به گزارش خبرگزاری فارس از بجنورد، زباله امروزه از آن به‌عنوان طلای کثیف نام‌برده می‌شود و مدیریت آن یکی از حیاتی‌ترین کارها برای داشتن محیط سالم‌تر زندگی، حفظ محیط‌زیست و پیشگیری از معضلاتی نظیر بحران انرژی، بحران آب، آلودگی هوای شهرها و افزایش نگران‌کننده تولید زباله محسوب می‌شود.
بازیافت زباله‌ها از دو جهت مفید است، هم زباله کمتری در محیط ایجاد می‌شود و هم مواد خام کمتری مورداستفاده قرار می‌گیرد. در مباحث مربوط به زباله توجه به پیشگیری از تولید زباله، کاهش مقدار تولید زباله، استفاده از تولیداتی که به‌دفعات قابل‌استفاده باشد، بازیافت و دفن زباله از اهمیت به سزایی برخوردار است.
همه نوع زباله خانگی را می‌شود به‌نوعی محدودتر کرد و با درست مصرف کردن، در پایین آوردن سطح زباله‌های تولیدی، نقش داشت. بسیاری از زباله‌ها که درواقع پسمانده خوراکی‌ها است، به‌نوعی با تبدیل‌شدن به کود کمپوست، قابل بازگشت به چرخه محیط‌زیست است، اما تولیداتی که پایه نایلونی و پلاستیکی دارد دیگر هیچ‌گاه به طبیعت برنمی‌گردد.
برای بهتر زیستن، علاوه بر مدیریت توانمند، به تعامل مثبت همه شهروندان با این مدیریت نیاز است و لازم است همه ما نگاهی عمیق‌تر به تولید زباله در خانه‌های خود بیندازیم.
وضعیت بازیافت زباله بجنورد چگونه است
زباله بجنورد سال‌هاست که پس از جمع‌آوری از سطح شهر با کامیون‌هایی به سمت محل دپوی موقت که در کیلومتر ۳ جاده بجنورد به شهرک گلستان این شهرستان قرار دارد، تجمیع و سپس در کوه بابا موسی جمع‌آوری و مدفون می‌شود.
محل دپوی موقت زباله بجنورد در نزدیکی شهر بجنورد قرارگرفته و همین موضوع باعث شده مردم بخش شمالی شهر بجنورد، روستای علی‌آباد و شهرک گلستان از بوی بد زباله‌ها در امان نمانند.
همچنین اگر بعد از وزش باد به این محل سری بزنید پخش شدن انبوه زباله‌های پلاستیکی در این محل را مشاهده خواهید کرد که متأسفانه منظره خوبی را به این بخش از شهر نداده است.
روزانه بیش از ۱۳۷ تُن زباله در شهر بجنورد تولید می‌شود و دفع و دفن نامناسب و غیراصولی این زباله‌ها در طبیعت بکر مناطق شمالی شهر در پای کوه موسوم به بابا موسی٬ علاوه بر آسیب‌های جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی٬ مشکلات فراوانی را نیز برای مردم ساکن در آن مناطق ایجاد کرده است.
دفن غیراصولی زباله‌های بجنورد در شمالی‌ترین نقطه این شهر٬ پای ارتفاعاتی شیب‌دار و در حوالی یک منطقه پرجمعیت در مرکز استان خراسان‌شمالی٬ مشکل بزرگی است که هنوز هم حل آن٬ از کوچه پرپیچ‌وخم جلسات اداری فراتر نرفته است.
کوه بابا موسی زخم‌خورده زباله‌های بجنورد
اما کوه بابا موسی که اکنون تبدیل به کوهی از زباله‌ها شده نیز از زباله‌های شهر بجنورد در امان نمانده و روزانه تعداد زیادی کامیون حامل زباله، بار کثیف خود را بر روی این کوه خالی می‌کنند تا سوزانده یا مدفون شود.
شیرابه‌های این زباله‌ها که طبق اعلام کارشناسان هر هزار کیلوگرم زباله ۶۰۰ کیلوگرم شیرابه تولید می‌کند نیز به سفره‌های زیرزمینی این شهر نفوذ می‌کند و شاید درنهایت مجدد به چرخه مصرف بازگردد.
داستان دفنگاه زباله بجنورد چه بود؟
مرکز دفن پسماندهای شهری بجنورد، از سال ۷۲ در زمین‌های بابا موسی در ارتفاعات شمال شرق بجنورد مستقر و از آن زمان تاکنون، دفن در دره‌های طبیعی موجود در منطقه، انجام می‌شود که البته در حال حاضر و با توجه به حجم پسماند تلنبار شده در سال‌های گذشته، این دره‌های طبیعی نیز اشباع و مسطح شده است.
برای جلوگیری از دپوی زباله در این محیط نیز باید کارخانه کمپوست بجنورد که سال‌هاست آماده ولی به دلیل جانمایی اشتباه مورد اعتراض اهالی روستاهای مختلف شده و اکنون بلااستفاده مانده است، راه اندازی و یا با جابجایی، آن را فعال کنند تا حجم عظیمی از زباله به‌جای دفن، بازیافت شود.
اما در میانه شهریور ۹۹ نیز محل جدید دفن گاه موقت زباله در شرق بجنورد و در ۲ کیلومتری روستای ینگه قلعه، به فاصله ۶۸۰ متر از کشتارگاه بجنورد وارد مرحله اجرایی شود. از این موضوع که طبق گفته محسن محمدی، سرپرست وقت معاونت هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان‌شمالی ۲ ماهه به بهره‌برداری می‌رسید، حدود ۲ سال گذشته است اما همچنان تکلیف ماجرا مشخص نیست.
راه و شهرسازی مانع ادامه کار دفنگاه جدید موقف زباله بجنورد
هادی قربانی، رئیس سازمان پسماند استان خراسان‌شمالی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بجنورد اظهار کرد: ایستگاه میانی زباله بجنورد که حوالی روستای ینگه قلعه و کشتارگاه بجنورد دایر شده است، هم‌اکنون با مخالفت مسکن و شهرسازی مواجه شده و فرایند اجرایی آن با ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی متوقف‌شده است.
وی افزود: مسکن شهرسازی مدعی شده است که کاربری این محل گردشگری بوده و امکان ایجاد دفنگاه وجود ندارد.
رئیس سازمان پسماند استان خراسان‌شمالی در خصوص کارخانه کمپوست بجنورد نیز گفت: این کارخانه بنا بود زباله‌های بجنورد، آشخانه، اسفراین و شیروان را بازیافت کند و اکنون یا باید جابه‌جا شود و یا مجدد راه‌اندازی شود.
قربانی تصریح کرد: هم‌اکنون در انتظار برگزاری جلسه کارگروه مدیریت پسماند هستیم تا نتیجه نهایی در این کارگروه مشخص شود.
وی در ادامه گفت: اگر کارخانه کمپوست راه اندازی و فعال شود، موضوع دفنگاه زباله بابا موسی نیز حل خواهد شد و بخش عظیمی از زباله‌های شهر بجنورد به‌جای دفن، بازیافت خواهند شد.
دفنگاه موقت زباله بجنورد باید تا پایان سال ۱۴۰۱ به بهره‌برداری برسد
جمشید عین بیگی، رئیس شورای شهر بجنورد در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بجنورد، در خصوص فعال‌سازی دفنگاه موقت زباله بجنورد اظهار کرد: موضوع پسماند یکی مهم‌ترین معضلات حوزه خدمات شهری بجنورد است و با توجه به حجم بالای زباله که هرروزه وارد طبیعت می‌شود مورد دغدغه و دستگاه متولی است.
وی گفت: پیش‌بینی‌شده این موضوع با توجه به اینکه روند آماده‌سازی به جهت یک سری اشکالات قانونی بین راه و شهرسازی و شهرداری وجود داشت و به جهت مکان فعلی وارد مناقشه بود هم‌اکنون این مشکل حل‌شده است.
رئیس شورای شهر بجنورد افزود: بخشی نیز که تأمین اعتبار است و باید در بحث اعتبارات ملی و استانی موردبررسی قرار گیرد و امیدواریم به‌زودی این موضوع نیز برطرف شود.
وی به میزان پیشرفت این محل نیز اشاره کرد و بیان داشت: اکنون این محل تا ۷۰ درصد پیشرفت داشته و ۳۰ درصد باقی‌مانده نیز نیازمند تأمین اعتبار و همکاری دستگاه‌های مختلف است، اما چیزی که مشخص است این محل باید در سال ۱۴۰۱ به بهره‌برداری برسد.
عین بیگی در خصوص کارخانه کمپوست بجنورد نیز گفت: چندین سال است که چند میلیارد پول بیت‌المال دپو شده و این موضوع نیز نیاز به پیگیری بین دستگاهی دارد تا درصورتی‌که اگر نیاز به فعال شدن کارخانه است فعال شود و درصورتی‌که نیاز به جابه‌جایی نیز است این جابه‌جایی صورت گیرد.
طرح تفکیک زباله از مبدأ تا پایان سال در بجنورد اجرا می‌شود
جواد حمیدی، شهردار شهرستان بجنورد در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بجنورد از اجرای برنامه تفکیک زباله از مبدأ و اقتصادی کردن انجام این طرح خبر داد و اظهار کرد: برای اجرای این طرح مناقصه برگزار و برنده آن مشخص‌شده است.
وی با اشاره به اینکه این طرح از اولین گام‌های مدیریت شهری در راستای ارتقای علمی زیست پذیر شهری است افزود: این برنامه تا پایان سال در مرکز استان اجرایی می‌شود.
شهردار بجنورد افزود: کانکس‌هایی در قسمت‌های مختلف شهر جانمایی می‌شود تا در امر تفکیک زباله فعالیت داشته باشند.
حمیدی ادامه داد: روزانه بیش از ۱۳۵ تن زباله در شهر تولید می‌شود که این امر هزینه گزافی را برای جمع‌آوری و دفع زباله‌ها برای شهرداری به بار می‌آورد اما اگر این زباله‌ها از هم تفکیک و با جداسازی درست بازیافت شوند علاوه بر صرفه اقتصادی برای شهروندان در کاهش آلودگی محیط‌زیست نیز مؤثر است.
شهردار بجنورد خاطرنشان کرد: مجموعه مدیریت شهری بجنورد در تلاش است تا علاوه بر ایجاد و گسترش فضای سبز شهری در موارد زیست‌محیطی نیز پیشرو پیش‌قدم باشد تا شهری پویا باریشه‌های تنفسی بسیار برای شهروندان ایجاد شود و در این امر نیازمند مشارکت و همراهی شهروندان هستیم.
نحوه دفع زباله در بجنورد غیربهداشتی و غیراصولی است
حمیده رضایی، کارشناس مسئول نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست خراسان‌شمالی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بجنورد در خصوص مشکلات دفع گاه زباله واقع در کوه بابا موسی اظهار کرد: بحث زباله گردها، آلودگی‌های شیرابه‌ها، آلوده شدن آب‌وخاک، نزدیکی این سایت به مسیر کوهنوردی و آرامستان ازجمله این مشکلات است.
وی گفت: امیدواریم شهرداری بجنورد این موضوع را بتواند حل بکند تا مرکز پردازش و کارخانه کمپوست پسماند بهره‌برداری شود و ما بتوانیم سایت زباله بابا موسی را با توجه به اینکه این‌همه سال آلودگی داشته است، ببندیم.
کارشناس مسئول نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست خراسان‌شمالی افزود: نحوه دفع زباله هم در این مکان به‌صورت غیربهداشتی و غیراصولی است.
وی ادامه داد: اگر ما بخواهیم دفن بهداشتی را به روش حفر گودال در نظر بگیریم، این گودال باید به تأسیسات زیر بنایی مثل جمع‌آوری شیرابه و زیرسازی مناسب که نفوذپذیری این شیرابه‌ها را کاهش دهد، با اصول فنی‌ای که در ضوابط آورده شده، مجهز باشد.
شیرابه زباله‌ها به سفره‌های زیرزمینی نفوذ می‌کند/ سرانه تفکیک زباله در بجنورد ۲ درصد است!
رضایی بیان داشت: ولی متأسفانه مدیریت جمع‌آوری شیرابه و یا گازهای حاصل از دفع، در آن محل انجام نمی‌شود.
این مقام مسئول گفت: یکی از مهم‌ترین مسائلی که به تمام این مشکلات دامن می‌زند، سطح پایین سرانه تفکیک پسماند از مبدأ هست.
وی افزود: بجنورد جزو شهرهایی است که پایین‌ترین سطح سرانه تفکیک زباله از مبدأ را دارد که درصد آن در کشور ۱۸ درصد و در بجنورد ۲ درصد است.
کارشناس مسئول نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست خراسان‌شمالی ادامه داد: وقتی پسماند به‌صورت تفکیک نشده و مخلوط تحویل شهرداری داده می‌شود، حجم پسماندی که باید دفع شود افزایش پیدا می‌کند، درصورتی‌که خیلی از این پسماندها می‌توانند از پروسه دفع خارج شوند، چون پسماندهایی هستند که باارزش‌اند و قابل بازیافت‌اند.
وی گفت: هزینه‌برترین قسمت این پروسه جمع‌آوری و انتقال پسماند است که این مرحله با تفکیک زباله از مبدأ بسیار کاهش پیدا می‌کند و می‌توان هزینه آن را صرف آموزش و فرهنگ‌سازی جهت این کار نمود.
بسیاری از استان‌ها از زباله درآمدزایی می‌کنند
رضایی در خصوص وظایف دستگاه‌ها در مورد این موضوع افزود: طبق ماده ۷ قانون مدیریت پسماندها مدیریت اجرایی کلیه پسماندها در شهرها و روستاها و حریم آن‌ها به عهده شهرداری‌ها و دهیاری‌ها است که این مدیریت اجرایی شامل برنامه‌ریزی، ساماندهی، مراقبت، عملیات اجرایی مربوط به تولید، جمع‌آوری، ذخیره‌سازی، جداسازی، حمل‌ونقل، بازیافت، پردازش و دفع پسماند و همچنین آموزش و اطلاع‌رسانی در مورد این زمینه است.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس ماده ۲۳ قانون مدیریت پسماند مسئولیت نظارت بر حسن اجرای این روند بر عهده سازمان حفاظت از محیط‌زیست است که ما به‌عنوان دستگاه اجرایی پیگیری‌های خودمان را مطابق با مأموریتی که داریم، انجام دادیم و ادامه هم خواهد داشت.
رضایی در انتها گفت: مدیریت پسماند در بسیاری از استان‌ها و شهرستان‌های مجاور، برخلاف بجنورد که هزینه‌بر هست، باعث درآمدزایی شده است که الگو گیری از این استان‌ها می‌تواند گامی مثبت تلقی شود.
استانداری یک‌بار برای همیشه به ماجرا ورود کند
موضوع دفنگاه موقت، دائم و کارخانه کمپوست بجنورد به یک حلقه پر از بروکراسی تبدیل‌شده که یقیناً زمانی به‌صورت دائمی حل خواهد شد که سازمانی بالادستی به این ماجرای چندساله ورود کند.
استاندار خراسان‌شمالی یا حداقل معاونت عمرانی استانداری با ورود جدی به این ماجرا و پیگیری موضوع تا حصول نتیجه نهایی می‌توانند راهگشای این معضل چندساله مرکز استان شوند.
از این موضوع نیز نباید چشم‌پوشی که کوه بابا موسی بجنورد به‌عنوان بام این شهر و تنها محلی برای ورزش کوهنوردی مردم بجنورد دیگر جان و جایی برای پذیرایی از زباله‌های شهرش را ندارد.
انتهای پیام/آ
