نکوداشت سید اهالی مطبوعات، حجت الاسلام والمسلمین حاج سید محمود دعایی بهانه و مناسبت مناسبی است که وجوه والای شخصیت او واکاوی و بیان شود تا علاوه بر تکریم این نامور دانشور، رهیافتی الگویی نیز داشته باشد:
١. حاج آقای دعایی، یار دیرین امام راحل بوده است. یک چهره مبارز و انقلابی که همپای بسیاری از بزرگان انقلاب، در قم و نجف، یاری و همراهی امام را افتخار خود می دانسته اند.
٢. شخصیت متواضع و کتوم او مانع از پدیداری سوابق پرمایهاش شده است. از تواضع نماییهای نخوتباری که بسیاری از ما مبتلا و آلوده به آنیم مبرّاست و تقریبا همه ما یقین داریم که با برنامه امروز، حتی موافقت نداشته چه رسد به آنگونه که مرسوم است عملا سامانده اش باشد؛ حتی حدس می زنیم زمانی اطلاع یافته که کار از کار گذشته بوده! این ابرام سبب می شود خدایش نیز مِهر او را بر دلها بیفکند.
٣. سابقه دیرین و دیرپا در مطبوعات، فی نفسه او را به یکی از نمادها و ارکان وثیق مطبوعات بدل کرده است.
٤. او از معدود کسانی است که بسان موالی اش دعوت به دین و انقلاب را با غیرزبان، سرلوحه خویش ساخته است. روش یا گوهری کمیاب و بلکه نایاب که نیاز این روزهای جامعه ماست. ادب، اعتدال، انصاف، فرزانگی، متانت، فروتنی، جوانمردی، خوشرویی، شوخطبعی، مهربانی، دستگیری، صبوری، رازداری، خطاپوشی و سایر صفاتی که خوبان دارند، او یکجا دارد.
٥. در حالی که دیگرانی با سابقه و سطح کمتر از او، شأن یا مشغله را بهانه می سازند اما او تقریبا در تمامی مراسم مطبوعاتی حضور مییابد و از قضا بر ردیفهای مهتران جلوس نمی کند: تُعرف الاشیاء باضدادها.
٦. او بر این سیاق در اکثر مراسم ترحیم همکاران مطبوعاتی نیز حضوری برجسته دارد. به نظرم ضربالمثلی هندی است که می گوید: ممکن است کسی را که با او خندیدهای، فراموش کنی ولی هرگز کسی را که با او گریستهای فراموش نخواهی کرد.
٧. او داشتن حکم از امام عظیمالشأن و رهبری گرانقدر را دستمایه برتریجویی و پدرخواندگی نساخته است. بلکه حرمت نمایندگی رهبری را پاس میدارد و کمتر موضع سیاسی و بلکه جنجالی اتخاذ میکند تا مبادا تعبیربردار شود.
٨. برای او مقام و مسئولیت، به عکس برخی از همکسوتان مانع از زییِ طلبگی نشده است؛ تشریفاتگریز است؛ در میان مردم است؛ غم آنان میخورد و به لبخندی مهمانشان می کند و از این جهت به سلک آخوندی پایبند است.
٩. هر رسانه، عجیب رنگ و بوی گردانندگان خود را دارد. اگر اطلاعات، عبوس و عصبانی و عیبجو و پردهدر وپرادعا و جنجالپیشه و دروغگو نیست برخاسته از منش مدیرش است. طبع ملایم و آرام دعایی است که جمعی معتدل و آرام را گرد خود فراهم ساخته و از آن جمع، روزنامهای که روی اعصاب مخاطب راه نمیرود، پدید آمده است.
١٠. مشی سیاسی او بر کسی پوشیده نیست اما آن را دستمایه تعصب جاهلی نساخته و به دستهبندیهای حیدری-نعمتی تن نمیدهد. اعتقاد سیاسی را تا حد رگ گردن و تخریب برادران دینی و انقلابی خود فرو نمیکاهد. معمولا افراطیون چنین افرادی را خاکشیرمزاج و صلحِ کل و بیبو و خاصیت مینامند که بعضا ذم شبیه مدح هم است اما انصافا کدام راه به آموزه های دین و صلاح و فلاح نزدیکتر است و انسجام ملی را تقویت می کند؟
سالها غوطه به خوناب جگر باید خورد
تا ز دل یک نفس معتدل آید بیرون