کیانوش جهانپور در گفت‌وگو با ایرنا افزود: غربالگری بیماری های ژنتیک مبتنی بر شواهد و مدارک دقیق علمی چه در مواردی که قبل از بارداری قابل پیش بینی است و چه مواردی که در حین بارداری قابل تشخیص است. پیش بینی تولد نوزادان دارای بیماری های ژنتیک مثل سندروم داون و بیماری های دیگر با استفاده از فناوری های روز یکی از دستاوردهای مهم علم بشری است و نباید خود را از دستاوردهای علم روز محروم کنیم.
وی ادامه داد: وزارت بهداشت خود را در مقابل سلامت نسل آینده و کودکان مسئول می داند بنابراین غربالگری بیماری های ژنتیک با همکاری پزشکان متخصص و همکاری داوطلبانه والدین برای پیشگیری از تولد کودکان معلول و دارای نقص های غیر قابل درمان از سالها پیش در کشور انجام می شود.و همچنان هم سیاست وزارت بهداشت توسعه این غربالگری در چارچوب قانون و دستاوردهای دانش نوین بشری است.
رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت تاکید کرد: غربالگری برای تشخیص زودهنگام همه بیماری های ژنتیک قبل از دمیدن روح در جنین فعلا میسر نیست اما آنهایی که میسر است، هدیه ای است از دانش و فناوری روز بشر و وزارت بهداشت نیز برای ارتقای سطح سلامت عمومی، استفاده این فناوری ها را در قالب دستورالعمل هایی مدون کرده و البته این دستورالعمل ها به صورت مداوم بر اساس فناوری های بشر به روز می شود و ارتقا پیدا می کند.
جهانپور گفت: تشخیص این بیماری ها با استفاده از سونوگرافی و تست های ژنتیک و مشاوره های ژنتیک با والدین انجام می شود. ممکن است در روند مشاورهای ژنتیک شک به خطر بروز نقص ها و بیماری های ژنتیک را در پزشک ایجاد کند و با تست های ژنتیک امکان تشخیص دقیق آنها وجود داشته باشد در این صورت اگر این تشخیص و اقدام در ابتدای بارداری و قبل از دمیده شدن روح در جنین باشد می تواند به والدین برای تصمیم گیری برای ختم بارداری کمک کند.
وی افزود: استفاده از این امکان مبتنی بر علم و دانش بشری سیاست وزارت بهداشت است که بر مبنای اصول قانونی و اخلاق پزشکی انجام می شود و تضادی با احکام و قواعد فقهی ندارد. البته همزمان سیاست افزایش جمعیت و فرزندآوری و مقابله با پدیده سقط های غیر قانونی و سقط های غیر درمانی نیز سیاست وزارت بهداشت است و این دو سیاست با هم تضادی ندارند.
جهانپور افزود: هر دو سیاست غربالگری بیماری های ژنتیک و افزایش فرزندآوری در وزارت بهداشت دنبال می شود. هیچ ضدیتی بین این دو سیاست نیست. حتی در مواردی که مبتنی بر شواهد علمی امکان پیشگیری از تولد نوزدان معلول و دارای نقص ژنتیک هست می توان منابعی از اعتبارات نظام سلامت و بیمه ای را به این سمت سوق داد تا به خانواده ها به خصوص آنها که نیازمند حمایت مالی برای انجام این آزمایش ها هستند کمک شود.
وی گفت: با این امکان و دستاورد علم پزشکی نسل آینده می تواند با بروز موارد کمتری از اختلالات شدید ژنتیکی و کروموزومی و معلولیت های بدو تولد همراه باشد.
رئیس مرکز اطلاع رسانی وزارت بهداشت افزود: بخشی از این خدمات و مشاوره ها در بخش دولتی به صورت رایگان انجام می شود و بخشی هم فعلا هزینه دارد اما معتقدیم آنچه وزارت بهداشت در دستورالعمل های خودش قرار می دهد می تواند مبنای حمایت و پوشش بیمه ای هم قرار گیرد. هیچ کشوری غربالگری وسیع همه تست های ژنتیک را انجام نمی دهد اما مواردی که در دستورالعمل های وزارت بهداشت می آید به یقین در ارتقای سلامت جامعه موثر است و برخی مخالفت ها در این زمینه واقعا قابل درک نیست.
جهانپور درباره آمار موارد غربالگری و سقط درمانی در کشور گفت: آمار دقیق موارد غربالگری های ژنتیک و موارد منجر به سقط جنین را اکنون به خاطر ندارم اما در مجموع این اقدام وزارت بهداشت در سالهای اخیر تعداد نوزادان متولد شده با بیماری های ژنتیک را به میزان قابل توجهی کاهش داده و این دستاورد بزرگی برای نظام بهداشت و درمان کشور است.
وی تاکید کرد: امیدوارم برخی مخالفت ها به کاهش بودجه خدمات غربالگری ژنتیک در بودجه سال آینده منجر نشود زیرا این اقدام به ارتقای شاخص های نظام سلامت ایران کمک می کند و باید از آن حمایت شود نه اینکه حمایت های آن حذف شود. حذف این حمایت به معنای محرومیت از این خدمات برای افرادی است که توانایی مالی کمتری دارند و این برای نظام بهداشت و درمان جمهوری اسلامی پسندیده نیست.
حذف خدمات پیشگیری از بارداری در روستاها و بین عشایر از زمان ابلاغ سیاست های جمعیتی
جهانپور همچنین درباره حذف خدمات پیشگیری از بارداری در روستاها و در بین عشایر نیز گفت: برخی خدمات پیشگیری از بارداری در گذشته در روستاها و مناطق محروم به صورت رایگان انجام می شد که بعد از ابلاغ سیاست های کلان جمعیتی در سالهای گذشته حذف شده زیرا ارائه رایگان این خدمات و لوازم پیشگیری ازبارداری به معنای تشویق به پیشگیری از فرزندآوری است در حالی که سیاست کلان کشور تشویق به فرزندآوری است نه عکس آن بنابراین حمایت مالی در این زمینه به طور عام پذیرفتنی نیست.
وی ادامه داد: سیاست های کلان جمعیتی در یک دهه اخیر ابلاغ شده و از همان زمان ابلاغ این سیاست ها نیز ارائه رایگان وسایل و خدمات پیشگیری از بارداری به صورت عام در شبکه بهداشتی و درمانی کشور حذف شده و مساله جدیدی نیست البته در موارد خاص که جنبه درمانی برای پیشگیری از خطر جانی برای مادر یا نوزاد هست به صورت موارد خاص انجام می شود اما به طور عام سالهاست که این خدمات رایگان در شبکه بهداشتی ایران حذف و کنار گذاشته شده است.
جهانپور گفت: البته این طور نیست که وسایل پیشگیری از بارداری در کشور وجود نداشته باشد اما اینکه وزارت بهداشت به صورت رایگان این خدمات رابه صورت عام صرفا برای پیشگیری از بارداری در شبکه بهداشتی در اختیار مردم قرار دهد در تضاد با سیاست های کلان جمعیتی است و سالها پیش حذف شده است.
