علت تیر کشیدن لحظه ای سر چیست؟ درد سمت چپ سر خطرناک است؟ دلیل تیر کشیدن پشت سر چیست؟ چه زمانی باید این تیر کشیدن ها را جدی گرفت؟ آیا این نشانه ها خطرناک اند؟ در این مقاله به بررسی جامع علل تیر کشیدن سر پرداخته ایم.
تیر کشیدن سر، سردرد دردناک و شدیدی است که به‌طور ناگهانی ایجاد می‌شود. تیر کشیدن سر اغلب به‌عنوان احساسی مانند یک ضربه چاقو در سر توصیف می‌شود و قبل از اتفاق افتادن هیچ هشداری نمی‌دهد و می‌تواند بسیار طاقت‌فرسا و ناتوان‌کننده باشد.
همچنین آن اغلب کوتاه است و فقط چند ثانیه طول می‌کشد. تیر کشیدن سر ممکن است در هرزمانی از شبانه‌روز و در ساعات خواب یا بیداری رخ دهد. همچنین ممکن است چندین بار در روز اتفاق بیفتد و قسمت‌های مختلف سر شمارا تحت تأثیر قرار دهد.
خوشبختانه، نیمه‌پر لیوان در ارتباط با تیر کشیدن سر این است که اغلب فقط چند ثانیه طول می‌کشد تا آن ایجاد شود و بعد به‌طور ناگهانی از بین برود.
محققان به‌طور دقیق دلایل تیر کشیدن سر را نمی‌دانند. برای هر فردی که دچار این سردرد می‌شود، ممکن است علت متفاوت باشد.
در رابطه با دلایل تیر کشیدن سر، محققان بر این باورند که این عارضه می‌تواند، دلیل فعالیت شیمیایی در مغز، اعصاب یا رگ‌های خونی اطراف جمجمه ایجاد می‌شود. ماهیچه‌های سر و گردن نیز ممکن است در آن نقش داشته باشند.
در برخی موارد، افراد ممکن است ژنی داشته باشند که آنها را مستعد ابتلا به این نوع سردرد کند. این حالت در افرادی که سابقه میگرن نیز دارند بیشتر دیده می‌شود.
محرک زمینه‌ای در ایجاد تیر کشیدن سر می‌تواند ایدیوپاتیک یعنی خودبه‌خود یا ناشناخته باشد. در موارد دیگر، ممکن است محرک‌های خاصی باعث تیر کشیدن شوند که یا اولیه و یا ثانویه هستند.
برخی از عوامل مرتبط با سبک زندگی ممکن است به دلایل تیر کشیدن سر تبدیل شوند، ازجمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اگرچه پزشکان ممکن است تیر کشیدن سر را به‌طورکلی به‌عنوان PSH معرفی کنند، اما این بیماری می‌تواند محرک‌های ثانویه نیز داشته باشد. در این سناریو، سردرد نشانه یک بیماری زمینه‌ای است.
برخی از شرایطی که ممکن است با سردردهای دردناک مرتبط باشند عبارت‌اند از:
به علل مختلفی ایجاد می‌شود (علل ارثی یا اکتسابی). نشانه‌ی اصلی‌ای که در این نوع سردرد وجود دارد تیر کشیدن سر در یک سمت آن است. همچنین این سردرد ضربان دار بوده و به‌صورت مقطعی اتفاق می‌افتد.
در میگرن رگ‌های خاصی از مغز سطح مقطع بیش‌تری دارند و همین عامل باعث افزایش جریان خون در این رگ‌ها شده و تحریک گیرنده‌های درد با هر ضربان می‌شود. پس در این موارد می‌توان با کاهش جریان خون در این رگ‌ها از تیر کشیدن سر هم جلوگیری کرد.
اگر در خانواده‌ی شما به‌صورت ارثی سردردهای میگرنی وجود دارد باید زودتر و با کمک پزشک برای پیشگیری از آن اقدام کنید.
همچنین معمولاً بعضی محرک‌ها در بعضی افراد مثل خستگی، سروصدا یا نور زیاد، فعالیت ورزشی سنگین یا … پروسه‌ی میگرن و تیر کشیدن سر را شروع یا تشدید می‌کنند که می‌توانید با دوری کردن از آنها جلوی شروع این اتفاق را بگیرید.
ازجمله داروهایی که ممکن است پزشک برای جلوگیری از شروع میگرن یا کاهش علائم آن برایتان تجویز کند داروهای شاخصی مثل سوماتریپتان یا بتا‌بلاکر‌هایی مثل پروپرانولول جهت کاهش ضربان قلب است.
چون همان‌طور که گفته شد درواقع سردرد و تیر کشیدن ضربان داری که در میگرن احساس می‌شود حاصل هجوم مقدار زیادی خون پر‌فشار به مغز می‌باشد.
سردردهای سینوسی معمولاً توسط سینوزیت حاد ایجاد می‌شوند. نشانه‌های سردرد سینوسی شامل درد در اطراف پیشانی، بینی، چشم‌ها، گونه بالا و در دندان‌های بالایی می‌باشد. درد در این مناطق هنگامی‌که شما به جلو خم می‌شوید بدتر خواهند شد. درمان سینوزیت باعث بهبود سردرد سینوسی خواهد شد.
علت ایجاد سردردهای سینوسی، عفونت کردن حفراتی در جمجمه است که مخاط در آنها جریان دارد.
برای کاهش علائم سینوزیت ممکن است داروهای متفاوتی تجویز شود. برای مثال:
سردردهای خوشه‌ای، خود را با یک درد شدید نشان می‌دهند که در حدود پنج دقیقه به اوج شدت خود می‌رسد. این نوع درد ممکن است ۱.۵ ساعت به طول انجامیده و چندین‌بار در طول روز تکرار گردد.
شایع‌ترین علامت یک سردرد خوشه‌ای، شدت تحریک آن می‌باشد. افرادی که از این سردرد رنج می‌برند ممکن است که از شدت درد به حالت چهار دست‌وپا روی زمین بیافتند، یا اینکه جیغ بزنند یا اینکه سرشان را به دیوار بکوبند.
علت دقیق سردردهای خوشه‌ای ناشناخته است، اما الگوهای سردرد خوشه‌ای نشان می‌دهد که ناهنجاری در ساعت بیولوژیکی بدن (هیپوتالاموس) نقش دارد.
سردردی است که حتی با دارو خوردن هم بهتر نشده، توسط گیرنده‌های درد در مغز درنتیجه‌ی ایجاد فشار پردازش‌شده و ممکن است محل مبهمی داشته باشد.
با سی‌تی‌اسکن و ام‌آر‌آی می‌توان آن را تشخیص داد و جهت درمان آن با دارودرمانی و جراحی اقدام کرد تا تیر کشیدن سر هم خاتمه یابد.
درنتیجه‌ی خونریزی یا انسدادی که در عروق مغزی ایجادشده است فشار داخل مغز بیشتر شده و درد به صورت‌های مختلف ایجاد می‌شود.
این مورد باید به‌سرعت تشخیص داده و درمان شده تا از مشکلات ناتوان‌کننده‌ی آتی جلوگیری شود. سکته‌های مغزی را می‌توان ابتدا با علائمی که بروز می‌دهد و سپس با سی‌تی‌اسکن و ام‌آر‌آی تشخیص داد.
محدوده شدت سردرد تنشی از خفیف تا متوسط بوده و این نوع سردرد بیشتر توسط بزرگسالان تجربه می‌شود. حتی ممکن است سه تا چهار بار در روزهای هفته تکرار گردد.
نشانه آن، احساس فشرده شدن هر دو طرف سرتان را خواهید داشت. همراه با این درد فشاری ممکن است همچنین درد در شانه و گردن، خستگی، فشار عاطفی یا درد عضله و مفاصل را تجربه کنید. در اغلب اوقات این درد حدود ۲۰ دقیقه تا ۱ ساعت بعد فروکش خواهد کرد.
اعصابی که در دندان هستند به مغز نزدیک بوده و گاهی اوقات به علت عفونت، دندان دردی بروز پیدا می‌کند که منجر به سردرد هم می‌شود. پس با از بین بردن عفونت دندان می‌توان درد سر و تیر کشیدن آن را تسکین داد.
گاهی اوقات هم به علت نزدیک بودن اعصاب گوش به مغز که از ناحیه گیجگاهی مخ می‌گذرند، عفونت‌های ایجادشده در گوش و درنتیجه التهاب اعصاب آن باعث سردردهای مبهم و تیر کشیدن سر می‌شود. این سردرد معمولاً در ناحیه‌ی گیجگاهی بروز پیداکرده و سرما یا حرکت کردن سر محرک‌های آن می‌باشند. پس از درمان عفونت گوش انتظار می‌رود که این سردردها نیز خاتمه یابند.
برخی از دارو‌ها با مکانیسم‌های متفاوت می‌توانند باعث ایجاد سردرد شوند.
معمولاً پس از ۱۰ تا ۱۵ روز از مصرف دارو ایجادشده و تشخیص آن با پزشک است.
این بیماری به علت بروز التهاب در پوشش سرخرگ‌های موجود در مغز ایجادشده و با ایجاد فشار، سردرد حتی از نوع تیر کشنده ایجاد می‌کند. درد خصوصاً هنگام جویدن، تب کردن، کوری و حتی کاهش وزن از سایر علائم این بیماری است.
باعث ایجاد درد تیز و تیر کشنده شدیدی در سمت چپ سر و فک شده و حالتی مثل شوک الکتریکی در صورت است. عصب سه‌قلو عصبی است که سه‌شاخه بوده، از گوش شروع‌شده و تا فک را عصب دهی می‌کند.
این درد عصبی بیشتر در افراد مسن و در افراد ام‌اسی که دچار التهاب اعصاب هستند بروز پیدا می‌کند.
به نقل از Mayoclinic برای درمان نورالژی اعصاب سه‌قلو پزشک شما معمولاً داروهایی تجویز می‌کند تا باعث کاهش یا بلوک سیگنال‌های دردی که به مغز فرستاده‌شده شود.
داروهایی مثل داروهای ضد صرع، داروهای ضد اسپاسم و تزریق بوتاکس از این موارد هستند.
اعصاب پس‌سری از بالای نخاع تا سطح پوست کنترل دارند و اگر دچار التهاب یا آسیب شوند باعث ایجاد درد تیر کشنده و نورالژی در پس سر خواهند شد. اغلب ممکن است با میگرن اشتباه گرفته‌شده و به علت ارتباط با نخاع، درد به آن‌هم سرایت خواهد کرد.
این درد شدید اغلب به همراه علائمی مثل فروکردن سیخ در پشت سر یا درد در گردن یا حتی ترکیبی از هر دو، درد در پشت کاسه‌ی چشم، حساسیت شدید به نور و لمس و … می‌باشد.
این نوع سردرد با عنوان دردهای ضربان دار انفجاری هم توصیف‌شده، هنگام فعالیت و با افزایش جریان خون اتفاق افتاده و می‌تواند با تپش قلب هم همراه باشد. حتی سردردهای ناشی از بیماری سینوسی یا خونریزی زیر عنکبوتیه هم می‌تواند باعث ایجاد آن شوند اما لزوماً عامل ایجاد آن نیستند.
اگرچه گاهی اوقات تیر کشیدن سر و میگرن ممکن است باهم اتفاق بیفتند، اما به این معنا نیست که آنها یک‌چیز هستند یا همیشه باهم اتفاق می‌افتند. هنگامی‌که آنها باهم رخ می‌دهند، ممکن است فرد ترکیبی از علائم هر دو را تجربه کند.
میگرن می‌تواند باعث دوره‌های مکرر درد متوسط تا شدید شود. فردی ممکن است درد را به‌صورت ضربان یا نبض‌دار توصیف کند و معمولاً میگرن تنها یک‌طرف سر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما تیر کشیدن سر ناگهانی می‌آید و پس از مدت کوتاهی خودش از بین می‌رود.
افرادی که دوره‌های میگرن را تجربه می‌کنند اغلب علائم دیگری مانند حساسیت به نور و صدا، حالت تهوع و استفراغ را نیز تجربه می‌کنند.
اگرچه علائم میگرن با علائم تیر کشیدن سر متفاوت است، برخی از عوامل اولیه مشابه می‌توانند هر دو نوع سردرد را تحریک کنند، ازجمله:
یک دوره میگرن می‌تواند از چند ساعت تا چند روز ادامه داشته باشد. درد می‌تواند آن‌قدر غیرقابل‌تحمل شود که ناتوان‌کننده باشد. برخی از افراد ممکن است علائم هشدار‌دهنده‌ای مانند هاله، جرقه‌های نور، نقاط کور یا احساس سوزن سوزن شدن را از قبل تجربه کنند، اما همیشه این‌طور نیست.
مردم اغلب سردردهای میگرنی را با انواع دیگر سردرد مقایسه می‌کنند، اما توجه به این نکته مهم است که میگرن درواقع یک بیماری عصبی است.
افراد در هر سن و جنس ممکن است سرشان تیر بکشد. زنانی که دچار سردردهای میگرنی می‌شوند بیشتر مستعد ابتلا به این نوع سردردها هستند. در ۱ مورد از هر ۳ مورد، تیر کشیدن در نقطه‌ای ایجاد می‌شود که درد میگرن ازآنجا شروع می‌شود.
تیر کشیدن سر به‌خودی‌خود خطرناک نیست، اما افرادی که به‌صورت تکراری تیر کشیدن سر را تجربه می‌کنند باید به دنبال مشاوره پزشکی باشند.
این به این دلیل است که نوع درد تجربه‌شده در هنگام تیر کشیدن می‌تواند نتیجه یک مشکل جدی‌تر مغزی، ازجمله نورالژی سه‌قلو (یک بیماری درد مزمن صورت) و سایر شرایط مغزی باشد.
در موارد بسیار نادر، ناگهانی شروع شدن و نوع شدید درد که مشخصه تیر کشیدن سر است می‌تواند ناشی از آنوریسم (خونریزی در مغز) باشد.
درهرصورت، بهتر است در اسرع وقت برای تشخیص هر یک از این مسائل، به پزشک مراجعه کنید.
انواع متفاوتی از سردردها می‌توانند تنها سبب بروز درد در سمت چپ سر شوند. به‌عنوان مثال میگرن و سردردهای خوشه‌ای عمدتاً سمت چپ یا فقط یکی از دو سمت سر را درگیر می‌کنند. به‌صورت کلی متخصصین مغز و اعصاب سردرد را در دو گروه اولیه و ثانویه طبقه‌بندی می‌کنند.
نشستن در یک موقعیت برای مدت های طولانی می تواند منجر به درد شدید در پشت سر شما شود. تسکین این ناراحتی با کشش در طول روز و تغییر مواضع در صورت امکان و همچنین تلاش برای کاهش سطح استرس است.
اگر شما درد را در سمت راست پشت سر تجربه می‌کنید، ممکن است به دلیل سردرد تنشی باشد. این سردردها با یک درد خفیف مشخص می‌شود که مانند فشار در پشت و کنار سر شما احساس می‌شود.
میگرن بدتر از سردرد معمولی شماست، میگرن می‌تواند کسانی که به اندازه کافی بدشانس هستند را گرفتار کند و باعث ایجاد اختلالات بینایی می‌شود و می‌تواند شدید و مهلک باشد. میگرن با درد و احساس ضربه درد در پشت سر مشخص می‌شود.
به شدت ورزش و رابطه زناشویی می‌توانند منجر به آن چیزی شود که پزشکان به عنوان سردرد ارگاسمی به آن اشاره می‌کنند که معمولا با درد در پشت سر به خاطر رگ‌های خونی فشرده مشخص می‌شوند.
علت دیگری از درد در سمت راست پشت سر، انقباض عروق خونی باعث فشرده شدن عصب سه گانه می‌شود و می‌تواند منجر به سوزش و نیز درد پشت سر شود.
آسیب به عصب پس سر که از بالای طناب نخاعی تا پایه گردن شما کشیده می‌شود، می‌تواند موجب بروز علائم شبیه به میگرن، دردهای شدید در پشت گردن و سر، و در پایه جمجمه شود.
آسیب و التهاب به شریان‌هایی که خون را به مغز حمل می‌کنند، می‌تواند منجر به درد در پشت سر و گردن شود و می‌تواند ناشی از ایمنی ضعیف یا استفاده از آنتی بیوتیک‌ها باشد.
این سردردها به علت ورم مفاصل و یا نخاع و یا گردن به وجود آمده است و در پشت سر احساس می‌شود؛ آنها با حرکت بدتر می‌شوند.
درد تیزی که به طور خاص در سمت چپ مغز وجود دارد ممکن است توسط یک تومور مغزی ایجاد شود. اختلال در مغز می‌تواند باعث آسیب به بافت مغز و اعصاب شود که می‌تواند باعث سردرد، مشکلات بینایی، از دست دادن احساس در دو دست، از دست دادن شنوایی و سرگیجه در حالی که احساس فشار بیش از حد در جمجمه وجود دارد، شود.
استفاده از داروهای بدون نسخه ضد درد بیش از ۱۰ ماه می‌تواند منجر به سردرد در تمام مدت روز شود و با بی‌قراری، اضطراب، عصبانیت و مشکل خواب همراه است.
این اختلال خواب می‌تواند منجر به سردردهای مکرر شود که اغلب در پشت سر اتفاق می‌افتد.
با ملتهب شدن سینوس‌ها، درد در صورت و پیشانی مرتبط با سینوزیت می‌تواند به پشت سر سرایت کند.
پخش سرطان موجود در پایه جمجمه می تواند با درد در پشت سر و همچنین دشواری بلعیدن و صحبت مشخص شود.
تقریبا یک سوم افرادی که تجربه پارکینسون دارند، دچار در پشت سر و گردن می‌شوند.
کسانی که به تب دنگی مبتلا می‌شوند از تب شدیدی رنج می‌برند و ۲۰ درصد از این سردردها در پشت سر وجود دارد.
هم چنین منسوب به کم کاری تیروئید است که اغلب به عنوان بیماری تیروتوکسیکوز تشخیص داده می‌شود و با درد پشت سر مشخص می‌شود.
فشار پایین اغلب در دو طرف سر تجربه می‌شوند، اگر چه بسیاری افراد متوجه می‌شوند که درد پشت سر با فعالیت فیزیکی بدتر می‌شود.
درد در پشت سر هم ممکن است ناشی از بیماری‌های قلبی مانند حمله قلبی باشد، چون یک مطالعه نشان داد که ۳۳ درصد از افرادی که حمله قلبی داشتند، درد را در پشت سر تجربه می‌کنند که با باز کردن عروق کرونری درمان می‌شود.
سرفه علتی برای سردرد است و در ۳۵ درصد از افراد این سردردها در پشت سر انجام می‌شود.
دردی که از آسیب به گردن ناشی می‌شود، اغلب از گردن و شانه‌ها به پشت سر در نزدیکی گردن قرار می‌گیرد.
با این حال، اگر مستعد حملات مکرر هستید، استفاده پیشگیرانه از داروهای کاهش‌دهنده درد ممکن است برای شما مناسب باشد. داروهای پیشگیرانه داروهایی هستند که می‌توانید برای جلوگیری از سردرد مصرف کنید.
داروهای زیر می‌توانند در پیشگیری از درد ناشی از تیر کشیدن سر مؤثر باشند:
همان اقداماتی که ممکن است برای جلوگیری از سایر سردردها یا میگرن انجام دهید، ممکن است خطر ابتلا به تیر کشیدن سر را کاهش دهد. علاوه بر مصرف دارو موارد زیر نیز می‌تواند در پیشگیری از تیر کشیدن سر جلوگیری کند:
همان‌طور که قبلاً اشاره شد سردرد مزمن و مداوم که به‌راحتی از بین نمی‌رود می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکلی جدی‌تر باشد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
