خبرگزاری فارس - بوشهر، سینا ناجی: جاشوها در هر سفر دریایی با زحمت و مشقت فراوانی روبه‌رو هستند؛ همواره بر پهنهٔ دریا زندگی می‌کنند و سخاوتمندی از دریا می‌آموزند. آن‌ها از هر سفر دریایی خاطرات تلخ‌وشیرین دارند و به عظمت دریا و بزرگی و بخشندگی خداوند رب‌العالمین بیشتر پی می‌برند.
آن‌ها در آغاز هر سفر دریایی با شور و شیدایی وصف‌ناپذیری نیمه قدرت سر می‌دهند.
نیمه یا نهمه نغمه و آواز دریایی جاشوها در لنج‌ها و هنگام صید و کار بر روی دریا در سواحل خلیج‌فارس و به‌خصوص بندر بوشهر است. موسیقی و دریا باهم گره‌خورده‌اند ازاین‌رو به‌درستی نمی‌توان تاریخ و قدمت نیمه در جنوب ایران و بوشهر را حدس زد.
می‌توان تصور کرد که این نغمه‌های دریایی از قرن‌ها قبل و حتی از دوران باستان و قبل از اسلام میان جاشوها و دریانوردان مرسوم بوده است.
اشعار نیمه‌ها
بعضی از آواها و نواهای دریایی همان اشعار مذهبی و دوبیتی‌هایی است که در مجالس و شب‌نشینی‌های قومی و خویشاوندی سروده می‌شود و در صندوق‌خانهٔ دل نهفته می‌گردید و سینه‌به‌سینه می‌چرخید تا در اوقات تنهایی و وحشت از غوغای طوفان بر لب دریانوردان آواز شود.
جاشوها و ماهیگیران در غربت دریا از آن آواها و ملودی‌های دلنواز برای قدرت گرفتن و کسب نیروی مضاعف در صید و تور کشیدن گرگور، بالا آوردن از آب دریا لنگر کشیدن بالابردن شراع بردگل و نیداف (پارو) بهره می‌گرفته و فریاد نیمه‌خوانی سر می‌دادند.
اکثر این آواها و نیمه‌ها با اعتقادات مذهبی مردم دریادل همخوانی داشته و دارد؛ نیمه‌ها به نام ائمه اطهار و به نام امام علی (ع) و امام حسین (ع) و نام خوش محمد مصطفی (ص) مزین می‌شده تا آن بزرگان دین به یاری و مدد دریانوردان آیند و کار سخت و پرمشقت دریانوردی را بر آنان سهل و آسان نمایند.
نواهای دلنواز و پرشور دریایی که از دل صیادان برمی‌خاست و در نای دریا دمیده می‌شد صلابت، صبوری، شجاعت، سخاوت، صداقت و تلاش را هم نوا با خروش امواج دریا به ساحل می‌رساند و در خاطره‌ها متبلور می‌ساخت همچنین تأثیر این‌همه خصلت خداپسندانه در رفتار و کردار همهٔ دریانوردان نمایان بود.
اشعار نیمه‌های بوشهری
هله ها و یالله / هله مال / هله یا محمد/ هله مال / محمد رسول الله / هله مال / ها و یا الله / هله مال / هله یا علی جان / هله مال / والله جانم فدایش / هله مال / قربون نامش / هله مال و ...
ترنم نیمه از سوی اهل دریا هر لحظه شنیده می‌شد و بر گستره دریا می‌نشست تا کار و تلاش بر روی دریا آغاز شود.
دریادلی و دل به دریا سپردن جرئت می‌خواهد
دریانوردی کار هر انسانی نیست؛ زندگی در دریا و کار و تلاش برای به‌دست‌آوردن رزق‌وروزی دل دریایی می‌خواهد، دریانوردان و ماهیگیران همواره دل به دریا می‌سپارند و از میان امواج خروشان می‌گذرند و با سفر به‌دور دست‌های دریا روز و شب را با هزاران مرارت و مشقتی سپری می‌کنند تا خیروبرکت دریا را نصیب خود کنند.
ماهیگیران با امیدواری و صبوری دل در گرو فضل الهی دارند و به روش‌های مختلف انواع ماهی را صید می‌کنند؛ آن‌ها در پی رزق‌وروزی خود گسترهٔ دریا را می‌پیمایند تا در صیدگاهی مناسب ماهی صید کنند. ماهیگیران دریادل همواره با خضوع و دلی سرشار از صفا و صداقت دست به‌سوی آسمان بلند می‌کنند و از خداوند بخشنده روزی‌رسان طلب رزق‌وروزی حلال دریا می‌کنند.
در آیینهٔ دریا
هنگامی که زورق کوچک ماهیگیری همراه با دوتا چهار سرنشین به سمت دریا در حرکت بود و باد از دریا آرام می‌وزید ماهیگیران بی‌امان پارو می‌زدند و هم‌زمان هم نفسی نیمه می‌خواندند؛ در این لحظه بر اثر شدت گرما و تکاپوی زیادی تشنگی بر آن‌ها غلبه می‌کرد، در این وضعیت سخت‌کاری یکی از آن‌ها ظرفی پرازآب و لیوانی در دست به سمت دوستان خود می‌رفت و به آن‌ها آب می‌داد تا رفع تشنگی کنند و بتوانند همچنان به پاروزدن ادامه دهند.
متأسفانه امروزه این آواهای دسته‌جمعی که در بین جاشوان و صیادان متداول بود شنیده نمی‌شود؛ دلیل این خاموشی و فراموشی وجود ابزار و ادوات مدرن و پیشرفته دریانوردی و صیادی است که برای صید مناسب و همچنین رفع مشکلات کاربر روی دریا از آن استفاده می‌شود.
اما در سال‌های دورتر و در زمان‌های گذشته کار بر روی دریا به‌خصوص ماهیگیری همواره به قدرت و هوش و ذکاوت و همچنین شجاعت دریانورد بستگی داشت زیرا کار تورریزی و گرگورکشی و کارهای دیگر نه با ابزار که با قدرت دست و بازوهای جاشوان انجام می‌گرفت.
انتهای پیام/
