به گزارشاقتصادنیوز، اعلام برنامههای ضربالاجلی بایدن برای روز تحلیف، آمادهباش امنیتی در سرتاسر ایالات متحده، بازگشت معماران برجام به وزارت امورخارجه امریکا، شرکای استراتژیک خواندن بحرین و امارات توسط دولت ترامپ، پیشنهاد ترکیه برای تشکیل یک کارگروه مشترک با آمریکا برای بازبینی فنی موشکهای دفاعی اس-۴۰۰ و هشدار هستهای کشورهای اروپایی به ایران سرخط رسانههای دنیا را در نیم روز گذشته تشکیل دادهاند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، با اعلام رونالد کلاین، رئیسدفتر رئیسجمهور آتی ایالات متحده، جو بایدن با استفاده از اختیارات ویژه ریاستجمهوری در روز تحلیف، روز شلوغی را پشت سر خواهد گذاشت. کلاین طی یادداشتی وعده داده که رئیسجمهور در همان اولین روز رسمی آغاز به کارش همان گونه که از پیش هم متعهد به انجام آن شده بود، دست به اقداماتی بزند که برنامههای دونالد ترامپ را خنثی سازد.
اقدامات وعده داده شده برای روز اول توسط کلاین شامل پیوستن مجدد به توافقنامهی آبوهوایی پاریس، لغو ممنوعیت سفر شهروندان چند کشور با اکثریت جمعیت مسلمان، تمدید مهلت بازپرداخت وامهای دانشجویی فدرال، توقف دستور تخلیه و سلب حق مالکیت املاک کسانی که از بیماری کرونا آسیب دیدهاند و همچنین اجباری کردن استفاده از ماسک در سفرهای بین ایالتی و در مراکز دولتی فدرال است.
عموم این اقدامات به نوعی لغو فرمانهای دونالد ترامپ است و نیازی به تصویب در کنگره ندارد. با این حال دستهای دیگر از وعدهها نیاز به بررسی کنگره دارد و اجرایی شدن آنها با دشواریهای خاص خود مواجه است. به عنوان نمونه بایدن قصد دارد از طرحی رونمایی کند که اقامت چندین میلیون مهاجر غیرقانونی در امریکا را صورت قانونی بخشد و یا بسته محرک پیشنهادی 1،9 تریلیون دلاری برای مقابله با آسیبهای ناشی از همهگیری ویروس کرونا که توسط او ارائه شد نیاز به تصویب کنگره دارد.
به نوشته کلاین امریکا درگیر بحرانهایی در مورد همهگیری کرونا، اقتصاد آمریکا، تغییرات آبوهوایی و عدالت نژادی است که همگی به اقدام فوری نیاز دارند و به همین دلیل رئیسجمهور در روز تحلیف 12 فرمان اجرایی شامل مواردی یاد شده را امضا خواهد کرد. او وعده داده بایدن در ۱۰ روز آغازین ریاست جمهوری خود اقدامات قاطعی برای حل این چهار بحران، جلوگیری از زیانهای دیگر و احیای جایگاه آمریکا در دنیا اتخاذ خواهد کرد. به نوشته او، رئیس جمهوری منتخب نه تنها برای جبران خسارتهای بزرگی که دولت ترامپ وارد کرد، اقداماتی انجام خواهد داد، بلکه حرکت کشور به جلو را نیز شروع خواهد کرد.
با نزدیک شدن به روز تحلیف جو بایدن، اعلام وضعیت امنیتی در ایالات متحده گستردهتر میشود. به گزارش بیبیسی، تمامی ۵۰ ایالت آمریکا در آستانه مراسم تحلیف، به خاطر احتمال بروز اعتراضات خشونتآمیز به حال آمادهباش درآمده است. فرمانداران ایالتهای مریلند، نیومکزیکو و یوتا هم پیش از وقوع هر گونه اعتراض احتمالی، اعلام وضعیت اضطراری کردهاند. نیروهای گارد ملی نیز در سراسر کشور برای جلوگیری از تکرار هرگونه شورش مرگبار نظیر آنچه که در ششم ماه ژانویه به وقوع پیوست به واشنگتن اعزام شدهاند. کالیفرنیا، پنسیلوانیا، میشیگان، ویرجینیا و ویسکانسین هم از جمله ایالتهایی هستند که گارد ملی خود را فعال و تگزاس هم اعلام کرده مرزهای این ایالت تا روز بعد از مراسم تحلیف بسته خواهد بود.
تیم جو بایدن نیز از هوادارانش درخواست کرده که به دلیل همه گیری کووید-۱۹ از سفر به واشنگتن خودداری کنند. مقامات محلی هم به مردم گفتهاند که مراسم تحلیف رئیس جمهور را از طریق تلویزیون تماشا کنند. با این حال انتظار میرود که امروز (یکشنبه) تمرکز ویژه بر روی برگزاری هر گونه تجمع اعتراضی باشد. شماری از طرفداران آقای ترامپ و شبکههای مجازی دست راستی خواستار برگزاری اعتراضات مسلحانه در روز ۱۷ ژانویه و برگزاری راهپیمایی در واشینگتن در روز مراسم تحلیف جوبایدن شدهاند. اما برخی از گروههای دست راستی با اشاره به تدابیر شدید امنیتی و با ادعای این که اعتراضات برنامه ریزی شده ترفند پلیس برای به دام انداختن آنهاست، از هواداران خود خواستهاند که در هیچ گردهمایی شرکت نکنند.
در این رابطه با اعلام پلیس، ماموران امنیتی در شهر واشینگتن دیسی یک مرد مسلح را دستگیر کردند که قصد داشت از ایست بازرسی پلیس ساختمان کنگره عبور کند. او میخواست برای عبور از بازرسی، از یک مدرک شناسایی جعلی شرکت در مراسم تحلیف جو بایدن استفاده کند. این مرد با یک اسلحه پر و بیش از ۵۰۰ گلوله دستگیر شد.
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا وندی شرمن، دیپلمات کهنهکار این کشور و مذاکره کننده ارشد این کشور در توافق هستهای با ایران را به عنوان معاون اول وزیر خارجه کابینه خود انتخاب کرده است. همچنین بایدن ویکتوریا نولند، دیپلمات ارشد سابق آمریکا در زمینه اروپا و سخنگوی سابق وزارت خارجه این کشور را به عنوان معاون وزیر خارجه در امور سیاسی برگزیده است. این دو با تایید سنای آمریکا به عنوان نفرات دوم و سوم وزارت خارجه آمریکا مشغول به کار خواهند شد. نام این دو نفر برای خدمت زیر فرمان آنتونی بلینکن انتخاب شده که نام خود او قبلا به عنوان وزیر امور خارجه آینده آمریکا اعلام شده بود. در این زمینه بایدن گفت: «این تیم، تجسمی از باور من است که میاندیشم آمریکا وقتی با متحدانش عمل میکند قویترین است». او افزود: «اطمینان دارم آنها از تجربه و مهارت دیپلماتیک خود برای بازگرداندن رهبری جهانی و اخلاقی آمریکا در جهان استفاده خواهند کرد. آمریکا بازگشته است». خانم شرمن نیز در پیامی که در توئیتر منتشر کرده درباره این تصمیم ابراز افتخار کرده است.
به گزارش بیبیسی، منشی مطبوعاتی کاخ سفید با صدور بیانیهای دو کشور امارات متحده عربی و بحرین را «شرکای استراتژیک کلیدی ایالات متحده» خواند. بر اساس این بیانیه، به عنوان شرکای امنیتی اصلی آمریکا «امارات متحده عربی و کشور پادشاهی بحرین در موقعیتی منحصر به فرد قرار میگیرند و این شاهدی بر همکاری امنیتی استثنایی ما با این کشورهاست». کاخ سفید به عنوان نمونهای از این همکاری استثنایی به «میزبانی این کشورها از هزاران تن از نفرات نیروی زمینی، دریایی و هوایی و تفنگداران ایالات متحده» و همچنین «تعهد متقابل برای مقابله با خشونت افراطگرایان در سراسر منطقه» اشاره کرده است.
این بیانیه یادآور میشود که هر دو کشور در سی سال گذشته در ائتلاف های بین المللی مختلف تحت رهبری ایالات متحده عضویت داشتهاند. ظاهرا اشاره این بیانیه به مواردی مانند حمایت و همکاری این کشورها، در کنار شماری دیگر از کشورهای منطقه، در ائتلاف نظامی برای پایان دادن به اشغال نظامی کویت توسط عراق و مقابله با گروه موسوم به «دولت اسلامی» (داعش) است. ستاد فرماندهی مرکزی نیروی دریایی و ستاد فرماندهی ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده در بحرین مستقر است. به عقیده ناظران این بیانیه در پی حضور فعالانه این کشورها در امضای توافقنامه ابراهیم صادر شده است.
از سوی دیگر گزارشها حاکی از آن است که دولت دونالد ترامپ در آخرین روزهای خود قصد دارد اسرائیل را به جمع کشورهایی اضافه کند که زیر پوشش ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، سنترال کامند است؛ ستادی که فعالیتهای نظامی آمریکا را در بخش بزرگی از خاورمیانه و افغانستان پوشش میدهد.
به گزارش یورونیوز، رئیس مجلس ونزوئلا نسبت به حضور جو بایدن در کاخ سفید اظهار امیدواری کرده و گفته حزب سوسیالیست این کشور مشتاق آغاز جدیدی در روابط با آمریکاست. خورخه رودریگز، رئیس مجلس ملی ونزوئلا میگوید امید دارد دولت جو بایدن، سیاست «بیرحمانه» تحریمها علیه کاراکاس را کنار بگذارد و فضا را برای دیپلماسی فراهم سازد. رودریگز که از متحدان نزدیک نیکلاس مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا است در گفتگویی با اشاره به اینکه سیاستهای دولت دونالد ترامپ، درد و رنج مردم ونزوئلا را شدت بخشیده افزود: «ما به جو بایدن شاخه زیتون پیشنهاد میدهیم. حزب سوسیالیست حاکم در ونزوئلا مشتاق آغاز جدیدی در روابط با آمریکا است. دولت ترامپ تمام تلاش خود را کرد که مادورو را از قدرت کنار بگذارد اما او موفق به این کار نشد».
یورونیوز گزارش داد، ترکیه پیشنهاد تشکیل یک کارگروه مشترک با آمریکا برای بازبینی فنی موشکهای دفاعی اس-۴۰۰ را که از روسیه خریده، بار دیگر در دوران ریاست جمهوری جو بایدن مطرح میکند. مولود چاوشاوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه این موضوع را هنگام بازگشت از سفر دیپلماتیک خود به پاکستان به خبرنگاران اعلام کرد و گفت: «ما تلاشهای صادقانه خود برای بهبود روابط (با آمریکا) را نشان خواهیم داد و از دولت بایدن نیز همین رویکرد را انتظار داریم». پیش از او رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه نیز گفته بود که پس از تحلیف رئیس جمهوری جدید آمریکا گفتوگوی این کشور در مورد اختلاف مربوط به اس-۴۰۰ با رهبری جدید آمریکا ادامه خواهد یافت. با این حال او افزوده بود: «من نمیدانم بایدن چه خواهد گفت، اما در هر صورت ما از هیچ کس اجازه نمیگیریم».
مولود چاووش اوغلو، وزیر امورخارجه ترکیه اعلام کرد: «امانوئل ماکرون و رجب طیب اردوغان روسای جمهوری فرانسه و ترکیه در نامهنگاری متقابل توافق کردند گفتوگوها را از سر بگیرند تا تنشهای شدید بین آنکارا و پاریس کاهش یابد». این در شرایطی است که در ماههای اخیر روابط ترکیه و فرانسه با تنشهای زیادی همراه بوده است، به حدی که اردوغان، رئیسجمهور فرانسه را به اسلامهراسی متهم و سلامت روانیاش را زیر سوال برد و او را یک مشکل برای فرانسه برشمرد و ابراز امیدواری کرد این کشور هرچه زودتر از شر وی خلاص شود. با اعلام چاووش اوغلو، رئیس جمهوری ترکیه ابتکار نوشتن نخستین نامه برای آقای ماکرون را برای تبریک سال نو میلادی در دست گرفته و همزمان چند حمله در خاک فرانسه در سال گذشته را نیز تسلیت گفت.
وی افزود: «این هفته پاسخ ماکرون را دریافت کردیم... نامه بسیار مثبتی است که در آن میگوید میخواهد با رئیس جمهوری ما دیدار کند و همچنین نامه به زبان ترکی با عبارت «طیب عزیز» آغاز میشود. به گفته چاووش اوغلو، دو رییس جمهور به زودی یک گفتوگوی تلفنی یا ویدئویی خواهند داشت و پس از آن دیدار حضوری تدارک دیده میشود. کاخ ریاست جمهوری فرانسه، الیزه این نامهنگاریها را بدون اشاره به محتوای آن تایید کرده و گفته است: «ما هم اکنون از طرف آنکارا نیازمند حرکات ملموس هستیم».
به گزارش بیبیسی، کشورهای فرانسه، بریتانیا و آلمان به ایران درباره فعالیت برای تولید اورانیوم فلزی به عنوان سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران هشدار دادند و این اقدام را نقض برجام خواندند. این سه کشور اروپایی امضاکننده برجام با انتشار بیانیهای نوشتند: «ما قویا ایران را ترغیب میکنیم تا به این فعالیت پایان دهد». فرانسه، بریتانیا و آلمان در بیانیه مدعی شدهاند که تولید این ماده دارای «پیامدهای نظامی بالقوه» است. این بیانیه همچنین از ایران خواسته تا «بدون معطلی» به اجرای کامل تعهدات خود در چارچوب برجام بازگردد.
پیش از این آژانس بینالمللی انرژی اتمی تایید کرده بود که جمهوری اسلامی فعالیت تحقیق و توسعه برای تولید اورانیوم فلزی به عنوان سوخت راکتور تحقیقاتی تهران را آغاز کرده است. پس از انتشار این بیانیه، سازمان انرژی اتمی ایران هم در بیانیهای برنامه تولید اورانیوم فلزی را «دارای مصارف صلحآمیز» و از حقوق خود دانسته و گفته در اوایل دهه ۱۳۸۰ خورشیدی میزان اندکی از این ماده را تولید کرده و آن را به اطلاع آژانس هم رسانده بود.
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، نیز در مصاحبه با یک نشریه فرانسوی احیای مذاکرات هستهای با ایران را یک ضرورت فوری دانست. او ایران را به متهم به ایجاد ظرفیت تسلیحات هستهای کرده و بازگشت تهران و واشینگتن به توافق هستهای سال ۲۰۱۵ را ضروری دانست. همچنین در این گفتوگو او تاکید کرد که حتی اگر هر دو طرف به توافقنامه هستهای بازگردند، باز هم کافی نیست و اضافه کرد که باید گفتوگوهای دشواری درباره «برنامه موشکهای دوربرد ایران» و همچنین «فعالیتهای منطقهای» این کشور نیز انجام شود.
شبکه فاکسنیوز به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داده که دستکم یک فروند از موشکهای بالستیک شلیک شده در جریان رزمایش موشکی جمهوریاسلامی ایران در ۱۰۰ مایلی ناو هواپیمابر یواساس نیمیتز و ناوگروه همراه آن در اقیانوس هند فرود آمده و منفجر شده است. ️یکی از این مقامات به فاکس نیوز گفته که ما از قبل انتظار شلیک موشک [به آبهای نزدیک نیمیتز] را داشتیم، اما نگرانی ما این بود که ایران قصد دارد موشک را در چه فاصلهای فرود بیاورد.