÙÙا٠ÛÚ© شرکت صÙاÛع ÙÙاÛÛØ ÙضاÛÛ Ù ØµÙاÛع دÙØ§Ø¹Û Ø§Ù Ø±Ûکا در سا٠1916 Ù ÛÙØ§Ø¯Û Ø¯Ø± Ø´Ùر سÛات٠ÙاشÙگت٠تÙسط ÙÛÙÛا٠بÙئÛÙÚ¯ تاسÛس شد. اÙÙاع ÙÙاپÛ٠ا بÙئÛÙÚ¯ شا٠٠٠د٠ÙØ§Û 727Ø 737Ø 747Ø 757Ø 777 Ù. . . Ù Û Ø¨Ø§Ø´Ø¯ ک٠در ادا٠٠ب٠٠شخصات ÚÙد ÙÙ ÙÙ٠از Ø¢Ù Ùا اشار٠شد٠است.
اÛ٠٠د٠ÙÙاپÛÙ Ø§Û Ø¨ÙئÛÙÚ¯ در ÙاÙع ÛÚ© جت ٠ساÙØ±Ø¨Ø±Û Ø¨Ø²Ø±Ú¯ است Ú©Ù Ø¨Ø±Ø§Û Ù¾Ø±ÙازÙØ§Û Ø¯Ø§Ø®ÙÛ Ø¨Ø§ ٠سÛر Ú©Ùتا٠٠Ùاسب است. ظرÙÛت ٠ساÙر در ÙÙاپÛ٠ا بÙئÛÙÚ¯ 727 ٠عاد٠149 تا 189 ÙÙر بÙد٠٠Øداکثر سرعت Ø¢Ù 965 Ú©ÛÙÙ٠تر بر ساعت است.
بÙئÛÙÚ¯ 737 ٠عرÙ٠ب٠بÚ٠بÙئÛÙÚ¯ با د٠٠ÙتÙر تÙربÙÙ٠در پرÙازÙاÛÛ Ø¨Ø§ ٠ساÙت ٠تÙسط Ù Ùرد استÙاد٠Ùرار Ù Û Ú¯Ûرد. Ø·Ù٠اÛÙ ÙÙاپÛ٠ا برابر با 36.5 ٠تر بÙد٠٠بÛÙ 149 تا 189 ٠ساÙر ظرÙÛت دارد. در Øا٠Øاضر در بÙترÛ٠اÛرÙاÛÙ ÙØ§Û Ø§Ûرا٠٠اÙÙد Ú©ÛØ´ اÛØ±Ø Ø§Ûرا٠اÛØ±Ø Ø¢Ø³Ù Ø§Ù Ù ØªØ§Ø¨Ø§Ù Ø§Ø² اÛ٠٠د٠ÙÙاپÛ٠ا در سÙرÙØ§Û Ø®Ùد استÙØ§Ø¯Ù Ù Û Ú©ÙÙد. ÙÙ ÚÙÛ٠بÙئÛÙÚ¯ 737 Ø®Ùد شا٠٠ÚÙدÛ٠٠د٠بÙد٠ک٠شا٠٠Ùس٠اÙÙØ Ùس٠دÙÙ Ø NG 737 Ù MAX 737 Ù Û Ø¨Ø§Ø´Ø¯.
اÛÙ ÙÙاپÛ٠ا Ø¯Ø§Ø±Ø§Û 4 Ù ÙتÙر ٠ظرÙÛت Øداکثر 550 ÙÙر ÛÚ©Û Ø§Ø² Ù¾Ù٠ترÛÙ ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ù ÙجÙد بÙد٠٠سرعت آ٠برابر با 895 اÙÛ 918 بر ساعت است. بÙئÛÙÚ¯ 747 ٠عرÙ٠ب٠جا٠بÙجت از سا٠1356 در اÛرا٠شرÙع ب٠ÙعاÙÛت کرد٠است.
بÙئÛÙÚ¯ 777 از ج٠ÙÙ ÙÙاپÛ٠اÙاÛÛ Ø§Ø³Øª ک٠شرکت ÙÙاپÛ٠اÛÛ Ø§Ûرا٠اÛر از Ø¢Ù Ø¨Ø±Ø§Û Ø¬Ø§ ب٠جاÛÛ Ù Ø³Ø§ÙرÛÙ Ø®Ùد بÙر٠٠Ùد Ù Û Ø´Ùد اÛ٠٠د٠ÙÙاپÛ٠ا با Ø·ÙÙ 73.86 ٠تر ٠عرض 60.93 ٠تر جز ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ù¾ÙÙ Ù¾Ûکر ب٠ش٠ار Ù Û Ø¢Ûد. سرعت بÙئÛÙÚ¯ ٠د٠777 بÛÙ 892 اÙÛ 945 Ú©ÛÙÙ٠تر بر ساعت برآÙرد شد٠است.
اÛرباس رÙÛب سرسخت بÙئÛÙÚ¯ سا٠1970 Ù ÛÙØ§Ø¯Û Ø¯Ø± ÙراÙس٠شرÙع ب٠ÙعاÙÛت کرد. ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ø§Ûرباس از بÙترÛÙ ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ù Ø³Ø§ÙØ±Ø¨Ø±Û Ù Ø¨Ù Ø¹ÙÙا٠پر ÙرÙØ´ ترÛÙ ÙÙاپÛ٠ا در اکثر اÛرÙاÛÙ ÙØ§Û Ø§Ûرا٠٠Ùرد استÙاد٠Ùرار Ù Û Ú¯Ûرد. اÛرباس 300Ø 310Ø 319Ø 320Ø 321 Ù. . . از ج٠Ù٠٠د٠ÙØ§Û ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ø§Ûرباس ÙستÙد.
اÛ٠٠د٠ÙÙاپÛ٠ا بÛشترÛ٠استÙاد٠را بÛ٠اÛرÙاÛÙ ÙØ§Û Ø§ÛراÙÛ ÙÙ ÚÙÙ Ùش٠اÛØ±Ø Ø§Ûرا٠اÛØ±Ø Ù Ø§Ùا٠٠اÛرا٠اÛر تÙر دارد Ù Ø¯Ø§Ø±Ø§Û Ø¸Ø±ÙÛت Øداکثر 266 ٠ساÙر است. سرعت اÛرباس 300 با Ù ÙتÙرÙØ§Û ØªÙربÙÙ٠٠عاد٠895 Ú©ÛÙÙ٠تر بر ساعت بÙد٠٠٠Ùاسب پرÙازÙØ§Û Ø¯Ø§Ø®ÙÛ Ø§Ø³Øª. Ùا Ú¯Ùت٠Ù٠اÙد Ú©Ù F4Ø B1Ø B2Ø B4 Ù C4 از ٠د٠ÙØ§Û Ø§Ûرباس 300 ÙستÙد ٠شرکت ÙØ§Û ÙÙاپÛ٠اÛÛ Ú©Ø´ÙرÙØ§Û Ø¢Ù٠اÙØ Ø§Ù Ø±Ûکا ٠اÛرا٠بÛشترÛ٠استÙاد٠را از A300 دارÙد.
اÛ٠٠د٠ÙÙاپÛ٠ا با Ø·ÙÙ 46.66 ٠تر ٠ارتÙاع 15.8 ٠تر ب٠عÙÙا٠ÛÚ©Û Ø§Ø² Ù¾Ù٠ترÛÙ ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ø§Ûرباس ب٠ش٠ار Ù Û Ø¢Ûد Ú©Ù Ø¯Ø§Ø±Ø§Û ØداÙ٠ظرÙÛت 220 ٠ساÙر بÙد٠٠دÙÙ Û٠٠د٠تÙÙÛد شد٠از ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ø§Ûرباس است. ÙÙ ÚÙÛ٠شرکت ÙØ§Û ÙÙاپÛ٠اÛÛ Ù¾Ø§Ú©Ø³ØªØ§ÙÛØ Ú©Ø§ÙاداÛÛØ Ø§ÛراÙÛ Ù Ø§Ù Ø±ÛکاÛÛ Ø§Ø² خرÛدارا٠اصÙÛ ÙÙاپÛ٠ا A310 ÙستÙد. اÛرا٠اÛر ٠٠اÙا٠از ج٠Ù٠شرکت ÙØ§Û ÙÙاپÛ٠اÛÛ Ø§ÛراÙÛ ÙستÙد ک٠از اÛ٠٠د٠در پرÙازÙØ§Û Ø®Ùد استÙØ§Ø¯Ù Ù Û Ú©ÙÙد.
اÛ٠٠د٠ÙÙاپÛ٠ا برخÙا٠ساÛر ٠د٠ÙØ§Û Ø§Ûرباس ک٠در Øا٠پÙ٠شد٠بÙدÙØ¯Ø Ø¨Ø¯ÙÙ Ø§Û Ø¨Ø§Ø±ÛÚ© Ù Ú©Ø´Ûد٠دارÙد ک٠٠صر٠سÙخت Ú©Ù ØªØ±Û Ø¯Ø§Ø±Ùد. اÛÙ ÙÙاپÛ٠ا از د٠٠ÙتÙر تÙربÙÙ٠استÙاد٠کرد٠٠طÙ٠آ٠37 ٠تر Ù Û Ø¨Ø§Ø´Ø¯. اÙÙÛ٠٠د٠اÛÙ ÙÙاپÛÙ Ø§Ø Ù Ø¯Ù 100 بÙد ک٠تÙÙا 21 ÙرÙÙد از آ٠ساخت٠شد. اÛÙ ÙÙاپÛ٠ا ØدÙد 150 ÙÙر ظرÙÛت داشت٠ک٠اÛرÙاÛÙ ÙØ§Û Ø¢Ø³Ù Ø§ÙØ Ø§Ûرا٠اÛØ±Ø Ù Ø§Ùا٠٠٠عراج اÛÙ ÙÙاپÛ٠ا را در اختÛار دارÙد.
اÛÙ ÙÙاپÛ٠ا جزء ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ù¾ÙÙ Ù¾Ûکر Ù ÚÙار Ù ÙتÙر٠است. ÙÙاپÛÙ Ø§Û Ø§Ûرباس A340 در س٠٠د٠300Ø 500 Ù 600 ارائ٠شد٠است ک٠اÛرÙاÛ٠٠اÙا٠د٠٠د٠600 Ù 300 را در اختÛار دارد. ظرÙÛت ÙÙاپÛÙ Ø§Û A340-300 ØدÙد 299 ÙÙر ٠اÛرباس A340-600 ØدÙد 308 ÙÙر Ù Û Ø¨Ø§Ø´Ø¯. اÛ٠تÙاÙت ظرÙÛت ب٠دÙÛ٠تÙاÙت در Ø·Ù٠آ٠Ùا Ù Û Ø¨Ø§Ø´Ø¯ Ø·ÙرÛÚ©Ù Ø·Ù٠٠د٠300 برابر 64 ٠تر ٠٠د٠600Ø Ø¨Ø±Ø§Ø¨Ø± 75 ٠تر Ù Û Ø¨Ø§Ø´Ø¯.
ÙÙکر 100 ÛÚ©Û Ø¯Ûگر از اÙÙاع ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ù Ø³Ø§ÙØ±Ø¨Ø±Û Ø¯Ø± اÛرا٠٠ØسÙب Ù Û Ø´Ùد ک٠سا٠1912 Ù ÛÙØ§Ø¯Û Ø¯Ø± ÙÙÙد شرÙع ب٠ÙعاÙÛت کرد٠است. شرکت ÙØ§Û ÙÙاپÛ٠اÛÛ Ø¢Ø³Ù Ø§ÙØ Ùش٠اÛØ±Ø Ø§Ûرا٠اÛر Ù Ú©ÛØ´ اÛر ب٠دÙÛÙ ÙزÛÙ٠اجراÛÛ Ø¨Ø³Ûار پاÛÛ٠از اÛ٠٠د٠ÙÙاپÛ٠ا د٠٠ÙتÙر٠(تÙربÙÙÙ) در پرÙازÙØ§Û Ø®Ùد استÙØ§Ø¯Ù Ù Û Ú©ÙÙد. ÙÙ ÚÙÛ٠سرعÛت ÙÙکر 100 ٠عاد٠845 Ú©ÛÙÙ٠تر بر ساعت برآÙرد شد٠است Ú©Ù Ùادر ب٠جا ب٠جاÛÛ Øداکثر ظرÙÛت 122 ÙÙر ٠ساÙر Ù Û Ø¨Ø§Ø´Ø¯.
ÛÚ©Û Ø¯Ûگر از اÙÙاع ÙÙاپÛ٠ا ٠ساÙØ±Ø¨Ø±Û Ø§ÛراÙØ Ù Ú¯ داÙ٠داگÙاس است ک٠سا٠1967 Ù ÛÙØ§Ø¯Û Ø¨Ø§ ادغا٠د٠شرکت Douglas Aircraft Company Ù McDonnell Aircraft تاسÛس شد ÙÙÛ Ø³Ø§Ù 1997 Ù ÛÙØ§Ø¯Û ØªÙسط ک٠پاÙÛ Ø¨ÙئÛÙÚ¯ خرÛØ¯Ø§Ø±Û Ø´Ø¯. MD-83Ø MD88 Ù MD-82 از اÙÙاع ÙÙاپÛÙ Ø§Û Ù Ø³Ø§ÙØ±Ø¨Ø±Û Ø¨ÙئÛÙÚ¯ در اÛرا٠ÙستÙد ک٠شرکت ÙØ§Û ÙÙاپÛ٠اÛÛ ÙظÛر تاباÙØ Ø§Ûرا٠اÛر تÙØ±Ø Ø²Ø§Ú¯Ø±Ø³Ø Ú©ÛØ´ اÛر ٠اÛرا٠اÛر از Ø¢Ù Ùا در پرÙازÙØ§Û Ø®Ùد استÙØ§Ø¯Ù Ù Û Ú©ÙÙد.
ATR72 با ظرÙÛت ٠ساÙر 72 اÙÛ 78 ÙÙر از Ú©ÙÚÚ© ترÛÙ ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ù Ø³Ø§ÙØ±Ø¨Ø±Û Ø¯Ø± اÛرا٠است ک٠سا٠1988 Ù ÛÙØ§Ø¯Û ØªÙسط ÛÚ© شرکت اÛتاÙÛاÛÛ ÙراÙسÙÛ ØªÙÙÛد شد٠است. آس٠ا٠٠اÛرا٠اÛر از ج٠Ù٠شرکت ÙØ§Û ÙÙاپÛ٠اÛÛ Ø§ÛراÙÛ ÙستÙد ک٠از ٠د٠ATR72 در ÙاÙگا٠ÙÙاÛÛ Ø®Ùد Ø¨Ø±Ø§Û Ù¾Ø±ÙازÙØ§Û Ù ÙØ·ÙÙ Ø§Û Ù Ø¯Ø§Ø®ÙÛ Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù Ù Û Ú©ÙÙد ک٠سرعت آ٠٠عاد٠509 Ú©ÛÙÙ٠تر بر ساعت است.
ÙÙاپÛ٠ا برÛتÛØ´ اÛرÙسپÛس (British Aerospace) سا٠1981 Ù ÛÙØ§Ø¯Û ØªÙسط Ú©Ø´Ùر اÙÚ¯Ùستا٠ساخت٠شد. ÙÙاپÛ٠ا BAE146 Ø¯Ø§Ø±Ø§Û 4 Ù ÙتÙر تÙربÙÙ٠است ک٠ظرÙÛت جا ب٠جاÛÛ 112 ÙÙر ٠ساÙر را دارد. بÙا بر گزارش Ù Ùابع ÙÙاÙÙردÛØ Ø³Ø±Ø¹Øª اÛÙ ÙÙاپÛ٠ا ٠عاد٠801 Ú©ÛÙÙ٠تر بر ساعت ٠برد آ٠برابر با 2900 Ú©ÛÙÙ٠تر است. در Øا٠Øاضر اÛرÙاÛÙ ÙØ§Û Ù Ø§ÙاÙØ ØªØ§Ø¨Ø§Ù Ù Ùش٠اÛر در اÛرا٠از اÛ٠٠د٠استÙØ§Ø¯Ù Ù Û Ú©ÙÙد.
سخ٠پاÛاÙÛ
در اÛÙ Ù ÙاÙ٠ب٠٠عرÙÛ Ø§ÙÙاع ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ù Ø³Ø§ÙØ±Ø¨Ø±Û Ø§ÛØ±Ø§Ù Ù Ø¨Ø±Ø®Û Ù Ø´Ø®ØµØ§Øª Ø¢Ù Ùا پرداختÛÙ . بÛشتر اÛÙ ÙÙاپÛ٠اÙا شا٠٠بÙئÛÙÚ¯ ٠اÛرباس Ù Û Ø¨Ø§Ø´Ø¯ ٠از ٠د٠ÙØ§Û Ùسبتا ÙدÛÙ Û Ø¨ÙØ±Ù Ù Û Ø¨Ø±Ùد. Ø¨Ø±Ø®Û Ø§Ø² اÛÙ ÙÙاپÛ٠اÙا عÙاÙ٠بر Ú©ÛÙÛت باÙØ§Ø Ø§Ù ÙÛت بÛØ´ØªØ±Û Ùسبت ب٠ساÛرÛ٠دارد. در آخر بÙا بر آ٠ار ٠ارÙا٠ارائ٠شدÙØ ÙÙاپÛÙ Ø§Û Ø§Ûرباس 320 ک٠ترÛÙ ÙÙص ÙÙÛ Ø±Ø§ داشت٠٠ب٠عÙÙا٠ÛÚ©Û Ø§Ø² ا٠٠ترÛÙ ÙÙاپÛ٠اÙØ§Û Ø§Ûرا٠شÙاخت٠شد٠است.