خط کشتیرانی؛ حلقه مفقوده ما در روابط با ونزوئلاست

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما آقای حجت الله سلطانی در برنامه ی گفتگوی ویژه خبری گفت : اگر خط کشتیرانی میان ایران و ونزوئلا برقرار شود ،​روابط تجاری بین دو کشور متحول خواهد شد.
متن این گفتگو به این شرح است :
مجری : آقای سلطانی ؛ چرا روابط تجاری ما با ونزوئلا به اندازه روابط سیاسی مان توسعه پیدا نکرده؟ اگر موافقید یک شمه هایی از آن چه که به عنوان روابط تجاری- اقتصادی بین ایران و ونزوئلا وجود دارد، توصیف بفرمایید که بعد ببینیم این سند 20 ساله بناست چه بخشی از آن را ترمیم کند؟
آقای سلطانی : خب نیاز به گفتن نیست که روابط سیاسی ایران و ونزوئلا الحمدلله الآن در بهترین سطح ممکن وجود دارد، دولت به عنوان بسترساز روابط است، در کشورهایی که مفاهمه سیاسی برقرار است، یک بستر مناسب برای توسعه روابط تجاری می تواند شکل بگیرد که در رابطه با ونزوئلا ما این بستر را داریم.
در بخش اقتصادی هم باید دولت حضور داشته باشد و هم بخش خصوصی ، باید شرکت های توانمندی که ما در حوزه های مختلف داریم کار کنند. خوشبختانه ونزوئلا به صورت خاص و آمریکای لاتین به صورت عام کشور و مجموعه ای هستند که اقتصادشان حالت مکمل دارد یعنی ما رقیب همدیگر در بسیاری از حوزه ها نیستیم بلکه تکمیل کننده همدیگر هستیم. این کشورها ازجمله ونزوئلا کالاهای واسطه ای می خواهد، لوازم الکترونیک، لوازم خانگی، مواد پتروشیمی، مواد اولیه، کشاورزی، کود و اینها لازم دارند، ما صادر کننده هستیم، دارو و تجهیزات پزشکی می خواهند، ما صادرکننده هستیم، متقابلاً این کشور استعداد بسیار بالایی در تولید اقلام اساسی دارد چون امروز آقای رئیس جمهور در مصاحبه گفت که ونزوئلا نزدیک 30 میلیون هکتار زمین حاصلخیز کشاورزی بلااستفاده دارد که زیرکشت نرفته، خب این بذر می خواهد، ادوات کشاورزی می خواهد که همه را ما داریم. این قسمت را که بالأخره بخش عمده ای اش وظیفه شرکت ها و فعالان بخش خصوصی است که بیایند بهره برداری کنند متأسفانه اینجا را آن طور که باید و شاید نتوانستند دو مجموعه به همدیگر وصل شوند.
مجری : یعنی دولت بسترش را فراهم کرده اما نشده است؟
آقای سلطانی : بله، ببینید بستر وقتی شما اشاره می کنید به یک عواملی مرتبط است ولی آن چیزی که یک سرمایه گذار بخش خصوصی بخواهد برود کشوری کار کند زیرساخت حقوقی است، در واقع یک سری موافقتنامه پایه ای که تجار بخش خصوصی می دانند مثل موافقتنامه تشویق و حمایت متقابل از سرمایه گذاری حتماً باید امضا شده باشد که بخش خصوصی این اطمینان را داشته باشد این بستر حقوقی و قانونی از ایشان و سرمایه اش حفاظت می کند با ونزوئلا امضا شده و تصویب هم شده، موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف امضا شده، موافقتنامه همکاری های دریایی امضا شده، موافقتنامه حمل و نقل هوایی امضا شده است ، این چیزی که دولت می تواند بستر را فراهم کند، فراهم کرده و لغو روادید با ونزوئلا انجام شده است الآن تجار ما بخواهند به ونزوئلا سفر کنند نیاز به ویزا ندارند، پرواز مستقیم بین تهران و کاراکاس برقرار شده است .

از 28 خرداد پرواز مستقیم تهران- کاراکاس برقرار است. یعنی هر فعال تجاری ما در لحظه که اراده کند خواسته باشد سفر انجام دهد فقط کافی است بلیت را خریداری کند و سوار هواپیما شود. این کاری که دولت انجام داده به عنوان آورده خودش، یک بخش عمده اش هم برمی گردد به بخش خصوصی که آن توانمندی عظیم را که دارد بیاورد پای کار و از این فرصت ها استفاده کند.
سفیر ایران در ونزوئلا گفت : ترکیه 850 میلیون دلار حجم مبادلات با ونزوئلا دارد، ما این آمار را بررسی کردیم، تقریباً اکثریت کالاهایی که ترکیه صادر می کند با ایران از نظر قیمت و کیفیت قابل رقابت است. در حوزه هایی که بخش خصوصی ورود پیدا کردند خب توانستند موفق باشند، ونزوئلا واردکننده ماکارانی است 180 هزار تن در سال ماکارانی وارد می کند، 180 هزار تن کود ان تی وارد می کند، هر دوی این کالا را هم تولید کننده است و هم صادر کننده و هم کیفیت و قیمت خوبی دارد. خیلی جالب است اولین محموله ماکارانی که ما به ونزوئلا سال قبل صادر کردیم در رقابت با ترک ها، از ترک ها بازار را گرفتیم، خب تصور و انتظار بعدی این بود که بتوانیم این مسیر را ادامه دهیم و این 180 هزار تن را ما بتوانیم به بازار عرضه کنیم، بخش خصوصی ما نتوانست آن عرضه را به صورت مستمر انجام بدهد. آنها بعضاً استدلال های خاص خود را دارند. بستر فراهم است، کالاهای ما از نظر قیمت و کیفیت قابل رقابت است .
دلیل موفق نبودن ما یک بخش اش بر می گردد به عدم آشنایی و اطلاع تجار از فرصت هایی که در ونزوئلا وجود دارد و یک بخش اش هم بر می گردد به عدم آشنایی که آن طرف وجود داشته که یک بخش زیادی از این عدم اطلاع الآن مرتفع شده، در واقع بخش خصوصی الآن جنبش و جوش بیشتری در روابط دارد و ما امیدواریم با این سندی که امضا شد ، یک رکورد خوبی را در روابط بزنیم.
مجری : آقای حسینی فارغ از آن بحث تخصصی شما، آن جا که صحبت از بخش خصوصی می کنید چرا این طور است بخش خصوصی آیا واقعاً توان و ظرفیتش را ندارد یا ونزوئلا برایش مقصد جذابی خیلی نیست.
آقای سید حمید حسینی؛ رئیس اتحادیه صادرکنندگان محصولات نفت، گاز و پتروشیمی نیز در این برنامه گفت : اولاً ونزوئلا تا چهار پنج ماه گذشته ثبات اقتصادی نداشت ، تورم بالایی داشت و نرخ ارز آن داشت به شدت سقوط کرد و از آن طرف هم زیرساخت های لازم برای همکاری نداریم وقتی خط کشتیرانی نداریم، وقتی پرواز نداریم و فرصت های زیادی در منطقه هست که تاجر می تواند در منطقه فعالیت کند قاعدتاً خیلی برایش مسائل سیاسی اهمیت ندارد که بخواهد با ونزوئلا فعالیت اقتصادی کند و فکر می کنم که این عوامل باعث شده که شناختی هم بخش خصوصی خیلی از بازار ونزوئلا ندارد، دسترسی به این بازار چیز ساده ای نیست هم زبانشان مثلاً زبان اسپانیولی است که خودش یکی از مشکلات بحث زبان است .
بخش خصوصی ما بیش از بالای 10 هزار خانه ساختند ، در ونزوئلا دو سه شرکت های فنی- مهندسی ما قراردادهای خوبی بستند و حضور داشتیم، داشت تقویت می شد اما یک مرحله به دلیل کاهش تحریم های ما دوباره روابط مان با ونزوئلا افت کرد ، اکنون دوباره که هر دو کشور تحریم هستیم، هر دو کشور به هم نیاز داریم، به نظرم آماری که گمرک اعلام کرده همه حقیقت نیست، صادرات ما بیش از این است، واردات ما بیش از این است .
رئیس اتحادیه صادرکنندگان محصولات نفت ،​گاز و پتروشیمی اضافه کرد : پارسال خرداد بود پنج کشتی بنزین فرستادیم و بعضاً دارد نفت می رود، دارد میعانات گازی می رود، یک آمارهایی گمرک می گویند فصل 27 را اعلام نکنید قاعدتاً این آمار در صادرات ما به ونزوئلا به این معنا نیست که صادرات ما این قدر است، پارسال که پنج کشتی بنزین رفت، آقای مادورو اعلام کرد که من برای تشکر از ملت ایران باید بروم ایران، اصلاً این سفر در پاسخ به آن کاری است که در آن موقعیت انجام شد، در جریان بخش خصوصی درگیر بود، این طور نبود که واقعاً درست است که شرکت نفت بود ولی بخش خصوصی درگیر بود و کمک کرد، فکر می کنم اگر بتواند این توافقی که اخیراً صورت گرفته، پروازها راه بیفتد یا بحث کشتیرانی سر و سامان بگیرد، بخش خصوصی هم آمادگی دارد در بسیاری از موارد وارد شود.
مجری : جدا از اینکه دولت می گوید من بستر را تا آنجا که ظرفیتم بوده فراهم کردم و الآن نوبت بخش خصوصی است که وارد میدان شود.
آقای حسینی : حالا اگر کشتیرانی برقرار شود و پرواز هم برقرار شود می توان انتظار داشت که هیأت های بخش خصوصی بروند و کار با ونزوئلا شروع شود.
مجری : ما الآن کمک بلاعوض هم به ونزوئلا داریم می کنیم؟
آقای سلطانی : خیر، هیچ زمانی کمک بلاعوض به ونزوئلا نداشتیم.
مجری : حالا راجع به سند 20 ساله اگر موافقید صحبت کنید که ابعاد مفادش را بفرمایید و این سند تا چقدر می تواند چالش هایی که در حوزه توسعه روابط تجاری داشتیم را می تواند ترمیم کند یا قسمت هایی که بحث داریم را بتواند مشکلش را حل کند.
آقای سلطانی : چین یکی از صادرکنندگان عمده کالا به همه کشورها ازجمله ونزوئلا بوده، چین تا تقریباً یک سال قبل هزینه حمل کانتینرش به ونزوئلا نزدیک شش تا هفت هزار دلار بوده اما الآن به 20 تا 24 هزار دلار رسیده است ، اگر ما یک کشتی چارتر از ایران به ونزوئلا بگذاریم رفت و برگشت کالا داشته باشد با ظرفیت 20 هزار تن ، هر کانتینر 40 فوت ما تقریباً 3500 دلار- چهار هزار دلار هزینه حملش می شود. 20 فوت تقریباً سه هزار دلار هزینه تمام شده دارد، اگر تاجر ما با هزینه حمل چهار هزار دلار، پنج هزار دلار نتواند با آن کانتینر 20 هزار دلاری چین رقابت کند باید برود در آن کیفیت و قیمت محصولش بازبینی کند .
وی گفت : تأکید می کنم به کالاهای ایرانی باور داشته باشید، موقعی که فروشگاه ایرانی در آنجا باز شد آن یک هفته، 10 روز اول مردم تا دو ساعت، سه ساعت صف بودند که بیایند فروشگاه را ببینند و کالا را خرید کنند، این روند ارسال کالا باید مستمر ادامه داشته باشد، همان طور که اشاره کردند خط کشتیرانی؛ حلقه مفقوده ما در روابط با ونزوئلا هست که امروز هم در مذاکرات مطرح شد و تأکید شد که کشتیرانی خطش برقرار شود، این اگر برقرار شود به هر حال یک تحول عمده ای ایجاد خواهد کرد.
آقای سلطانی : تا کنون روابطمان در حوزه های مختلف گسترش پیدا کرده و رو به جلو است ، این سند، این را کانالیزه کرده، حوزه ها را به صورت مشخص دیده، توانمندی و ظرفیت هر کدام از کشورها را دیده و در مقابلش نیازمندی طرف مقابل را و در این جا آمده صحبت کرده است که در این حوزه ها چه طور می توانیم به صورت متقابل همکاری کنیم که بیشتر چشم انداز روابط برای بیست سال آینده است.
در این سند هیچ اسمی از عدد، رقم، قراردادی نیست فقط چشم انداز روابط را برای بیست سال آینده ترسیم می کند ؛ حوزه ها را که متأثر از این حوزه ها و موضوعاتی که بر اساس توانمندی و نیازمندی متقابل با یک کار کارشناسی دقیق، حوزه ها مشخص شده است و هیأت های فنی اعم از بخش خصوصی و بخش دولتی باید بنشینند پروژه ها را و موضوعات مشخص همکاری را برای همدیگر تعریف کنند.
مجری : این که بعضاً گفته می شود مناسبات ایران و ونزوئلا در دولت قبل یک مقداری آن طور که مورد توجه دولت سیزدهم است در دولت قبل توجه نبوده، این واقعیت دارد؟
آقای سلطانی : بالأخره روابط با کشورها همیشه یک طور نیست چون عوامل متعددی بر روابط کشورها حاکم هستند، عوامل دو جانبه و منطقه ای، بین المللی و به هر حال یک فراز و فرودی در روابط وجود داشته که به هر حال الآن در دولت سیزدهم اراده بسیار محکم و قاطعی برای تقویت و گسترش همکاری ها با ونزوئلا وجود دارد.
مجری : شاید بشود این طور پرسید که بعد از دولت آقای احمدی نژاد روابط ما با ونزوئلا در حوزه های مختلف این کاهش پیدا کرد یا متوقف شد؟
آقای حسینی : مشخص است که دچار افت شد، با رفتن آقای چاوز و آمدن آقای مادورو تا روابط دوباره جا بیفتد این مشکل را داشتیم.
مجری : افتش را اگر می شود توضیح دهید که ما چه میزان متضرر شدیم ؟
آقای حسینی گفت : من عدد و رقمی ندارم که بیان کنم، بالأخره وقتی رفتیم به طرف برجام و توافق که از لیست تحریم ها خارج شویم گرایشی برای کار کردن با ونزوئلایی که به نوعی تحریم بود نبوده است ، و برای اینکه بهانه ای ندهیم به دست تحریم کنندگان. چند سالی که درگیر سال 92 تا 97 که دورانی بود که توافق برجام کردیم ، ما با کشورهایی که در حوزه تحریم بودند سعی کردیم کمتر کار کنیم و خیلی دنبال توسعه روابط نبودیم.
مجری : به لحاظ اقتصادی فکر می کنید کار معقولی بود؟
آقای حسینی : به نظر من خیلی برای ما مزیت نداشت، یعنی واقعاً این نیست که حالا حتماً در دوران روابط سیاسی توانستیم پروژه های ساختمانی را بگیریم، معلوم نبود اگر آن روابط سیاسی نبود ما در حالت عادی می رفتیم در ونزوئلا حتماً می توانستیم خروجی های ساختمان سازی را در ونزوئلا بگیریم.
مجری : فکر می کنید مبنای توسعه روابط ما با ونزوئلا سیاسی بوده یا اقتصادی ؟
آقای حسینی : سیاسی بوده است، دو کشوری که در تحریم بودند بالأخره به نوعی جمع بندی رسیدند که می توانند تهدید را به فرصت تبدیل کنند البته باید از فرصت ها درست استفاده کنیم.
مجری : این به لحاظ اقتصادی منفعتی نمی توانست برای ما داشته باشد، یعنی وجه سیاسی اش پررنگتر بود؟
آقای حسینی : مبنای روابط؛ سیاسی بود و دو کشور به خاطر مسائل سیاسی علاقه داشتند همکاری کنند تا بگوییم از لحاظ اقتصادی به هم نیاز داشتند یا مکمل همدیگر بودند یا در دسترس بودند، بالأخره 14 ساعت پرواز هواپیما شوخی نیست، شما بخواهید بروید ونزوئلا و در جایی که نمی شناسی، غریب هستی، اما فرصت ها ایجاد شده است ، تحریم ونزوئلا قطعاً یک فرصت هایی برای ما ایجاد می کند ما اگر آماده باشیم می توانیم از این فرصت ها استفاده کنیم.
مجری : روی عدد و رقم این محاسبات روی حوزه اقتصادی و تجاری نفع ما را به دنبال خواهد داشت یا ممکن است متضرر شویم؟
آقای حسینی: ونزوئلا و روسیه هر دو کشور ثروتمندی هستند، بالاترین ذخایر نفت دنیا را دارند؛ ونزوئلا 330 میلیارد بشکه نفت خام ذخیره دارد یعنی در دنیا نفت قابل استحصالش در جهان رتبه نخست را دارد ، ذخیره نفتی اش شاید پنج برابر این مقدار باشد، چیزی که قابل استحصال است؛ حدود 330 میلیارد است در حالی که ما 157 میلیارد بشکه قابل استحصال داریم، این دو کشور باهم بیش از 25 درصد ذخایر قابل استحصال نفتی دنیا را دارند، قطعاً این دو کشور که این قدر ظرفیت دارند باهم همکاری کنند.
وی افزود : با توجه به اتفاقاتی که در ونزوئلا افتاد، بسیاری از مهندسین نفتی ونزوئلا به دلیل فشار آمریکایی ها از ونزوئلا خارج شدند، صنعت نفتی ونزوئلا کلاً خوابید، یعنی مثلاً تولیدش از یک میلیون و 200 ، 100 هزار بشکه به 120، 30 هزار بشکه رسید، پالایشش به شدت کاهش پیدا کرد و فرصتی برای ما ایجاد شد که ما بتوانیم برویم هم از توانایی فنی- مهندسی مان استفاده کنیم، کمک کنیم و هم بازاری برای فراورده های ما ایجاد شود، بالأخره پالایشگاه ونزوئلا راه افتاد و توانستیم از ایران نفت خام و میعانات گازی به پالایشگاه های ونزوئلا صادر کنیم، اینها فرصت است، شاید چهار سال بیشتر نبود، اما حالا این فرصت ها ایجاد و وضعیت اقتصادی ونزوئلا هم بهتر شده است.
مجری : چهار سال پیش چرا فرصت نبود، الآن می تواند فرصت باشد؟
آقای حسینی : آن زمان وضعیت صنایع پالایشی شان این طور نبود یعنی این قدر مهندسان کارایی نداشتند، در جریان انتخابات ونزوئلا ، ذخایر ارزی این کشور بوسیله ی اروپائیها و بسیاری کشورها مسدود شد و اقتصاد ونزوئلا را به طرف ورشکستگی بردند ، آن موقع هر روز خیلی از مردم کشور را ترک می کردند، اما اکنون شش میلیون ونزوئلایی به ونزوئلا برگشتند.
مجری : همان شرایط برای ما نمی توانست یک فرصت به حساب بیاید که بتوانیم از آن استفاده کنیم؟
آقای حسینی : بالأخره بحث ثبات سیاسی هم بود.
مجری : ما در دوره آقای روحانی روابطمان با ونزوئلا دچار فراز و نشیب شد، درست است؟ چه فراز و نشیب هایی داشتیم؟
آقای سلطانی : ببینید روابط با ونزوئلای جدید و ونزوئلای دوران آقای چاوز از سال 1999 شروع شد، آن موقع ایران و ونزوئلا اینگونه تحریم نبودند، پس روابط ما متأثر از تحریم ها نبود و اینکه چون هیچ کس با ما کار نمی کند با همدیگر کار کنیم، زمانی که آقای چاوز سر کار آمد سیاست خارجی که اعلام کرد اشتراکات سیاسی با ایران داشت و در گام نخست این مفاهمه سیاسی بود که یک دوران جدید در روابط ایران و ونزوئلا ایجاد کرد.
قویاً روی این موضوع تأکید دارم که ایران و ونزوئلا در بسیاری از اوضاع مکمل همدیگرند، ما رفتیم انجا کارخانه تراکتور زدیم چون ونزوئلا این تکنولوژی را نداشت، رفتیم کارخانه خودرو زدیم چون نیاز داشت ، رفتیم آنجا کارخانه لبنیات زدیم چون نیاز به این فناوری داشت، شرکت های ما هم نیاز به بازار داشتند ، آنجا بیست و چند هزار واحد مسکونی ساختیم، شرکت های ما صادرات خدمات فنی و مهندسی داشتند .
این شائبه پیش می آید که ما رفتیم آنجا خانه سازی کردیم و به امان خدا رها کردیم، خیر ؛ این صادرات خدمات فنی و مهندسی بوده است و شرکت های ما از آن کارها منتفع شدند، پس این روابط هم در حوزه سیاسی به عنوان یک کشور متحد برای ایران و هم در حوزه اقتصادی که ما درآمد ارزی از صادرات کسب کردیم برای ما مفید فایده بوده است .
مجری گفت : در دوره آقای احمدی نژاد تقریباً این به اوجش رسیده بود یعنی روی عدد و رقم ها شرایط به نسبت الآن شرایط مناسبتری بود.
آن موقع تبادل هیئت های اقتصادی را خیلی بیشتر داشتیم، در یک مقطع و زمان دولت آقای روحانی این آمار کاهش یافت اما در اواخر دولت دوباره این افزایش پیدا کرد و این به دلیل افزایش بحث تحریم ها بود. این یک فرصت برای ما هست، امروز در حاشیه نمایشگاه تکنولوژی و فناوری ایران رئیس جمهور ونزوئلا از همه شرکت ها دعوت کرد که بیایید این نمایشگاه را در ونزوئلا دایر کنید و فناوری و کالای شما را می خواهیم.
شرکت های ما چه می خواهند؟ بازار می خواهند، در این شرایط تحریم بین المللی سیاسی در واقع پیدا کردن بازار به این راحتی امکانپذیر نیست، ونزوئلا به صورت خاص و بعضی از کشورهایی به طور عام بازار بسیار مناسب برای صادرات فناوری و کالاهای ما هستند.

 اکنون صادرات دارو ، تجهیزات پزشکی ، دستگاه همودیالیز صادر می کنیم ، اینها همه برای کشور ما منفعت اقتصادی دارد ، حوزه های معدن، صادرات مواد غذایی، مواد شوینده، اینها را اگر خواسته باشیم نام ببریم حوزه های متعددی هست که کشور ما در بحث صادرات با ونزوئلا داریم. ونزوئلا یک بازار بسیار مستعد برای صادرات کالاهای ما هست، اما کالاهای ما به بازار ونزوئلا شناسانده نشده است .
مجری : این فراز و نشیب که صحبت می کنیم برخی معتقدند به جهت تمایل بدنه وزارت خارجه به همکاری با غرب باعث شد این توسعه مناسب با ونزوئلا و آمریکای لاتین دچار چالش و خدشه شود یعنی یک مقدار افت کند؟ این را قبول دارید؟ تأیید می کنید یا نه؟
آقای سلطانی : به هر حال روابط بین الملل در سطح کلان را مراکز بالادستی تعیین می کنند، وزارت خارجه مجری سیاست هاست، در دوره جدید بدنه وزارت خارجه و معاونت اقتصادی آن ، موتور محرک اقتصادی ما با آمریکای لاتین و ونزوئلا است.
مجری : اسناد بالادستی را هم که نگاه می کنیم مثل هم اگر اشاره کنیم سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی عملاً توسعه مناسب با آمریکای لاتین را توصیه می کند.
آقای سلطانی : مقام معظم رهبری در یک بخشی از فرمایشاتشان چند سال قبل آمریکای لاتین را به عنوان عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران معرفی کردند و به هر حال فرمایش ایشان کاملاً حکیمانه و درست است، آمریکای لاتین هم از نظر سیاسی، هم از نظر فرهنگی، هم از نظر اقتصادی واقعاً یک منطقه بکر و بسیار مستعد و مناسب برای فعالیت ایران خواهد بود.
مجری : پس چرا با وجود این تأکیداتی که جنابعالی به آن اشاره کردید، این روابط دچار افت شد؟ برخی معتقدند که برخی از بدنه وزارت خارجه، ایدئولوژیک به ماجرا نگاه می کنند و نفع اقتصادی را خیلی به آن تمایل ندارند ولی روی کاغذ بالأخره این منفعت ها حاصل شده بوده.
آقای سلطانی : در دولت آقای روحانی در یک مقطع تبادل هیأت ها کمتر شد، نه این که روابط خیلی فروکش کرده باشد، آقای ظریف وزیر محترم امورخارجه دو سفر منطقه ای به آمریکای لاتین داشت، با هیأت اقتصادی هم به این کشورها سفر کرد، اما دولت یک بخش از کار است، یک بخش عمده ای از کار در اختیار بخش خصوصی است.
در فناوری های مربوط به صنایع نفتی ونزوئلا در شرایط تحریم امروز بسیار نیازمند به کالاهای ما است اما چند شرکت ما کالاهایشان را آوردند آنجا عرضه کردند؟ چند شرکت ما سفر داشتند؟ این که شما تهران بنشینی و انتظار داشته باشی که مشتری بیاید دفتر شرکت شما و سفارش بدهد در تجارت بین الملل این گونه نیست، در خیلی از حوزه ها می خواهیم و درخواست می کنیم از بخش خصوصی که از این فرصت ها استفاده کنند.
مجری : ما اگر درس بگیریم از گذشته سؤال اصلی و جدی که وجود دارد این است که چرا با وجود منافع اقتصادی که ما از این روابط می بردیم، این روابط دچار مشکل شد؟
آقای حسینی: به نظر من از آن رد شویم ، بیاییم بگوییم چرا ترک ها می توانند 850 میلیون دلار کالاهایی که ما توان صادرات آن را داریم به ونزوئلا صادر می کنند.
مجری : ضرر کردیم؟
آقای حسینی : باید به سیاست های تجاری دو کشور نگاه کنیم.
مجری : بابت افت این روابط، دچار ضرر شدیم؟
آقای حسینی : حتما ضرر کردیم ، اما من اعتقاد دارم که مشکل اصلی ما در سیاست های تجاری کشور است، این که دولت بستر را فراهم می کند اما بخش خصوصی حاضر نیست برود و کالایش را عرضه نمی کند، به عنوان نمونه انجمن سازندگان تجهیزات نفت، می گویند 67 درصد ظرفیت ها الآن خالی است به خاطر این که پروژه های نفتی فعال نیست، بسیاری از واحدهای این صنعت تقریباً خوابیده، تعطیل است، یعنی وقتی شما در کشور منابع مالی نداری پروژه های نفتی را فعال کنی ، سازندگان تجهیزات با مشکل روبه رو می شوند.
ترکیه یک سیاست تجاری مشخص دارد که سیاستش هم بر مبنای توسعه صادرات است. ما در کشور به عنوان حمایت از تولید انتظار داریم تولید کننده خودش وارد کننده باشد، خودش صادرکننده باشد، خودش برود در نمایشگاه بین المللی شرکت کند، بعد می گوییم به تولید کننده کارت بازرگانی پنج ساله می دهیم، به تاجر یک ساله می دهیم، بسیاری از صادرات اقلام را برای تاجر ممنوع کردیم ، نگذاشتیم در کشور شبکه تجاری شکل بگیرد چون تاجر نداریم.
اقای حسینی : با این سیاست ها به تولید ضربه می زنیم، تولید کننده نباید دنبال واردات باشد، باید مواد اولیه اش را کسی بیاورد برود بازار بخرد، نباید دنبال صادرات باشد، چه کسی گفته تولید کننده باید برود دنبال صادرات، اصلاً این انتظار داشتن از تولید کننده که هزار تا مشکل دارد انتظار داریم خودش صادر کند، خودش برود نمایشگاه شرکت کند، تولید کننده فرش که نمی تواند فرشش را ببرد در بازار جهانی بفروشد، شما در بسیاری از کشورهای دنیا نمایشگاه داری، ایرانی های مقیم داری، شبکه تجاری داری راجع به فرش یا خشکبار، مثلاً اتحادیه خشکبار 1200 عضو دارد، چون منِ تولید کننده پسته که نمی توانم یک تن پسته ام را ببرم بازار، مجبور شدم بدهم به تاجر. در بقیه کالاها نداری، تجهیزات نفت نداری، انتظار داری خود تولید کننده بلند شود برود. به نظرم سیاست های غلط تجاری ما که به آن اصرار هم داریم فکر می کنیم دارد به تولید کننده کمک می کند، اما عملاً دارد به تولید کننده ضربه می زند هم به صادرکننده.
وی افزود : اگر می خواهیم صادراتمان جان بگیرد و افزایش پیدا کند باید در سیاست های تجاری مان، همین کاری که ترک ها کردند هم دارند حمایت می کنند و هم این که هیچ محدودیتی برای صادرکننده نگذاشتند همین ونزوئلا اخیراً همه محدودیت ها را برداشته، انجام دهیم . ونزوئلا محدودیت های وارداتی اش را برداشته، همه ی کالاها وارد می شود و اقتصاد آزاد را در دستور کارش قرار داده است بنابراین وضع اقتصادی اش بهتر شد.
مجری : دو بحث قدیمی با ونزوئلا داشتیم؛ یکی بحث خودروسازی ما بود و یکی بحث کشت فراسرزمینی که شما به آن اشاره کردید، این ها الآن به کجا رسیده؟
آقای سلطانی : در کشت فراسرزمینی، دولت به عنوان سازمان آمده به یک شرکت ما 65 هزار هکتار زمین داده رایگان که بیاید کشت کند و بعد از کشت درصدی از محصول را به دولت به عنوان حق مالکانه زمین بدهد و مابقی را به ایران صادر کند ، مذاکرات برای این موضوع در حال انجام است و بر اساس آمار 30 میلیون هکتار زمین قابل دسترس است، دولت ونزوئلا هم می گوید که من آماده ام زمین را در اختیار سرمایه گذار بگذارم، کود، ماشین آلات، تجهیزات، سیستم آبیاری را شما بیاورید، تمام معافیت های واردات و مالیاتی را من به سرمایه گذار می دهم، حمایت لازم را انجام می دهم.اکنون توپ در زمین شرکت های توانمند ایرانی است که کم هم نیستند.
وی درباره ی خودروسازی نیز افزود : به دلیل کرونا و مباحث دیگر بحث خودروسازی با ونزوئلا در چند سال گذشته متوقف شد اما اکنون مذاکراتی با شرکت خودروسازی ما درباره ی صادرات سی پی یو و مونتاژ خودرو در ونزوئلا از سرگرفته شده است.
آقای حسینی نیز گفت : بزرگترین ظرفیتی که می توانیم با ونزوئلا کار کنیم بحث خدمات فنی و مهندسی است چه در حوزه نفت چه در حوزه فنی - مهندسی ؛ در حوزه کشاورزی نیز 30 میلیون هکتار مقدار کمی نیست، زیرا در ایران 30 میلیون هکتار نداریم و در عراق بالغ بر چهار میلیون هکتار زمین قابل کشت است ، این واقعاً یک فرصت است، وضعیت آب و هوایی و بارندگی که آنجا دارد و آینده ای که صنعت غذا در دنیا دارد به نظر من دولت باید همه تلاشش را برای استفاده از این ظرفیت ونزوئلا انجام دهد.