سید حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره روز جهانی مبارزه با کار کودک گفت: از موضوعاتی که هر سال مورد توجه قرار می‌گیرد؛ روز جهانی مبارزه با کار کودک است. طبیعتاً به واسطه فراگیری این موضوع و آمار قابل توجه و تعداد قابل توجه کودکان کار در ایران نسبت به دنیا باید به این موضوع جهانی به طور ویژه‌ای توجه کنیم؛ در کشور ما شواهد نشان دهنده همین مسئله است که ما شاهد حضور کودکان کار به شکل‌های مختلف و در محیط‌های گوناگون رسمی و غیررسمی هستیم.
موسوی با بیان اینکه وقتی از کودکان کار صحبت می‌کنیم باید به دو دسته سنی توجه ویژه داشته باشیم؛ اظهار کرد: از منظر قانون یکی موضوع کار کودکان زیر ۱۵ سال که برای آنها ممنوعیت کار وجود دارد و دیگری کودکان ۱۵ تا ۱۸ سال که طبق ماده ۸۰ قانون کار به عنوان کارگر نوجوان محسوب می‌شوند و در ماده ۸۴ شرایطی برای کار کردن آنها ذکر شده است؛ برای مثال کارگر نوجوان باید نیم ساعت کمتر از دیگران کار کند و به جسم و روحشان آسیبی وارد نشود.
کودکان کار برای تأمین معاش خانواده کار می‌کنند
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی با اشاره به قوانین جهانی در حوزه کار کودک گفت: در قوانین و اسناد بین المللی هم حمایت از کودکانی که به هر دلیل مجبور به کار می‌شوند اعم از پیمان نامه جهانی حقوق کودک، مقاوله نامه ۱۸۲ سازمان بین المللی کار، آئین نامه ساماندهی کودکان خیابانی و قانون حمایت از اطفال و نوجوانان و قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست پیش بینی شده است.
موسوی چلک ادامه داد: همه این قوانین و آئین نامه‌ها در بخشی از متون خود به موضوع کار کودک پرداختند؛ برخی از این کودکان تنها و برخی از آنها با خانواده و برخی از آنان برای دیگران کار می‌کنند؛ اما آنچه که مشخص است این است که بسیاری از این کودکان با خانواده‌های خود در ارتباط هستند و برای تأمین معاش خانواده کار می‌کند.
کار کودک نباید مانع از تحقق سایر حقوق شهروندی او شود
وی با تاکید بر اینکه فقر یکی از عوامل مهم تأثیرگذار در گسترش کار کودک در جامعه است؛ افزود: چند نکته را ما باید در نظر داشته باشیم؛ کار کودک نباید مانع از تحقق سایر حقوق شهروندی او شود؛ دوم بر مبنای قوانین جاری کشور حمایت و حفاظت از کودک باید مد نظر برنامه‌ریزان باشد؛ گرچه آرمان ما این است که کودکان نباید کار کنند و مدافعین حقوق کودک هم همین موضوع را دنبال می‌کنند؛ اما وقتی به مقاوله نامه ۱۸۲ سازمان بین‌المللی کار مراجعه می‌کنیم.
موسوی چلک گفت: آنجا به صراحت به کشورها توصیه شده است که در برخی از موضوعات توصیه‌هایی شده است از جمله اینکه سن کار کودک را متناسب با موضوعات اجتماعی فرهنگی و اقتصادی جامعه خود تعریف کنند و دوم اینکه مشاغلی که کودکان نباید در آنها فعال باشند تعریف شود؛ خوشبختانه کشور ما هردوی این اقدامات را انجام داد.
این آسیب شناس با بیان اینکه نمی‌توانیم این موضوع را کتمان کنیم که شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه بسیار در کار کودک تأثیر گذار است؛ گفت: این موضوع غیر قابل انکاری است که شرایط اقتصادی کار در کودکان را تشدید کرده است و این باید مد نظر همه کسانی که می‌خواهند از حقوق کودک دفاع کنند؛ قرار گیرد.
وی ادامه داد: ما با این واقعیت تلخ اقتصادی مواجه هستیم؛ لذا هر اقدامی هم انجام دهیم نمی‌توانیم جلوی کار کودک را بگیریم؛ قصد من این نیست که بگویم ما باید کار کودک را به رسمیت بشناسید؛ ما تنها باید طبق قانون عمل کنیم و اگر کار کودک از سنین ۱۵ تا ۱۸ سال را طبق قانون مجاز می‌دانیم؛ باید شرایط کار وی را رعایت کنیم. اگر هم قانون به خوبی در این خصوص ورود نکرده است باید قوانین اصلاح شوند.
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی با اشاره به نظام حمایت اجتماعی گفت: نظام حمایت اجتماعی ما یک نظام فراگیر، جامع و نوینی نیست و نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای امروز جامعه ما باشد؛ به همین دلیل اگر خانواده‌ای نیاز مالی داشته باشد که باید در پوشش کمیته امداد و بهزیستی قرار بگیرد؛ نمی‌تواند تنها ۴۲۰ هزار تومان دریافت کند.
موسوی چلک خاطرنشان کرد: در کجای ایران می‌توان با ۴۲۰ هزار تومان در ماه زندگی کرد؛ طبیعتاً این افراد هم مشکل مسکن دارند و هم فاقد مهارت‌های لازم هستند؛ لذا این روز می‌تواند بهانه‌ای برای تغییر در سیاست گذاری‌ها و نحوه حمایت از خانواده‌های نیازمند و بازنگری ساختار حمایتی از کودکان می‌باشد که به هر دلیل نیازمند کار هستند.
