بازار ارز از اواخر مهرماه، سه موج نزولی را تجربه کرده است. موج اول، قبل از انتخابات آمریکا رخ داد، جایی که عدهای از فعالان تصور کردند ممکن است ترامپ برنده انتخابات آمریکا نباشد. در این موج، بازار از سقف تاریخی ۳۲ هزار و ۵۰۰ تومانی عقب نشست و به زیر کانال ۳۰ هزار تومانی رفت. موج دوم ریزش دلار، پس از انتخابات آمریکا رخ داد، زمانی که عنوان شد برنده این رقابت نامزد دموکرات بوده است. در واکنش به این اتفاق، اسکناس آمریکایی تا محدوده ۲۳ هزار و ۸۰۰ تومان هم نزول کرد، ولی پس از آن وارد فاز اصلاح قیمت شد و مدت زیادی در کانال ۲۵ هزار تومان نوسان کرد. موج سوم ریزش دلار از زمانی آغاز شد که احتمال تایید نتایج انتخابات آمریکا در کنگره این کشور زیاد شد؛ این اتفاق موجب شد، معاملهگرانی که تصور میکردند ترامپ در لحظه آخر ورق را بازگرداند، ناامید شوند و شروع به فروش ارزهای ذخیره خود کنند. دلار در ادامه حرکت در موج سوم ریزش، کانال ۲۳ هزار تومانی را از دست داد و وارد کانال ۲۲ هزار تومانی شد. در معاملات پشت خطی روز یکشنبه نیز گفته میشد که اسکناس آمریکایی به کانال ۲۱ هزار تومان رفته است. بازار از اوایل شهریورماه کانال ۲۲ هزار تومان را به چشم ندیده بود و آخرین باری که کانال ۲۱ هزار تومان را تجربه کرده بود، به مردادماه سالجاری بازمیگشت.
بهطور خلاصه میتوان گفت، هواداران ترامپ در بازار دلار در سه مرحله از بازار خارج شدند، قبل از انتخابات، بعد از انتخابات و در مرحله آخر با تایید انتخابات آمریکا توسط کنگره.
تاثیرگذاری عامل انتخابات آمریکا بر بازار ارز را میتوان با یک اتفاق ترسیم کرد؛ زمانی که اعلام شد برخلاف نظرسنجیها، ترامپ در ایالت فلوریدا پیروز شده است، خریداران به بازار هجوم آوردند و اسکناس آمریکایی را تا مرز ۳۰ هزار تومان بالا بردند. مدت کوتاهی نگذشت که در خبرها عنوان شد بایدن در ایالتهای ویسکانسین، میشیگان و پنسیلوانیا شانس پیروزی بالایی دارد. با اعلام این خبر، اسکناس آمریکایی در چنان مسیر ریزشی قرار گرفت که قیمت به سرعت به کانال ۲۷ هزار تومانی رفت و با قطعی شدن پیروزی بایدن، عقبگرد قیمتی تا مرز ۲۳ هزار تومانی نیز صورت گرفت. پس از اینکه موج دوم نزولی دلار در محدوده ۲۳ هزار و ۸۰۰ تومان متوقف شد، بازار روزگار آرامی را پشتسر میگذاشت؛ قیمت از آذر تا اواسط دیماه، نوسانات بسیار محدودی داشت. با این حال، آرامش بازار در روزهای انتهایی دی ماه با ورود موج جدیدی از فروشندگان از دست رفت.
در بیست و هفتمین روز دی ماه، حرکت ریزشی دلار با سرعت بیشتری ادامه یافت و این ارز هزار تومان دیگر از ارزش خود را از دست داد. دلار در اولین روز هفته محدوده ۲۳ هزار و ۸۰۰ تومان از دست داد و با فعالیت قوی فروشندگان تا ۲۲ هزار و ۸۵۰ تومان نزول کرد. اسکناس آمریکایی از اوایل شهریورماه همواره بالای مرز ۲۳ هزار تومانی نوسان کرده بود. عقبگرد قیمتی دلار به انتهای تابستان تحتتاثیر موج سوم فروشی بود که از چهارشنبه دو هفته پیش آغاز شد، جایی که بازار از مرز ۲۶ هزار تومانی پایین آمد. به گفته فعالان، موج سوم ریزش دلار تحتتاثیر این مساله صورت گرفته است که معدود هواداران ترامپ در بازار ارز داخلی، امید خود برای ماندن او در کاخ سفید را از دست دادهاند.
به باور برخی از معاملهگران، پایان فشار حداکثری و ورود بایدن به کاخ سفید، سمت و سوی انتظارات در بازار ارز داخلی را تحتتاثیر قرار داده است. عدهای از معاملهگران از احتمال بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریمها صحبت میکنند و گروهی اعتقاد دارند که پولهای بلوکه شده ایران ممکن است آزاد شود. چنین امیدواریهایی موجب شده است که برخی از معاملهگران تمایل بیشتری به فروش ارز خود پیدا کنند.
قیمت دلار تا کجا افت میکند؟ شاید این مهمترین سوالی باشد که این روزها، معاملهگران ارزی در پی یافتن پاسخ آن هستند. مقامهای دولتی نیز سیگنالهایی در مورد کف قیمتی دلار مخابره کردهاند. بهعنوان مثال، حسن روحانی، رئیسجمهوری اخیرا در صحبتی عنوان کرده است، اگر منابع بلوکه شده ارزی ایران آزاد شوند، قیمت دلار تا ۱۵ هزار تومان نیز میتواند افت کند. این در حالی است که عنوان شده مجلس نرخ ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومانی را برای دلار در نظر دارد. در لایحه بودجه نیز قیمت ۱۱ هزار و۵۰۰تومانی برای دلار ارائه شده است.
برخی از کارشناسان اعتقاد دارند که قیمت دلار کار دشواری برای شکست مرز ۱۷ هزار تومانی در کوتاه مدت دارد. از نگاه آنها حتی اگر اسکناس آمریکایی به زیر مرز یاد شده نزول کند، احتمال برگشت قیمتی آن بسیار زیاد خواهد بود. این دسته اعتقاد دارند که تا تحریمها برداشته نشوند و اثر لغو آنها در اقتصاد به شکل محسوس احساس نشود، نمیتوان انتظار افت شدید بیشتر قیمت دلار را داشت. به نظر میرسد موج نزولی دلار با نزدیک شدن دوران بایدن اندکی کاهش پیدا کند و بازار پس از آن منتظر اخبار خواهد بود. در صورتی که خبر مثبتی برسد، قیمت دلار دچار ریزش دیگری خواهد شد. در این میان، عدهای از معاملهگران هم عنوان میکنند، اگر دلار افت قابل توجهی را تجربه نکند، برای صعود به سقفهای پیشین کار دشواری پیشرو دارد.
قیمت دلار در روزهای اخیر دچار نوسان کاهشی شدیدی شده است؛ کاهشهای آنی باعث شدهاند که اطمینان به روند بازار بار دیگر کاهش پیدا کند و برخی از فعالان اقتصادی ترجیح دهند که خرید و فروشهای خود را تعلیق کنند. برخی از کارشناسان به بازارساز پیشنهاد میدهند که در درجه اول بهدنبال ایجاد ثبات قیمتی در بازار باشد و پس از آن طی یک روند آرام و قابل کنترل اقدام به کاهش قیمت دلار کند. در واقع تنها در دوران کمنوسان است که فعالان اقتصادی میتوانند با آرامش بیشتری برنامههای اقتصادی خود را تنظیم کنند. دلار چهارشنبه دو هفته پیش ۲۶ هزار تومان بود و در ابتدای هفته جاری به کانال ۲۲ هزار تومانی رسید. ۴ هزار تومان نوسان طی ۱۴ روز برای بازار ارز بسیار سنگین است و باعث میشود که گروهی تلاش کنند از بالا و پایینهای شدید قیمت به سود خود استفاده کنند.
این اتفاق در حالی رخ داد که بازار یک ماه در کانال ۲۵ هزار تومانی آرامش داشت؛ در صورتی که قصد بازارساز افت قیمت دلار بود، میتوانست با آرامش بیشتری این ارز را تا انتهای سال به کانالهای پایین تر هدایت کند.
در اولین روز هفته، سکه امامی ۳۰۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۱۰ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان رسید. افت سکه بیشتر تحتتاثیر کاهش قیمتی دلار بود. به گفته تحلیلگران فنی، فلز گرانبهای داخلی حمایت سنگین ۱۰ میلیونی را پیشرو دارد و در صورتی که نتواند آن را حفظ کند، احتمال افت تا ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان مطرح خواهد شد. برخی از معاملهگران خریدهای پلهای را به فعالان از نزدیکی مرز ۱۰ میلیون تومانی پیشنهاد کردهاند.