به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ در نشست تخصصی این هفته "دوشنبه‌های سوهانک" موضوع "رسانه‌های پساکرونا؛ فرصت‌ها و چالش‌های اقتصادی" بررسی, آسیب‌شناسی و راهکارهای آن ارائه شد.
محمد خدادی؛ مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر کمیته ملی اطلاع‌رسانی ستاد ملی مقابله با کرونا در این نشست اظهار کرد: در 2.5 سال گذشته که کرونا بر جهان غالب شد, بحرانی متفاوت بر جهان چیره شد و بر همه افراد از همه اقشار تأثیر گذاشت؛ در این دوران 2 گروه کادر بهداشت و درمان و رسانه‌ها که با روح و افکار مردم سر و کار داشتند, بیشترین تأثیرگذاری را داشتند و کار رسانه در انتشار اطلاعات بر اساس واقعیت به خروجی‌هایی از جمله ماسک زدن, مسافرت نرفتن, عدم برگزاری مراسم در روز عاشورا و ... ختم شد.
وی ادامه داد: کرونا جلوی حرکت مردم را گرفت و ارتباط فیزیکی افراد را به حداقل رساند لذا در زمان شیوع کرونا میزان درخواست برای دریافت اطلاعات از رسانه‌ها بیشتر شد و به همین دلیل با چالشی تحت عنوان تغییر کارکرد رسانه‌ای در فضای فناوری اطلاعات رو به رو شدیم. بنده معتقدم که فضای مجازی رقیب رسانه‌های سنتی نیست و در واقع شریک آن‌هاست و اگر بتوانیم در دنیای جدید رسانه نقش خود را بازتعریف کنیم, می‌توانیم از فضای مجازی بهره ببریم.
دبیر کمیته ملی اطلاع‌رسانی ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: دوران کرونا فضایی را فراهم کرد که استفاده از ظرفیت‌های برخط افزایش پیدا کند البته زمانی‌که کرونا هم نبود این فضا را داشتیم اما کرونا این مهم را سرعت را بخشید؛ در دوران کرونا 3 موضوع داشتیم؛ اول مشکلات اقتصادی است که رسانه را نیز مانند سایر شغل‌ها با مشکل مواجه کرد, موضوع دوم کارکرد رسانه بود که در فضای کرونا اجازه ندادیم مصوبه‌ای شکل بگیرد که چاپ روزنامه و مجله‌ها را متوقف کند و تنها در یک مقطع یک هفته‌ای با نظر خود مدیریان مطبوعات, روزنامه‌ها تعطیل شدند.
خدادی تصریح کرد: در حال حاضر جمع‌بندی ما این است که در حال حاضر و در دوران پساکرونا, تقاضای دریافت اطلاعات افزایش پیدا کرده است و به دنبال این افزایش تقاضا عرضه نیز باید افزایش پیدا کند. اگر در فضای پساکرونا کارکرد رسانه های ما تخصصی, مخاطب محور و پاسخ به یک نیاز شود, می‌توان در پاسخ به نیازها ظرفیت‌های خود را تقویت کند. اگر تقاضا را نشناسیم و با آن ارتباط نگیریم, عملاً دلیلی ندارد که کسی از رسانه ما استفاده کند.
وی بیان کرد: چالش پیشرو رسانه‌های ما این است که بخواهند در همان قالب سنتی بمانند و نخواهند قاب خود را عوض کنند. در حال حاضر دیگر روزنامه برای اعلام خبر نیست و برای بعد از خبر و تحلیل خبر است و این فضای مجازی است که خبر را در دست گرفته است. در گذشته انحصار اطلاعات داشتیم و مردم در تولید اطلاعات نقش نداشتند و تنها دریافت‌کننده خبر بودند اما امروزه هرکسی می‌تواند در تولید اخبار نقش داشته باشد.
دبیر کمیته ملی اطلاع‌رسانی ستاد ملی مقابله با کرونا توضیح داد: بحران اصلی جریان رسانه ما این است که در حال حاضر رسانه تبدیل به شغل شده و دیگر مهارت نیست؛ ما در کشور دانش رسانه داریم اما مهارت رسانه نداریم و این در حالی است که کسب و کار و همچنین تقاضا نیز رابطه مستقیم با همین مهارت دارد. امروزه خبرنگار باید بر زبان انگلیسی مسلط باشد و مهارت‌های مربوط به کار خود را بشناسد.
خدادی اظهار کرد: در حال حاضر دوران انحصار اطلاعات به پایان رسیده و ما در دوران انتقال اطلاعات قرار داریم, ما باید پاسخ به یک نیاز باشیم و کسب و کار در جریان رسانه به همین معنای پاسخ به تقاضا و رفع نیاز اطلاعاتی است. کارکرد پوششی در رسانه‌های ما سبب اضمحلال شده و این کارکرد باید به کارکرد سوژه‌ای تغییر پیدا کند.
وی در پاسخ به سؤالی درباره اقدامات انجام شده برای ارتباط بیشتر رسانه‌ها با مراکز آموزش خبرنگاری و روزنامه‌نگاری گفت: من بارها از دانشگاه‌های مختلف درخواسته کرده‌ام که دانشجوها را داخل رسانه‌ها بفرستید اما متأسفانه چرخه معیوب رسانه از این مهم جلوگیری کرده است؛ چرخه معیوب به این معنا که به دلیل اینکه بودجه کافی نداریم, حقوق خوب نمی‌دهیم و چون حقوق خوب نداریم, تولید خوب نداریم و چون تولید خوب نداریم اخبار ما خریدار ندارد و در نتیجه برمی‌گریدم به همین نقطه که بودجه خوب نداریم.
دبیر کمیته ملی اطلاع‌رسانی ستاد ملی مقابله با کرونا خاطرنشان کرد: ریشه این چرخه نیز کارکرد بنگاهی رسانه و روزنامه است, ما به 400 روزنامه و 41 خبرگزاری مجوز داده‌ایم و باید فکری اساسی برای این مورد شود. مورد دیگر این است که دانشجویانی که جذب رشته‌های حوزه رسانه می‌شوند باید علاوه بر کار آموزشی، کار مهارتی را نیز در دانشگاه دنبال کننند که بنده زمانی که در خبرگزاری ایرنا مشغول بودم و در زمان ریاست در معاونت مطبوعاتی این مورد را به طور مستمر پیگیری می‌کردم؛ در حال حاضر نیز شرط پیشرفت رسانه، اضافه شدن کار مهارتی به کار آموزشی است.
در ادامه این نشست, امیر حسام اسحاقی؛ عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی و ارتباطات و مدیرمسئول ماهنامه صنایع و معادن اظهار کرد: کرونا تصویر جدید از تجربه زیست جهانی به ما داد و وضعیت نرمال زندگی ما را دگرگون کرد و ارتباطات ما را تحت تأثیر قرار داد تا جایی که برای همه ما داشتن یک ارتباط بی‌دغدغه و صمیمی آرزو شده بود. کرونا بازار فیک‌نیوزها را گسترش داد و تولید و انتشار انبوه اطلاعات غلط سردرگمی و بی‌اطمینانی را در جامعه ایجاد کرد که تبعات آن هنوز هم باقی است.
وی ادامه داد: رسانه‌های ما به شدت تحت تأثیر بحران کرونا بودند و ناتوان و ضعیف شد؛ کرونا سبک زندگی و شیوه‌های ارتباطی ما را تغییر داد و تحولات مطبوعاتی نیز از این تأثیرات بی‌نصیب نبودند. کرونا هم آثار ارتباطی مثبت مانند ارتقا ارتباطات سلامت,گسترش ارتباطات مجازی و افزایش استفاده از فضای وب را در پی داشت و هم آثار منفی مانند مشکلات اقتصادی در رسانه‌ها و روزنامه‌ها را بر جای گذاشت.
مدیرمسئول ماهنامه صنایع و معادن گفت: در کنار مشکلات مالی ناشی از کرونا, در حال حاضر به رسانه‌های بخش خصوصی یارانه تعلق نمی‌گیرد و این مورد به همراه گرانی کاغذ, مطبوعات را با چالش‌های اقتصادی جدی رو به رو کرده است.
اسحاقی گفت: رسانه‌ها بنگاه اقتصادی نیستند و مولد اشتغال و سرمایه‌گذاری محسوب نمی‌شوند اما می‌توانند در حوزه اقتصاد و مسائل اقتصادی, جریان آزاد اطلاعات و اخبار و شفافیت اقتصادی را پیش ببرند که این موارد در قانون مطبوعات نیز آمده است. اگر رسانه‌ها نقش شفافیت را به درستی اعمال بکنند با توجه به سوء مدیریت و ناکارآمدی اقتصادی که در کشور حاکم است, می‌توانند کمک شایانی به برطرف شدن مشکلات اقتصادی کشور بکنند.
وی تأکید کرد: باید قراردادی بین دانشکده‌های علوم ارتباطات و رسانه با رسانه‌ها برای تبادل مهارت‌ها, اطلاعات و نیرو زبده منعقد شود. همچنین مسئله مخاطب‌شناسی در رسانه‌ها که کرونا به شدن بر آن تأثیر گذاشته باید توسط مراکز آموزش عالی پیگیری شود.
در حاشیه این نشست, منصور مظفری؛ مدیر مسئول روزنامه آفتاب یزد با بیان اینکه رسانه‌های ما باید زودتر از این برای کمک گرفتن از فضای مجازی آماده می‌شدند, اظهار کرد: کرونا در کنار فرصت‌هایی که برای رسانه‌های مکتوب ایجاد کرد, چالش‌های را نیز به همراه داشت که نه رسانه و نه دولت آمادگی رفع این چالش‌ها را نداشتند. در حال حاضر اخبار لحظه‌ای شده است و رسانه مکتوب تحلیل‌ها و موضوعات بعد از خبر را پیگیری می‌کند.
وی ادامه داد: در حال حاضر شرایط ایجاد کرده است که ما به دنبال تحلیل خبر برویم و مردم نیز تشنه تحلیل‌های دقیق از جانب رسانه‌های مکتوب به عنوان مراجع اصلی خبر هستند. ما باید به سمت تحلیل حرکت کنیم و در کنار آن باید به فضای مجازی هم توجه داشته باشیم. متأسفانه در زمان کرونا شرایط روزنامه‌ها و رسانه‌های مکتوب به شدت خراب شد و دولت نیز در راستای برطرف کردن این مشکلات همکاری نکرد.
مدیر مسئول روزنامه آفتاب یزد گفت: متأسفانه در بخش رسانه‌ای کشور نیروها در جای خود قرار نگرفته‌اند و با وجود تعداد 400 روزنامه رسمی, بیشتر آ‌ن‌ها به محل کاسبی عده‌ای سودجو تبدیل شده است و دلیل آن هم این است که دانش‌آموخته رسانه مجالی نداشته تا در رأس کار رسانه قرار گیرد. کسی که خبرنگاری را انتخاب می‌کند و در دانشگاه دانش رسانه را دنبال می‌کند به این کار عشق دارد و اگر امروز مدیران رسانه ما از دانش‌آموختگان این علم بودند قطعاً شرایط بهتری بر رسانه حاکم بود.
وی یادآور شد: دولت باید در بخش روابط عمومی و رسانه از دانش آموختگان علم رسانه استفاده کند و از این طریق ضعف رسانه را برطرف کند؛ از طرفی نیز دانشکده‌های رسانه باید برای دانشجویان کارگاه آموزشی بگذارند و دانشجوها را برای آموزش به کارآموزی در رسانه‌ها بفرستند.
انتهای پیام/
