در روز ششم ژانویه امسال، جک دورسی، مدیر عامل توییتر در حال دورکاری از یک جزیره شخصی در پلینزی فرانسه بود، درست مثل هر سلبریتی دیگری که برای فرار از پاپاراتزیها خودش را گم و گور میکند. ناگهان یک تماس تلفنی در کارهای او وقفه ایجاد کرد.
آن سوی خط ویجیا گادی بود، وکیل ارشد و متخصص امنیت توییتر، و با خود یک خبر از جهان واقعی آورده بود. او گفت که خودش و دیگر مدیران ارشد کمپانی تصمیم گرفتهاند اکانت دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا، را به صورت موقت محدود کنند تا او دیگر قادر به ارسال پستی نباشد که شاید بعد از حمله شورشیان به ساختمان کنگره آمریکا در همان روز، منجر به گسترش خشونت شود.
آقای دورسی از چنین کاری نگران بود، حداقل این چیزی است که دو منبع آگاه از جزییات این تماس تلفنی میگویند. برای چهار سال، او در مقابل خواسته لیبرالها و دیگران برای بستن اکانت آقای ترامپ مقاومت کرده و این بحث را پیش کشیده بود که توییتر پلتفرمی برای سخنرانی آزادانه رهبران جهان است، حتی اگر دست به سخنوریهای شنیع بزنند. اما او تصمیمات مربوط به مدیریت محتوا را همواره به خانم گادی ۴۶ ساله سپرده بود و باز هم چنین کاری کرد.
آقای دورسی ۴۴ ساله، تردید خود را عمومی نکرد. روز بعد، او چند توییت که خواستار محافظهکاری در ماجرای ممنوعیت دائمی آقای ترامپ از توییتر شده بودند را لایک و بازنشر کرد. سپس در بازه ۳۶ ساعت بعدی، توییتر نهتنها اکانت آقای ترامپ را به حالت تعلیق درآورد، بلکه به صورت دائمی مسدودش کرد و به این ترتیب رییس جمهور آمریکا دیگر قادر به استفاده از پلتفرمی نبود که از آن برای برقراری ارتباط سانسور نشده با نه فقط ۸۸ میلیون فالوئرش، بلکه تمام جهان بهره میبرد.
این تصمیم، نقطه عطفی در دوران ریاست جمهوری ترامپ بود که خیلی زود اتهامات مربوط به جهتگیری سیاسی، قدرت گرفتن بیش از اندازه صنعت تکنولوژی و اعمال قدرت نامشروع علیه خواسته عمومی را با خود به همراه آورد. مصاحبهها با چند دوجین از کارمندان کنونی و سابق توییتر نشان دادهاند که این روند چطور طی شد - عوامل پشت صحنه، گروهی از دستیاران آقای دورسی بودند که بالاخره توانستند بر خویشتنداری رییس خود غلبه کنند، اما تنها بعد از اینکه شورشیان حملهای مرگبار را به ساختمان کنگره آمریکا ترتیب دادند.
بعد از در آوردن اکانت ترامپ از حالت تعلیق طی روز بعد، توییتر به پایش پاسخها به توییتهای ترامپ در سراسر اینترنت پرداخت و مدیران به اطلاع آقای دورسی رساندند که حامیان رییس جمهور، با اشاره به آخرین پیامهای او خواستار خشونت هرچه بیشتر شدهاند. اعضای تیم امنیت توییتر در شبکه اجتماعی جایگزین توییتر برای جمهوریخواهان، پارلر، شاهد پستی بودند که نشان میداد طرفداران ترامپ دارند گروههای شبهنظامی را به جلوگیری از ورود جوزف آر. بایدن به کاخ سفید ترغیب میکنند و خواستار مبارزه با هرکسی شدهاند که در برابر آنها بایستد. به گفته آنها، پتانسیل آشوب در جهان واقعی بیش از حد بالا بود.
توییتر تحت فشار کارمندان خود نیز قرار گرفته بود که برای چهار سال خواستار حذف آقای ترامپ از این سرویس شده بودند. قانونگذاران، مشاوران حوزه تکنولوژی و دیگران را نیز به آنها اضافه کنید. اما درحالی که بیش از ۳۰۰ کارمند توییتر نامهای سرگشاده را امضا کردند که خواستار مسدودیت اکانت آقای ترامپ بود، این تصمیم پیش از اینکه نامه به دست مدیران برسد اتخاذ شده بود.
در روز چهارشنبه، آقای دورسی به ماجرای تنش درون توییتر رسیدگی کرد. در یک رشته توییت ۱۳ بخشی، او نوشت که «اجبار به بن کردن دونالد ترامپ را جشن نمیگیرم و افتخاری در آن نمیبینم» زیرا «بن کردن در نهایت نشاندهنده شکست ما در ترویج دادن مباحثات سالم است».
اما آقای دورسی افزود که «این تصمیمی درست برای توییتر بود. ما با شرایطی نامتعارف و غیر قابل توجیه روبهرو شدیم که مجبورمان کرد تمام تمرکزمان را روی امنیت عمومی بگذاریم».
از زمانی که دسترسی آقای ترامپ به صورت کامل بسته شده است، بسیاری از نگرانیهای آقای دورسی تبدیل به واقعیت شدهاند. توییتر اکنون به مرکز مباحثاتی آتشین تبدیل شده که در آنها، قدرت کمپانیهای تکنولوژی و میزان پاسخگوییشان زیر سوال رفته است.
قانونگذارانی مانند دوین نونز، نماینده جمهوریخواه کالیفرنیا توییتر را به هدف سخنرانیهای خود تبدیل کردهاند و از سوی دیگر، سرمایهگذاران مطرح سیلیکونی ولی، پژوهشگران رکن نخست دموکراسی و اتحادیه آزادیهای مدنی آمریکا هم به انتقاد از کمپانی پرداختهاند. در همین حال، اکتویستهای سراسر جهان توییتر را به پیروی از استانداردهایی دوگانه متهم کردهاند و میگویند که اگر دسترسی ترامپ مسدود میشود، همین ماجرا باید برای دیگر حاکمان خودکامه جهان که از این پلتفرم برای خط و نشان کشیدن برای کشورهای دیگر استفاده میکنند نیز تکرار میشد.
اولین دوک، یکی از سخنرانان مدرسه قضایی هاروارد که روی سخنرانیهای آنلاین تمرکز دارد میگوید: «این تلاشی منحصر به فرد برای اعمال قدرت و پلتفرمزدایی رییس جمهور آمریکا بود. این ماجرا باید به یک حسابرسی گستردهتر منجر شود».
آقای ترامپ که در سال ۲۰۰۹ به توییتر پیوست، برای این کمپانی هم یک موهبت بود و هم یک بلا. توییتهای او توجهها را به توییتر جلب کردند که گاهی با مشکل جذب مخاطبان تازه دست و پنجه نرم میکرد. اما ادعاهای کذب و سخنوریهای تهدیدآمیز او باعث شد منتقدین بگویند که توییتر فضا را برای او فراهم کرده تا به اشاعه دروغ و ترغیب حامیانش به آزار دیگران بپردازد.
از میان ۵۴۰۰ کارمندی که توییتر دارد، بسیاری از آنها مخالف حضور آقای ترامپ در این پلتفرم بودند. در ماه آگوست ۲۰۱۹، اندکی بعد از اینکه یک مهاجم مسلح بیش از ۲۰ نفر را در فروشگاه والمارت شهر ال پاسو به قتل رساند، توییتر یک جلسه با کارمندانش ترتیب داد تا به صحبت راجع به این بپردازند که مانیفست مهاجم که در فضای آنلاین منتشر شده بود، چقدر بازتابگر همان نظراتی است که ترامپ در توییتر اشاعه میدهد.
بعد از این جلسه که Flock Talk نام گرفته بود، برخی کارمندان گفتند که توییتر با دادن یک بلندگو به آقای ترامپ، تبدیل به «شریک جرم» در این جنایت شده است. همین کارمندان از مدیران خواستند که تغییراتی فوری به وجود آورند، پیش از اینکه افراد بیشتری آسیب ببینند.
به مرور زمان، توییتر واکنش بیشتری به محتویات سیاسی نشان داد. در ماه اکتبر ۲۰۱۹، آقای دورسی امکان نمایش هرگونه تبلیغ سیاسی در توییتر را متوقف کرد و گفت نگران است چنین تبلیغاتی، «نتایج گستردهای به همراه آورند که ساختار دموکراتیک امروز شاید برای مواجهه با آنها آماده نباشد».
اما آقای دورسی که از طرفداران سفت و سخت آزادی بیان است حاضر به پایین کشیدن پستهای رهبران جهان نشد، زیرا معتقد بود چنین پستهایی ارزش خبری دارند. از زمانی که توییتر در همان سال اعلام کرد که به آن دسته از رهبرانی که قوانینش را زیر پا گذاشتهاند فرصتی دوباره میدهد، این کمپانی توییتهای آنها را تنها یک بار پاک کرده است: این اتفاق در ماه مارس سال گذشته میلادی اتفاق افتاد و پیامهای روسای جمهور برزیل و ونزوئلا به خاطر صحبت راجع به رویههای درمانی دروغین برای کووید-۱۹ پاک شد. به گفته یکی از افراد نزدیک به او، آقای دورسی مخالف حذف این پستها بود.
به این ترتیب، آقای دورسی به دیگر مدیران کمپانی فشار آورد تا راهحلی میانهروتر در پیش گرفته شود: لیبل زدن بر آن دسته از توییتهای رهبران جهان که قوانین توییتر را زیر پا گذاشتهاند. در ماه مه، وقتی آقای ترامپ اطلاعاتی نهچندان دقیق راجع به روند رایگیری پستی منتشر کرد، آقای دورسی به علامت زدن پیغامهای رییس جمهور آمریکا چراغ سبز نشان داد.
بعد از انتخابات ریاست جمهوری روز سوم نوامبر، آقای ترامپ در یک توییت نوشت که آرا را از او ربودهاند. به گزارش نیویورک تایمز، در عرض چند روز، توییتر حدودا ۳۴ درصد از توییتها و ریتوییتهای او را علامت زده بود.
سپس حمله به ساختمان کنگره آمریکا رقم خورد.
در روز ششم ژانویه و درست زمانی که اعضای کنگره آمریکا گرد هم آمده بودند تا صحت انتخابات را تایید کنند، مدیران توییتر داشتند خرید Ueno، شرکتی فعال در حوزه برندینگ و طراحی، را جشن میگرفتند. به گفته افراد نزدیک به او، آقای دورسی نیز طبق معمول به یکی از جزایر اقیانوس آرام سفر کرده بود.
وقتی آقای ترامپ از توییتر برای حمله به مایک پنس، نخست وزیر خود استفاده کرد و نتیجه انتخابات را زیر سوال برد، این کمپانی لیبل هشدار را به توییتهایش چسباند. سپس خشونت در ساختمان کنگره آمریکا بالا گرفت و مردم از توییتر و فیسبوک خواستند که آقای ترامپ را به صورت کامل آفلاین کنند.
همین ماجرا به مباحثه میان برخی از دستیاران اصلی آقای دورسی منجر شود. در این جمع چنین افرادی حضور داشتند: خانم گادی، وکیلی که در سال ۲۰۱۱ به توییتر پیوسته بود، دل هاروی، نایب رییس واحد امنیت و تراست و یوئل راث، مدیر واحد یکپارچگی سایت. خانم هاروی و آقای راث جزو اصلیترین افرادی بودند که سیاست کمپانی در مواجهه با اسپم، آزار و اذیت و مداخله انتخاباتی را چیده بودند.
افرادی که از جزییات این مکالمات خبر دارند میگویند مدیران تصمیم به تعلیق کردن اکانت آقای ترامپ گرفتند، زیرا نظرات او ظاهرا به تشویق شورشیان منجر میشد. خانم گادی سپس با آقای دورسی تماس میگیرد و مدیر عامل توییتر از نتیجه گفتگوها راضی نبوده است. در آن لحظه، دسترسی آقای ترامپ به صورت کامل بسته نشد. اگر او توییتهایی که به تشویق شورشیان منجر شده بودند را پاک میکرد، بعد از گذشت ۱۲ ساعت قادر به ارسال مجدد پست بود.
بعد از اینکه توییتر اکانت ترامپ را مسدود کرد، فیسبوک هم دست به حرکتی مشابه زد. اسنپچت، توییچ و دیگر پلتفرمها هم محدودیتهایی برای آقای ترامپ به وجود آوردند.
اما آقای دورسی هنوز متقاعد به قطع کامل و همیشگی دسترسی آقای ترامپ نشده بود. او روز بعد برای کارمندان خود ایمیلی فرستاد و گفت که کمپانی باید رویکردی یکپارچه و متداوم در قبال قوانین خود در پیش بگیرد. یکی از آن قوانین، امکان بازگشت کاربران به این پلتفرم، بعد از تعلیق کوتاه مدت است.
برخی از کارمندان که نگران بودند مورد غضب تاریخ قرار بگیرند، از این تصمیم رضایت نداشتند. برخی از آنها همکاری IBM با نازیها را یادآور شدند و شروع به امضای توماری کردند که خواستار حذف فوری اکانت آقای ترامپ میشد. همان روز، فیسبوک هم حداقل تا پایان دوره ریاست جمهوریاش، اکانت آقای ترامپ را مسدود کرد. اما او عصر همان روز به توییتر بازگشت و در یک ویدیو گفت که شاهد انتقال قدرت به شکلی مسالمت آمیز خواهیم بود.
اما صبح روز بعد، آقای ترامپ دوباره روال سابق خود را در پیش گرفت. او در یک توییت نوشت که طرفداران او «صدایی رسا» دارند و خودش نیز در مراسم معارفه رییس جمهور جدید در روز ۲۰ ژانویه شرکت نخواهد کرد.
تیم امنیت توییتر فورا دید همان طرفدارانی که میگفتند رییس جمهور رهایشان کرده، مجددا در حال صحبت درباره آشوب هستند. تیم امنیت این کمپانی در شبکه اجتماعی پارلر شاهد پستی بود که یکی از کاربران میگفت هرکسی که در مقابل «وطنپرستان آمریکایی» مانند خودش بایستد، باید واشنگتن را ترک کند تا در جریان مراسم معارفه رییس جمهور جدید دچار آسیب فیزیکی نشود.
عصر همان روز به وقت سان فرانسیسکو، آقای دورسی به جلسهای با کارمندان دعوت شد. برخی او را تحت فشار گذاشتند که دلایل خود برای عدم بن کردن آقای ترامپ به صورت همیشگی را توضیح دهد. آقای دورسی بارها تاکید میکند که توییتر باید قوانین خود را به شکلی یکپارچه به اجرا در آورد. اما او همچنین افزود که خط و نشانی واضح برای آقای ترامپ کشیده که اگر از آنها پیروی نشود، او اکانت خود را از دست میدهد.
بعد از این جلسه، آقای دورسی و دیگر مدیران به این توافق رسیدند که ترامپ با توییتهای صبح همان روز خود -و پاسخهایی که برانگیخته بود- از خط قرمز عبور کرده. مدتی بعدتر نیز نامه کارمندانی که خواستار حذف کامل آقای ترامپ از این پلتفرم شده بودند نیز به دست مدیران رسید.
در عرض چند ساعت، اکانت آقای ترامپ نیست و نابود شده بود و فقط میشد لیبل «اکانت تعلیق شده» را مشاهده کرد. رییس جمهور آمریکا سپس سعی کرد از اکانت POTUS که اکانت رسمی روسای جمهور آمریکا به حساب میآید و اکانتهای مشابه توییت کند. اما هر بار توییتر پاسخی قاطعانه داد و پیامهایش را پایین کشید.
برخی کارمندان توییتر که از خشم حامیان آقای ترامپ میترسند اکنون اکانتهای توییتری خود را به حالت Private درآوردهاند و اشاره به همکاری خود با توییتر را از بیوگرافیهای آنلاین خود حذف کردهاند. حتی تدابیری برای حفاظت شخصی از برخی مدیران توییتر اندیشیده شد.
اما کار همینجا به پایان نرسید و توییتر به سراغ اکانتهای دیگری که ترویج خشونت میکردند نیز رفت. در یک پایان هفته، توییتر بالغ بر ۷۰ هزار اکانت که تئوریهای توطئه QAnon را منتشر کرده و میگفتند آقای ترامپ در حال مبارزه با گروهی از پدوفیلهای شیطانپرست است را حذف کرد.
در روز چهارشنبه، کارمندان به صورت مجازی دور هم جمع شدند تا به صحبت راجع به تصمیم ممنوعیت دسترسی آقای ترامپ بپردازند. برخی بابت عملکرد توییتر قدردان بودند و برخی دیگر میخواستند فقط دوران سر و کله زدن با ترامپ را فراموش کنند. برخی احساساتی شده بودند و به گریه افتادند.
بعد از ظهر همان روز، آقای ترامپ دوباره به توییتر بازگشت و این بار از طریق اکانت رسمی کاخ سفید، ویدیویی را منتشر کرد که در آن به محکوم کردن خشونت پرداخته بود - او البته به تقبیح چیزی نیز پرداخت که خودش نام «محدودیت بر آزادی بیان» را برایش انتخاب کرد. توییتر اجازه داد این ویدیو آنلاین باقی بماند.
یک ساعت بعد، آقای دورسی ناراحتی خود از حذف اکانتهای آقای ترامپ را ابراز کرد. او گفت این اتفاق «به آغاز رویهای منجر شد که احساس میکنم خطرناک باشد: اینکه قدرت یک شخص یا یک سازمان بر مباحثات عمومی در یک نقطه از جهان بچربد».
اما او به عنوان جمعبندی گفت که «هرچه در این لحظه میآموزیم باعث بهتر شدن تلاشهایمان خواهد شد و به ما کمک میکند همان چیزی باشیم که هستیم: مردمانی که با یکدیگر همکاری میکنند».