اقتصادآنلاین – صبا نوبری؛ پس از اینکه سازمان امور مالیاتی اعلام کرد که فرایند اخذ مالیات از پوزها و درگاه‌های پرداخت شفاف‌تر خواهد شد؛ موجی از نگرانی به دلیل ترس از پرداخت مالیات بیشتر در میان صاحبان کسب‌وکار شکل گرفت.
به دنبال همین موضوع، مشاهدات میدانی نشان می‌دهد روشی که تا پیش از این توسط برخی اصناف همچون پزشکان برای فرار از مالیات انجام می‌شد، حال به سایر کسب‌وکارها، همچون رستوران‌ها، سوپرمارکت‌ها و مغازه‌ها هم کشیده شد؛ یعنی خودداری از استفاده از دستگاه کارتخوان و کارت به کارت کردن مبلغ مورد نظر! اتفاقی که موجب نارضایتی گسترده عموم مردم شده و شرایط را برای آن‌ها دشوار کرده است.
دلیل این موضوع، این تصور است که پس از این دستگاه‌های پوز مبنای اخذ مالیات است و اگر مبلغی از این محل به حساب افراد واریز نشود، مالیاتی هم به آن تعلق نمی‌گیرد.
اما این تصور تا چه اندازه درست است؟
نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، این است که دستگاه‌های پوز به هیچ عنوان مبنای محاسبه و اخذ مالیات نیستند بلکه تنها یکی از ابزارهای رصد و بررسی تراکنش‌های حساب افراد است. سازمان امور مالیاتی برای محاسبه مالیات، تمامی تراکنش‌های حساب افراد را بررسی می‌کند و در ادامه حساب‌های تجاری و شخصی را جدا می‌کند. به این صورت که مطابق معیارهای بانک‌مرکزی، اگر میزان تراکنش‌های یک حساب سقف مصوب و مورد نظر را رد کند، آن حساب تجاری محسوب شده و به آن مالیات تعلق می‌گیرد.
بنابراین اینکه وجوه به جای استفاده از درگاه کارتخوان، از سایر درگاه‌ها به حساب افراد واریز شود، نمی‌تواند سازمان امور مالیاتی را دور زده و افراد را از پرداخت مالیات مستثنی کند.
رییس سازمان امور مالیاتی نیز در همین رابطه تاکید کرده است که فعالان اقتصادی و پزشکان خود و مردم را به زحمت نیندازند، زیرا این سازمان در پایان سال هم حساب‌های تجاری آن‌ها را بررسی می‌کند و هم پوزها را و راهی برای فرار از پرداخت مالیات وجود ندارد.
در این رابطه باید توجه کرد که افرادی که تا به امروز مالیات خود را به طور کامل پرداخت می‌کردند، به هیچ عنوان نباید نگران افزایش مالیات پرداختی خود باشند زیرا در عمل تغییری صورت نگرفته و تنها شفافیت بیشتر شده است تا سازمان امور مالیاتی اطلاعات مورد نیاز خود برای نظارت بر عملکرد مودیان و همچنین اجرای سایر پایه‌های مالیاتی همچون مالیات بر مجموع درآمد را داشته باشد. اما در این بین افرادی که به طرق مختلف از پرداخت مالیات سرباز می‌زدند دیگر راهی برای دور زدن قانون نخواهند داشت و مکلف به پرداخت مالیات خود هستند.
در این بین یکی دیگر از مسائلی که توسط برخی منتقدان مطرح می‌شود این است که آیا اساسا نظام مالیاتی باید اجازه سر‌کشی به حساب‌های بانکی افراد را داشته باشد؟
در پاسخ به این پرسش باید تاکید کرد که در سایر کشورهای پیشرفته نیز، دولت برای اخذ درآمدهای مالیاتی و مبارزه با فرار مالیاتی، جلوگیری از ظهور ابربدهکاران بانکی و مبارزه با پولشویی اجازه بررسی و نظارت بر حساب‌های بانکی افراد را دارد. بنابراین حساب بانکی افراد به هیچ عنوان حریم خصوصی محسوب نمی‌شود و دولت باید اجازه دسترسی به آن را داشته باشد. اما در این بین افراد دارای رانت که تا کنون به قانون عمل نکرده و از پرداخت مالیات خودداری می‌کردند، بیش از هرکسی نگران این شفافیت اقتصادی هستند.
