توسعه صنایع در کشور بر محور سلایق شخصی کارخانه‌داران بود/ اولویت تبدیل اسناد آمایش سرزمین به برنامه های اجرایی

خبرگزاری تسنیم شنبه 04 تیر 1401 - 10:36
رئیس موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی گفت: ایران به لحاظ محدوده‌هــای جغرافیایــی، شــرایط اقلیمــی، مرزهــای آبــی و خا کــی و ناهمواریهای گسترده دارای شرایط متنوعی است؛ بنابراین هر منطقه توانمندیهای خاص خود را دارد.

 احمد تشکینی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به اینکه، استانهای تهران، اصفهان، قم و قزوین ظرفیت صنعتی ویژه‌ای دارند؛ گفت: برخی استانها کشاورزی پایه‌­اند مثل آذربایجان غربی، اردبیل، خراسان جنوبی، خراسان شمالی و زنجان، برخی معدنی­اند مثل خراسان رضوی، اصفهان و آذربایجان غربی، کرمان، سمنان، یزد و مرکزی و برخی دیگر جنبه­‌های تجاری قوی دارند مثل البرز، بوشهر، خوزستان و هرمزگان. به­ همین دلیل همه استانهای کشور الزاما نباید توسعه صنعتی به مفهوم توسعه کارخانه­ای داشته باشند، استانهای معدنی می­بایست زنجیره معدن و صنایع معدنی توسعه یابد و در استانهایی که کشاورزی پایه­‌اند باید صنایع تبدیلی غذایی رشد کند. به‌­عنوان مثال عمده صنایع استان تهران شامل صنایع تولید محصولات فلزی فابریکی بجز ماشین آلات و تجهیزات با سهم حدودا 13 درصدی، صنایع تولید ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر با سهم حدودا 11 درصدی، تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی با سهم 10 درصدی و صنایع غذایی و آشامیدنی و صنایع تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی با سهم حدودا 8 درصدی می‏باشند.

این اقتصاددان افزود: راهبردهــای آمایش ســرزمین براساس اولویت­ بندی­ها، نقش پذیری و قابلیت ­سنجی هر یک از مناطق، محصولات مشخص مناسب برای هر منطقه را معین می­کند. در ادبیات جغرافیایی ایران، طی 50 سال گذشته مفاهیم، روش­ها و اصول جغرافیای انسانی، اغلب به شکلی بدون انسجام مطرح شده و جغرافیای اجتماعی و فرهنگی نیز بسیار جسته و گریخته بیان شده و نه تنها در برنامه­‌ریزیهای کشور، بلکه در فضای آکادمیک کشور نیز جای خالی آن بسیار محسوس است. اکنون با گذشت 6 برنامه توسعه پس از انقلاب که نگاهی بخشی به توسعه داشته‌­اند، نیاز به برنامه‌­ریزی فضایی و منطقه­ای ضروری بنظر می‌­رسد. به اعتقاد من توجه به آمایش برای اقتصاد ایران فعلی نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است. در بسیاری کشورهای نیز نیاز به برنامه‌­ریزی فضایی و منطق‌ه­ای زمانی احساس شد که رشد و توسعه بخشی موجب عدم توازن در مناطق مختلف شد؛ از اینرو جهت متوازن و متعادل­‌سازی توسعه مناطق مختلف، رویکرد آمایش بسیار راهگشا و کمک‌­کننده است.

 تشکینی تاکید کرد توسعه صنایع در ایران، عموماً بر محور سلایق شخصی کارآفرینان و کارخانه‌داران، نیازهای شهری و منطقه‌ای، سیاستگذاری‌های بالا به پایین اعلامی، ملاحظات قدرت و متغیرهای بیرونی اتفاق افتاده است. نکته مشترک در میان همه این نگاه‌ها، فقدان نظامی جامع و هدفمند است که ابعاد مختلف را در نظر گرفته و بر آن مبنا، توسعه برخی صنایع را تشویق نموده، برخی دیگر را نامرجح دانسته و بعضی را منع کند. از همین رو است که سال‌ها کارشناسان حوزه محیط زیست، ایجاد برخی صنایع آب‌بر در فلات مرکزی ایران را تصمیمی نادرست و در پی دارنده عواقب جبران ناپذیر زیست‌محیطی برای منطقه و کشور می‌دانند. به همین دلیل در سال‌های اخیر، توجه به مباحث آمایش سرزمین در دستور کار سیاستگذاران قرار گرفته و در سال 1399، سازمان برنامه و بودجه از سند آمایش سرزمین برای تمامی استان‌ها و شهرهای کشور رونمایی کرد.

وی در ادامه گفت: این سند، دربردارنده ابعاد مختلف آمایش سرزمینی است که یکی از بعدهای کلی آن، مباحث مرتبط با بخش صنعت،‌ معدن و تجارت است. علی‌رغم تدوین اسناد، تبدیل آن به برنامه اجرایی برای هر شهر و استان و مبتنی بر بخش صنعت، کشاورزی یا خدمات، نیازمند تدقیق و ارائه برنامه‌های عملیاتی بوده و لازم است هر یک از وزارتخانه‌های بخشی و زیرمجموعه‌های آن‌ها بر اساس کلیات سند مذکور، شیوه‌های پیاده‌سازی و اجرا نمودن الزامات مرتبط با بخش خود را احصاء نمایند.

رئیس مؤسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی در رابطه با توجه به محیط زیست در طرح آمایش گفت: یکی از موضوعات مهم بحث آمایش توجه به ملاحظات زیست محیطی است؛ در واقع هدف اساسی آمایش سرزمین حداقل تا آنجا که به مدیریت محیط زیست مربوط می‌شود توسعه مناطق و روابط متقابل درونی و برونی آنها استفاده معقول از منابع انسان ساخت و غیرساخته یا محیط زیست طبیعی، ترمیم و تقویت محیط زیست با استفاده از روش ها و تکنیک های مناسب است. توجه به برنامه ریزی منطقه ای در ایران نیز همزمان با شروع آن در فرانسه و بعد از جنگ جهانی دوم و تقریبا با اهدافی مشابه آغاز شد. در توجه به تعریف ظرفیت­های هر استان شهرستان معیارهایی مانند میزان آب‏بری صنایع، ملاحظات زیست محیطی و آلایندگی و ... مدنظر قرار گرفته است.

انتهای پیام/

منبع خبر "خبرگزاری تسنیم" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.