دکتر امیرکامران نیکوسخن در گفتگو با خبرنگار بهداشت نیوز با بیان اینکه 14 درصد جمعیت بالای 25 تا 75 سال ما مبتلا به دیابت هستند و پیش بینی می کنیم حدود 8 میلیون نفر در کشور مبتلا به پیش دیابت هستند، گفت: پیش دیابت یعنی ما شرایطی داریم که قند خون فرد از حالت طبیعی خارج شده اما هنوز دیابت نشده است.
چه کسانی باید حتما از نظر دیابت غربالگری شوند؟
وی افزود: قند خون افراد سالم بعد از 8 ساعت ناشتا بودن باید زیر 100 باشد و به فردی دیابتی اطلاق می شود که قند ناشتای بالاتر یا مساوی با 126 داشته باشد. در هر صورت افراد جامعه باید از نظر دیابت غربالگری شوند چون اکثر موارد دیابت علائم مشخصی در ابتدا ندارند.
مدیر عامل انجمن دیابت ایران خاطرنشان کرد: توصیه می شود افراد بالای 35 سال بدون هیچ عامل خطر دیگر، افرادی که زیر 35 سال هستند و اضافه وزن دارند و در کنارش یک عامل خطر دیگر مانند بی تحرکی، سابقه ی خانوادگی دیابت، پرفشاری خون، چربی خون بالا، بیماری های قلبی و عروقی یا برخی از علائم مقاومت به انسولین و همچنین خانم هایی که تخمدان پلی کیستیک دارند، از نظر دیابت غربالگری شود.
شرایط تست قند خون ناشتا
نیکوسخن تأکید کرد: ما در تشخیص دیابت نباید منتظر شویم علائم تیپیک دیابت مانند پرادراری، پرنوشی و تاری دید ظاهر شود، بلکه تمام افرادی که در بالا ذکر شد باید از نظر دیابت چک شوند و مقرون به صرفه ترین روش چک دیابت، استفاده از قند ناشتا است.
وی گفت: برای تست ناشتا هم توصیه می شود فرد از 3 روز قبل رژیم معمولی غذایی اش را داشته باشد، تغییر در برنامه غذایی اش ایجاد نکند و بعد از 8 ساعت ناشتا بودن آزمایش دهد.
قند ناشتای مختل چیست؟
رئیس هیئت مدیره ی شبکه ی ملی مبارزه با بیماری های غیر واگیر ادامه داد: همانطور که گفتم در افراد سالم این عدد باید زیر 100 باشد و حتی خود 100 هم قابل قبول نیست. اگر بین 100 تا 126 باشد، قند ناشتای مختل دارد که ممکن است پیش دیابت باشد، دیابتی باشد یا سالم باشد.
وی تصریح کرد: افرادی که قند ناشتای مختل دارند، تستی به نام تست تحمل گلوکز باید انجام دهند. یعنی به فرد می گوییم روز دیگری برای تست بیاید، قند ناشتای او را می گیریم و به جای صبحانه به او 75 گرم گلوکز خالص حل شده در آب می دهیم تا بخورد.
نیکو سخن گفت: در افراد سالم حتی بعد از خوردن غذا اگر این پودر گلوکز را بخورند، قند دوساعته شان از 140 بالاتر نباید برود. حالا اگر فرد این پودر گلوکز را خورد و قند دو ساعته اش زیر 140 بود این فرد سالم است ولی قند ناشتای مختل دارد و هر سال برای چکاپ مجدد باید مراجعه کند.
این متخصص دیابت اضافه کرد: اگر قند دو ساعته بعد از خوردن گلوکز بین 140 تا 200 باشد، فرد قند ناشتای مختل دارد و به این شرایط "پیش دیابت" می گوییم. اگر بالای 200 باشد این فرد دیابتی است با اینکه قند ناشتای او به 126 نرسیده است.
افراد در مرحله ی پیش دیابت چگونه می توانند از ابتلا به دیابت پیشگیری کنند؟
مدیر عامل انجمن دیابت ایران با اشاره به اینکه روش دیگری نیز برای تست قند خون می توان استفاده کرد که هموگلوبین ایوانسی نام دارد، گفت: البته عوامل مداخله گر در این روش زیاد است و باید به این مسائل توجه شود و حتما باید به روش استاندارد انجام شود. ایوانسی اگر زیر 5.7 باشد فرد سالم است و بین 5.7 تا 6.4 فرد پیش دیابت است و 6.4 به بالا فرد دیابتی محسوب می شود.
وی پیش دیابت را مرحله ای بین دیابت و سالم بودن دانست و عنوان کرد: در این مرحله دیده شده که با تشخیص به موقع و با آموزش و تغییر شیوه ی زندگی، تا 80 درصد فرد می تواند به عدد طبیعی و شرایط غیر دیابتی برگردد.
نیکو سخن یادآور شد: خیلی از عوارض دیابت خصوصا عوارض قلبی و عروقی دیابت در همین مرحله ی پیش دیابت شکل می گیرد بنابراین تشخیص دیابت در این مرحله بسیار برای ما مهم است.
مصرف داروی متفورین برای پیش دیابتی ها ضروری است
این متخصص دیابت گفت: مهمترین علت ایجاد دیابت نوع دو، شیوه ی غلط رندگی است بنابراین با اصلاح سبک زندگی مانند تغذیه مناسب و کاهش میزان کالری روزانه، ورزش و مدیریت استرس می توان تا حد زیادی از بروز دیابت پیشگیری و حداقل زمان بروز آن را به تأخیر انداخت. در ضمن اگر مراقب باشیم که چاق نشویم، نیمی از موارد ابتلا به دیابت نوع دو قابل پیشگیری خواهد بود.
وی اشاره کرد: براساس گایدلاین های جهانی اگر فردی در مرحله ی پیش دیابت تشخیص داده شود، ما به جز اصلاح سبک زندگی، باید داروی متفورین را هم برای او شروع کنیم و مصرف این دارو در موارد زیادی از ابتلا به دیابت پیشگیری می کند.
رئیس هیئت مدیره ی شبکه ی ملی مبارزه با بیماری های غیر واگیر با بیان اینکه متأسفانه تست های غربالگری به طور وسیع در کشور ما انجام نمی شود، گفت: البته در طرح کشوری دیابت در مناطق روستایی خیلی خوب انجام شد و بهورزان مستقیما خانواده های مختلف را زیر نظر داشتند و از آن ها می خواستند که برای آزمایش های غربالگری قند بیایند اما در سطح شهر و کلان شهر این امکان هنوز وجود ندارد.
