به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ان‌بی‌سی نیوز کارشناسان بیماری‌های عفونی و دانشمندان در آزمایشگاه‌های ژنتیک به شدت به دنبال یافتن شواهدی هستند که توضیح دهد چرا ویروسی که نیم قرن است در غرب آفریقا یافته شده است و به طور معمول به آسانی از شخصی به شخص دیگر منتقل نمی‌شود، ماه پیش چنین ظهور مشکل‌آفرین و پرسروصدایی را پیدا کرد.
دکتر روزموند لوئیس، مدیر فنی آبله میمونی در سازمان جهانی بهداشت در یک کنفرانس خبری در چهارشنبه پیش گفت: «ما نمی‌دانیم این ویروس برای چه مدتی در حال گردش بوده است، برای هفته‌ها، ماه‌ها یا احتمالا چند سال.»
ویروس مدت‌ها پیش از آفریقا خارج شده است
مارک ون رانست، استاد ویروس‌شناسی در دانشگاه لوون در بلژیک می‌گوید توالی‌یابی ژنتیکی ویروس آبله میمونی یافت‌شده در بیماران در شیوع اخیر نشان داد که جهش‌های ژنتیکی ویروس «محدود» بوده‌اند و هیچکدامشان هشداردهنده نیستند.
او می‌گوید: «همه به ژنوم‌های کاملتر این ویروس علاقمند هستند تا بتوانند پاسخی برای یک یک پرسش مهم پیدا کنند: این ویروس‌ها برایی چه مدتی بدون اینکه شناسایی شوند، در گردش بوده‌اند. به نظر من، هیچکس باور ندارد که ویروس همین چند هفته پیش از آفریقا خارج شده باشد.»
دانشمندان دانشگاه ادینبورگ در اسکاتلند که اخیرا توالی‌یابی ژنتیکی نمونه‌هایی از ویروس در شیوع فعلی را انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که ویروس فعلی از نسل گونه‌ای از ویروس آبله میمونی است که در فاصله سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ در گروهی از بیماران در سنگاپور، اسرائیل، نیجریه و بریتانیا شناسایی شد.
با اینکه این پژوهشگران «شمار به طور غیرقابل‌انتظار بزرگی» از تغییرات را در کد ژنتیکی ویروس نسبت به گونه ابتدایی شناسایی کردند، به عقیده برخی از کارشناسان چنین تغییراتی لزوما توضیح‌دهنده گستردگی شیوع اخیر نیست.
اغلب موارد ابتلای انسانی آبله میمونی در آفریقا در طول سال‌ها از طریق قرارگیری در معرض حیوانات آلوده مانند جوندگان رخ داده‌اند، نه از طریق سرایت ویروس از انسان به انسان.
دکتر آمش ای آجالا، پژوهشگر ارشد در مرکز امنیت بهداشتی دانشگاه جانز هاپکینز می‌گوید: «احتمالا آبله میمونی به عنوان یک بیماری عفونی بوم‌گیر یا آندمیک در آفریقا به شبکه اجتماعی و جنسی خارج از آن راه یافته و بعد به کمک رویدادهای عمده تقویت‌کننده مانند گردهمایی‌های همجنسگرایان در بلژیک به سراسر جهان انتشار پیدا کرده است.»
سپس به گفته دکتر آجالا، از آنجایی که ویروس بیماری از طریق تماس نزدیک افراد در آمیزش جنسی منتقل شده است، ضایعات بیماری در دستگاه تناسلی با عفونت‌های دیگر منتقل‌شونده از راه جنسی اشتباه شده‌اند و به این دلیل تشخیص بیماری واقعی به تاخیر افتاده است.
افزایش هوشیاری مقامات بهداشت عمومی و افراد به دنبال انتشار اخبار مربوط به شیوع آبله میمونی باعث شده است که شناسایی موارد بیماری در هفته‌های اخیر به طور قابل‌توجهی بهبود پیدا کند.
دکتر دیوید هیمن، استاد دانشکده بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن که قبلا رئیس برنامه بیماری‌های نوپدید و واگیردار در سازمان جهانی بهداشت بوده است، می‌گوید: «هر زمانی که شروع به جستجو برای یک بیماری جدید در یک جمعیت می‌کنید، شمار موارد بسیار بیشتری را پیدا می‌کنید.»
هیمن از این نظریه پیشتیبانی می‌کند که ویروس آبله میمونی در خارج از منطقه شیوع معمولش در ۱۱ کشور آفریقای مرکزی و غربی، چند سالی در میان برخی جمعیت‌ها حضور داشته است. به نظر او، ویروس آبله میمونی پیش از آنکه گردهمایی‌های اخیر همجنسگرایان باعث ظهور گسترده آن در چندین کشور شود، در میان افرادی خارج از این گروه به طور بی‌سروصدا در حال گردش بوده باشد.
علائم بسیار خفیف بیماری در شیوع جهانی
دوره بیماری آبله میمونی که ضایعات شاخص تاول‌مانند دردناک در سراسر بدن را ایجاد می‌کند که جاگذاری پوستی درازمدت ایجاد می‌کنند، معمولا سه هفته طول می‌کشد. اغلب موارد شناسایی‌شده در شیوع اخیر در اروپا و آمریکا بسیار خفیف بوده‌اند- در برخی از موارد علائم آنقدر خفیف و غیر شاخص بوده‌اند که با سایر عفونت‌های منتقل‌شونده از راه جنسی اشتباه شده‌اند و اغلب موارد بیماری در میان مردان همجنسگرا، دوجنسگرا و سایر مردانی که با مردان آمیزشی جنسی دارند، شناسایی شده‌اند. اما کارشناسان می‌گویند تماس جسمی نزدیک در فعالیت جنسی که عامل اصلی در سرایت بیماری بوده است.
دکتر سباستین پولین، متخصص بیماری‌های عفونی در بیمارستان سنت - ژروم در مونترآل کانادا که یکی از نخستین موارد آبله میمونی در این کشور را شناسایی کرد، می‌گوید برخلاف آنچه به طور معمول در موارد آبله میمونی در آفریقا دیده می‌شود، برخی از عفونت‌های اخیر در خارج از آفریقا علائم «بسیار، بسیار خفیفی» ایجاد کرده‌اند. به گفته پزشکان برای تشخیص بیماری باید به این موضوع توجه داشته باشند.
به علاوه، آبله میمونی معمولا با تب شروع می‌شود، اما بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (CDC)، در برخی از موارد اخیر در آمریکا بدون وجود تب یا نشانه‌های اولیه دیگر، ضایعات پوستی در افراد بروز کرده بودند.
به همین دلیل است که بر اساس یک بررسی CDC که نتایج آن در روز جمعه منتشر شد، «موارد بیماری ممکن است با عفونت‌های شایع دیگر مانند آبله مرغان یا عفونت‌های منتقل‌شوند از راه جنسی مانند تبخال تناسلی یا سیفلیس اشتباه شوند.»
پیش‌بینی آینده شیوع آبله میمونی
در مقابل، بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، شصت و شش نفر در سال ۲۰۲۲ در آفریقا به علت آبله میمونی درگذشته‌اند. نیجریه که از سال ۲۰۱۷ با شیوع آبله میمونی درگیر است- ممکن است یکی از کشورهای آفریقایی باشد که به عنوان مخزنی برای شیوع جهانی بیماری عمل کرده باشد.
به گفته دکتر ون رانست، روزهای آینده برای کنترل بیماری حیاتی خواهند بود. شمار موارد ثابت‌شده بیماری بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت این هفته از ۷۰۰ مورد گذشت. به گفته او، اگر در هفته آینده شمار موارد بیماری رشدی تصاعدی پیدا کند و به حد ۴۰۰۰ مورد برسد، «در این وضعیت بیماری تحت کنترل نیست.»
اما به گفته ون رانست، اگر شمار موارد فقط تا حدود ۱۰۰۰ افزایش یابد، احتمالا این شیوع فقط رشدی خطی خواهد داشت و می‌توان پیش‌بینی کرد که کنترل جهانی ویروس موفق می‌شود.
