روز جهانی نمایشگاه ها که به پیشنهاد استاد معظم، آقای شاهرخ مدرس به اتحادیه جهانی نمایشگاه ها (ufi) در ماه ژوئن هر سال محقق شد، برای فعالان صنعت نمایشگاهی روز بسیار مهمی است؛ چرا که این صنعت و تلاشگرانش همیشه در تکاپوی نشان دادن و ارائه توانمندی های بخش های دیگر صنعتی در پلتفرمی به نام نمایشگاه هستند و تنها در روز جهانی نمایشگاه ها است که فرصتی هرچند کوتاه برای دیده شدن اهمیت این صنعت مهم و تاثیرگذار، به وجود می آید.
به همین بهانه شاید مناسب باشد که بر نقش نمایشگاه در توسعه بازارهای صادراتی ایران نیز مروری بشود.
تحریم های بین المللی که متوجه ایران است، نشان داد که در شرایط بحران و افول برخی بازی بازارها، راه رسیدن به مقاصد جدید صادراتی علی رغم مشکلات لجستیکی و زیرساختی، هموار می شود که خود ناشی از فشار کاهش نرخ صادرات در بازارهای قدیمی است. هرچند حفظ بازارهای موجود اهمیت زیادی دارد اما در صورت برنامه‌ریزی و هماهنگی بین بخشی و دولتی، ورود به بازارهای جدید می‌تواند در توازن ارزی و شکوفایی اقتصاد مؤثر باشد. توسعه صادرات نیاز به زیرساخت دارد که قطعاً مستلزم اراده و نگاه حاکمیتی است. به عنوان نمونه می توانیم به کشور ترکیه اشاره کنیم که بر اساس آمارهای موجود در حالی نرخ صادرات خدمات فنی و مهندسی خود را به ترکمنستان به پنج میلیارد دلار رسانده که حجم کل صادرات ما در این حوزه با افولی بی سابقه به زیر یک میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است. با نگاهی به شاخص تعداد پروازهای بین دو کشور ترکیه و ترکمنستان و متناظر آن بین ایران و ترکمنستان می توان اهمیت زیرساخت‌های دولتی را کاملاً لمس کرد.
در رشد و توسعه بازارهای صادراتی از مسائل دیگری نظیر روابط دیپلماتیک و شاخص‌های فرهنگی و جمعیت شناختی نمی توان چشم پوشی کرد. در فرآیند ورود به بازارهای جدید صادراتی به شکل عملیاتی آن شاید نمایشگاه اولین حلقه این زنجیره باشد، اما باید در نظر داشت که مطالعه بازار بسیار اهمیت دارد و نمایشگاه ابزار توسعه بازار پس از مطالعه ای یک بازار جدید صادراتی است.
هرچند که حضور در نمایشگاه های بین المللی خارج از کشور و در مقاصد صادراتی به شناسایی رقبا و مشخصات محصول و تنظیم آمیخته بازاریابی کمک شایانی می کند و در پروسه تحقیقات بازار مؤثر است اما مشروط به حضور تخصصی و در شکل بین المللی آن و نه صرفاً در قالب نمایشگاه های اختصاصی.
توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است به صرف روابط مثبت دیپلماتیک و بدون در نظر گرفتن سایر پارامترها در یک مقصد صادراتی برگزاری نمایشگاه اختصاصی ره آوری نخواهد داشت؛ بلکه باید پس از مطالعات اولیه و ضرورت برگزاری این جنس از نمایشگاه ها با هدف و برنامه مشخص به این کار پرداخت. بنابراین برای ورود به بازارهای صادراتی جدید دو عنصر تحقیقات بازار و زیرساخت های صادراتی که هر دو به واسطه سرمایه گذاری کلان درید اختیار دولت هاست، بسیار حائز اهمیت است و در ادامه انگیزش لازم برای بخش خصوصی که در مسیر امنی که دولت ها هموار کرده اند به‌راحتی سرمایه گذاری کنند. فعالیت جدی و همه جانبه انجمن برگزارکنندگان نمایشگاه های خارجی و رویدادهای تجاری و صادراتی ایران به منظور حضور موفق و پایدار در کشورهای هدف صادراتی، تلاش است در راستای بهره وری بیشتر در افق صادراتی ایران و امید است با برگزاری نمایشگاه های موفق خارج از کشور موجبات شکوفا شدن فعالیت های برون مرزی و صادراتی فراهم شود.
