نحوه تمدید پاسپورت هایی که تاریخ اعتبار آنها گذشته است را بصورت مرحله به مرحله یادتان می دهیم. گرفتن پاسپورت فرآیندی وقت گیر است. اما ما با ارائه مدارک لازم برای آقایان و خانم ها، ویژگی های عکس گذرنامه و فرآیند رسیدگی به درخواست، سریع ترین راه را پیش رویتان می گذاریم.
در حال حاضر مطابق قانون، گذرنامه‌های ایران به سه دسته‌بندی کلی تقسیم می‌شوند که در ادامه به معرفی آن‌های می‌پردازیم:
گذرنامه گردشگری یا توریستی همان گذرنامه عادی است که برای هر فردی از یک کشور صادر می‌شود. این پاسپورت برای سفر، تجارت و تحصیلات خارج از کشور کارایی دارد. پاسپورت گردشگری در خارج از کشور به وسیله ماموران کنسولی وزارت امور خارجی و در داخل کشور توسط ماموران نیروی انتظامی صادر می‌شود.
همانطور که از نام آن پیداست، این نوع گذرنامه به دیپلمات‌ها و مسئولین سیاسی کشورها اختصاص پیدا می‌کند. معمولا قوانین صدور این نوع پاسپورت‌ها با سایر پاسپورت‌ها اندکی تفاوت دارد.
پاسپورت خدمت برای کارمندان دولت صادر می‌شود تا به راحتی بتوانند به سفرهای کاری بروند. شرایط گرفتن پاسپورت خدمت هم قوانینی شبیه پاسپورت سیاسی دارد.
در قانون 14 گذرنامه آمده که افراد عادی باید گذرنامه‌های خود را از شهربانی کل کشور دریافت کنند. از سوی دیگر نیز کارمندان کنسولی یا سیاسی خارج از کشور باید کارهای مربوطه را انجام دهند.
اخذ گذرنامه به قوانین مربوطه بستگی دارد، اما صدور آن به شرایطی وابسته است. به همین خاطر افرادی که در ادامه می‌گوییم، شرایط گرفتن پاسپورت را ندارند:
افراد دارنده گذرنامه ممکن است به خاطر هر کدام از دلایلی که در ادامه ذکر شده است درخواست تمدید و صدور مجدد گذرنامه خود را داشته باشند.
اگر گذرنامه شما برای شش ماه پس از زمان خروج از کشور اعتبار نداشته باشد، سفر خارجیتان را کنسل‌شده بدانید. البته این مورد بیشتر در سفر به کشورهایی پیش می‌آید که نیاز به ویزا ندارند؛ چرا که وقتی برای دریافت ویزا به کنسولگری‌ها مراجعه می‌کنید، گذرنامه شما از لحاظ دارا بودن اعتبار کنترل می شود.
در صورت بروز هر یک از موارد زیر میبایست با ارائه مدارک مورد نیاز ، پر کردن فرم های مخصوص و پرداخت هزینه مربوطه اقدام به ثبت درخواست تمدید یا تعویض پاسپورت کنند.
افرادی که شامل موارد زیر می‌شوند نمی‌توانند از کیوسک‌های دفاتر استفاده کنند و میبایست در زمان مراجعه به دفاتر، عکسی مطابق با استاندارد‌های ذکر شده را همراه خود داشته باشند.
کسانی که برای تعویض کارت پایان خدمت یا معافیت قدیمی به هوشمند اقدام کرده باشند، بعد از گذشت 24 ساعت از درخواست تعویض، می‌توانند با ارائه برگه ثبت درخواست تعویض کارت به افسران گذرنامه مستقر در دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی، درخواست صدور یا تعویض گذرنامه دهند.
افراد بالای 50 سال نیازی به همراه داشتن کارت پایان خدمت ندارند.
بانوان مقیم خارج در صورتی که همسر خارجی داشته باشند، دیگر به اجازه محضری همسر نیازی ندارند، همچنین اقامت با گذرنامه ایرانی قابل قبول است.
بانوانی که همسر خود را از دست داده‌اند، باید اصل گواهی فوت و یا اصل شناسنامه باطل شده همسر خود را نیز به همراه داشته باشند.
خانم‌هایی که از همسر خود جدا شده‌اند، برای اخذ گذرنامه باید اصل طلاق‌نامه خود را تحویل دهند.
همانطور که در نوشته راهنمای اخذ پاسپورت ذکر شد، به طور معمول زمان صدور گذرنامه جدید از زمان تحویل مدارک لازم برای پاسپورت، بین یک هفته تا 10 روز طول می کشد و در صورتی که نیازمند دریافت سریع تر آن باشید، باید با حضور در اداره کل گذرنامه و ارائه بلیط پرواز، به پیگیری سریع تر امور بپردازید.
لازم به ذکر است که برای اخذ ویزای کشورهای اروپایی حوزه شنگن و سایر کشورهای معتبر دنیا، اعتبار کمتر از 6 ماه پاسپورت مورد تائید نبوده و شما ملزم به تعویض گذرنامه با یک نسخه جدید 5 ساله هستید.
همانطور که گفته شد برای ثبت درخواست تمدید و یا تعویض گذرنامه نیاز به ارائه یک قطعه عکس که دارای ویژگی های تعریف شده برای آن است می باشد . از جمله ویژگی های مربوط به عکس مخصوص پاسپورت عبارتند از :
افرادی که به منظور تحصیل به خارج از کشور سفر می‌کنند، می‌توانند بر اساس مدرک خود دوره‌ای را در خاک کشور دیگر بمانند. این دوره برای کارشناسی ارشد 6 ماه و برای دانشجویان مقطع دکتری 12 ماه است. پس از آن نیز می‌توانند به محل وظیفه عمومی خود بازگشته و مبلغ پرداختی خود را دریافت کنند.
این مشمولان می‌توانند برای سفرهای ورزشی، علمی، کاری و… از کشور با شرایطی خاص خارج شوند. یکی از شرایط گرفتن پاسپورت برای این افراد این است که باید متناسب با سفری که در پیش دارند، مبلغی به عنوان وثیقه به بانک پرداخت کنند. این مبلغ که از پیش تعیین شده است، برای سفرهای پژوهشی، تفریحی و زیارتی متفاوت است و معمولا مبلغ وثیقه سفرهای تفریحی از سایر سفرها کمتر است.
اگر پاسپورت خود را به هر دلیلی گم کردید و موعد آن هنوز به پایان نرسیده است، لازم است در سریع ترین زمان ممکن به اداره گذرنامه مراجعه کنید.
اما در صورتی که پاسپورت گم شده ی شما اعتبارش پایان یافته باشد، می توانید مستقیما به پلیس + ۱۰ مراجعه کرده و مراحل اداری مذکور در خصوص تمدید را طی نمایید و سپس پاسپورت جدید شما از طریق پست به منزلتان ارسال خواهد شد.
لازم به ذکر است اگر در ایران زندگی نمی کنید یا پاسپورت شما در طول دوران مسافرت موقت گم شد، باید به سفارت ایران یا دفاتر حافظ منافع ایران در آن کشور مراجعه نمایید و اعلام مفقودی پاسپورت کنید.
همچنین اگر اعتبار پاسپورت شما پایان یافته باشد و شما در کشور دیگری باشید لازم است به سفارت مراجعه نمایید تا اقدامات لازم برای تمدید پاسپورت شما صورت گیرد.
تمام مدارکی که نشان‌دهنده هویت ما باشد یک تاریخ انقضا دارد. پاسپورت نیز از این قاعده مستثنی نیست. طبق قوانین مربوط به گذرنامه، هر پاسپورت تا 5 سال معتبر است.
پس از اتمام این دوره پنج ساله، فرد باید با توجه به شرایط تمدید پاسپورت و با ارائه مدارک مورد نیاز، گذرنامه خود را تمدید کند. با اینکه می‌توانید با پاسپورت خود به کشورهای بی‌شماری سفر کنید؛ اما در صورت عدم اجازه ورود به برخی از کشورها از طرف دولت، سفر شما امکان پذیر نخواهد بود.
