آیا تابه‌حال به این موضوع فکر کرده‌اید که کدام مقطع فولادی، بیشترین نقش را در استحکام و دوام یک سازه دارد؟ در جواب این سال، باید بگوییم که تیرآهن. تیرآهن‌ها را می‌توان به‌عنوان مهم‌ترین مقطع فولادی در ساختمان دانست که بدون وجود آن هیچ پروژه ساختمانی را نمی‌توان به پایان رساند. تیرآهن IPE و همچنین تیرآهن H یا بال‌پهن، بیشترین استفاده را در ساختمان‌سازی دارند. در ادامه این مقاله، به‌طور مفصل در مورد این موضوع صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
قطعاً خیلی از ما این را به‌خوبی می‌دانیم که تیرآهن‌ها در ساختمان به کارگرفته می‌شوند تا بتوانند تحمل انتقال بارهای واردشده به ساختمان را داشته باشد. تیرآهن‌ها به‌طورکلی انواع مختلفی دارند و معمولاً هرکدام برای کاربردهای مختلفی استفاده می‌شوند، اما بااین‌حال، در یک دسته‌بندی کلی می‌توان گفت که تیرآهن معمولی و تیرآهن هاش وجود دارند.
به‌طورکلی در ساختمان از تیرآهن برای موارد زیر استفاده می‌شود:
تیرآهن‌ها در کفی استفاده می‌شوند تا بتوانند تحمل بار واردشده بر ساختمان را داشته باشند. این کفی‌ها برای اتصال نبشی به ستون استفاده می‌شوند و امکان دریل‌کاری و برش و اتصال پیچ را فراهم می‌کنند.
تیرک‌های کرومیت به‌نوعی شبیه به تیرک‌ها هستند، با این تفاوت که طول بیشتری دارند و هم اینکه باریک‌تر هستند. این تیرک‌ها بر روی تیر اصلی قرار می‌گیرند تا سازه دوام و استحکام بیشتری داشته باشند.
ستون‌ها وظیفه‌دارند نیروهای عمودی و همچنین نیروهای افقی باد را به فونداسیون منتقل کنند. به‌طور متداول‌تر، تیرآهن هاش (H) یا همان بال‌پهن، برای ساخت ستون استفاده می‌شود.
تیرهای اصلی که به‌عنوان شاه‌تیر شناخته می‌شوند، بااتصال برشی به ستون‌ها متصل خواهند شد که وظیفه‌ی مهمی در میزان استحکام و دوام سازه دارند.
تیرآهن ازنظر ظاهری و خواص مکانیکی، انواع مختلفی دارد و انتخاب آن بر اساس ویژگی‌هایش انجام می‌شود. در این بخش، تنها به تیرآهن‌هایی اشاره نمی‌کنیم که مناسب ساختمان‌سازی هستند، بلکه به تیرآهن‌های پُرکاربرد در پل‌سازی هم اشاره خواهیم داشت. به‌طورکلی تیرآهن IPE، تیرآهن INP و همچنین تیرآهن H یا بال‌پهن، بیشترین کاربرد را در ساختمان‌سازی دارند.
تیرآهن IPE، در ایران، استفاده از این نوع محصول برای طراحی و ساخت خانه‌ها مرسوم است و به همین دلیل، استانداردها و بال‌های ابتدایی و انتهایی آن یکسان طراحی می‌شود. تیرآهن‌های بال‌پهن سنگین، به‌طورمعمول دارای ضخامت بیشتری نسبت به نوع بال‌پهن سبک آن هستند. این‌گونه تیرآهن‌ها در سایزهای مختلفی از ۱۰ تا ۱۰۰۰ تولیدشده و به بازار روانه می‌شوند.
برای مثال؛ تیرآهن سبک سایز ۱۰، دارای ۲۰۰ کیلوگرم وزن است و نوع سنگین آن، ۲۴۰ کیلوگرم وزن دارد. جهت دیدن محتوای بیشتر در مورد پرکاربردترین تیرآهن‌ها در ساختمان‌سازی، اینجا را کلیک کنید.
اگر شما یک پیمانکار ساختمان و یا مهندس عمران هستید که قصد دارید روی پروژه‌های پُل کارکنید، لازم است بدانید که کدام نوع تیرآهن برای پل‌سازی استفاده می‌شود. برای انتخاب بهترین تیرآهن در ساخت پل، باید موارد مختلفی مانند موقعیت مکانی پل، دهانه موردنیاز، وزن و حجم ترافیک، و بودجه موردنظر برای پروژه را در نظر بگیرد.
قطعاً این را می‌دانید که پل‌ها انواع مختلفی دارند، به همین دلیل نوع تیرآهن با توجه به نوع پل موردنظر می‌تواند متفاوت باشد. پل‌ها به سه دسته‌ی زیر تقسیم می‌شوند:
به‌طور متداول، از تیرآهن هاش و تیرآهن لانه‌زنبوری برای ساخت پل استفاده می‌شود. به‌عنوان‌مثال، در ساخت پل‌های بزرگراه، از تیرآهن‌های بتنی و یا فولادی تقویت‌شده استفاده می‌شود که برای تحمل وزن پل، بهترین گزینه هستند.
برای عرض دهانه چنین پل‌هایی معمولاً از تیرآهن‌هایی با ابعاد ۴۵ تا ۱۰۰ متر استفاده می‌شود.
این در حالی است که برای پل‌های طولانی، از تیرآهن سطح مقطع مستطیلی شکل استفاده می‌شود و برای حمایت از عرشه پل، می‌توان پهنای پل را عریض‌تر ساخت.
قطعاً این را به‌خوبی می‌دانید که تیرآهن‌ها در سایزهای مختلفی وجود دارند و هرکدام برای کاربرد خاصی استفاده می‌شوند. در ادامه در مورد سایزهای تیرآهن بیشتر صحبت خواهیم کرد.
تیرآهن سایز ۱۲ معمولاً برای پوشش سقف، تیر و همچنین ساخت ستون کاربرد دارد و دارای وزنی مابین ۱۰.۴ تا ۲۶.۸ کیلوگرم به ازای هر متر می‌باشد.
تیرآهن سایز ۱۴، یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین تیرآهن‌ها برای ساختمان‌سازی است. این نوع تیرآهن به‌طور متداول برای ساخت ستون و همچنین تیر در پوشش سقف کاربرد دارد. وزن تیرآهن ۱۴، بین ۱۲.۹ تا ۳۳.۷ کیلوگرم است.
تیرآهن ۱۶ بیشترین کاربرد را در ساختمان‌سازی دارد. معمولاً در ساخت خرپا، نعل و تیر و همچنین پوشش سقف از این نوع تیرآهن استفاده می‌شود. از دیگر کاربردهای این نوع تیرآهن، ساخت پل لانه‌زنبوری است.
تیرآهن ۱۸، وزن نسبتاً بالایی دارد و درست به همین دلیل معمولاً از آن برای ساختمان‌های چندطبقه (به‌عنوان‌مثال در ساختمان ۵ طبقه استفاده می‌شود.)
به‌طورکلی، تیرآهن‌هایی که برای ساختمان‌های چندطبقه به‌کاررفته می‌شوند، با توجه به تعداد و نوع تیرآهن متفاوت خواهند بود. برای ساختمان‌های بیش از یک طبقه، علاوه بر اینکه برای اجرای سقف و اسکلت، باید از تیرآهن استفاده کرد، به تیرآهن‌های فرعی به‌عنوان ستون هم نیاز است.
تیرآهن سایز ۲۰ وزن بالایی دارد؛ چیزی مابین ۲۲.۴ تا ۶۰ کیلوگرم. از این نوع تیرآهن در طبقات زیرین سازه و یا سازه‌های غول‌پیکر استفاده‌های زیادی می‌شود.
دنیای تیرآهن‌ها مانند خیلی از مقاطع فولادی، یک دنیای وسیع است. این محصول انواع و سایزهای مختلفی دارد که در این مقاله در مورد آن صحبت کردیم. همان‌طور که گفته شد، پرکاربردترین تیرآهن‌ها در ساختمان‌سازی، تیرآهن هاش یا بال‌پهن و همچنین تیرآهن IPE هستند که به‌عنوان تیرهای اصلی، تیرهای باریک کرومیت، ستون‌ها و... استفاده می‌شوند.
