نشریه وال استریت ژورنال به نقل از مقامات ایالات متحده و منطقه نوشته امریکا در نشستی محرمانه با نظامیان ارشد اسرائیل و کشورهای عربی، راههای مقابله با تواناییهای موشکی و پهپادی روبهرشد ایران را بررسی و هماهنگ کرده است.
به نوشته این روزنامه در این مذاکرات که در ماه مارس در شرمالشیخ مصر برگزار شد، برای اولین بار چنین طیفی از افسران عالیرتبه اسرائیل و عرب زیر نظر ارتش آمریکا برای بررسی چگونگی مقابله با یک تهدید مشترک ملاقات کردند.
به گزارش بی بی سی؛ این نشست در حالی برگزار شده که اسرائیل و همسایگانش در مرحله اولیه همکاری نظامی احتمالی هستند و گفته شده در این نشست افسران ارشد نظامی اسرائیل، عربستان، قطر، مصر و اردن شرکت داشتهاند.
امارات و بحرین هم افسرانی را به این نشست اعزام کرده بودند و ژنرال فرانک مک کنزی، رئیس وقت فرماندهی مرکزی آمریکا نماینده ایالات متحده بوده است.
وال استریت ژورنال نوشته چنین همکاری نظامیای چند دهه پیش ممکن تلقی نمیشد.
فرماندهان آمریکا در خاورمیانه کشورهای عرب را برای هماهنگ کردن دفاع هوایی خود بدون دخالت اسرائیل تشویق میکردند در حالی که بسیاری از این کشورها، اسرائیل را دشمن تلقی میکردند.
به نوشته وال استریت ژورنال این گفتوگوها حالا تحولات متعددی را امکانپذیر کرده از جمله «ترس مشترک از ایران»، بهبود روابط سیاسی کشورهای عربی با اسرائیل پس از پیمان ابراهیم و همچنین تصمیم دولت ترامپ در ژانویه ۲۰۲۱ برای گسترش منطقه تحت پوشش فرماندهی مرکزی که دربرگیرنده اسرائیل هم شده است.
یکی دیگر از عوامل توسعه همکاری نظامی، تمایل کشورهای عرب برای دسترسی به فناوری و تسلیحات دفاع هوایی اسرائیل در زمانی است که ایالات متحده اولویتهای نظامی خود را به طرف مقابله با چین و روسیه تغییر میدهد.
با این حال همکاری کشورهای خاورمیانه در دفاع هوایی راه درازی در پیش دارد و هنوز از نظر دیپلماتیک موضوعی حساس است.
سرهنگ جو بوچینو، سخنگوی فرماندهی مرکزی آمریکا، در بیانیهای نشست شرمالشیخ را تایید نکرد اما بر تعهد قاطع به افزایش همکاریهای منطقهای تاکید کرد و توسعه ساختار یکپارچه دفاع هوایی و موشکی برای حفاظت از نیرویهای آمریکا و شرکایش در منطقه.
او ایران را «عامل اصلی بیثباتی» در خاورمیانه خواند.
به نوشته وال استریت ژورنال سخنگویان اسرائیل و کشورهای عربی به جز امارات از اظهار نظر در مورد این نشست خودداری کردند یا به درخواست اظهار نظر جواب ندادند.
امارات در بیانیهای گفت: «امارات متحده عربی طرف هیچ اتحاد نظامی یا همکاری منطقهای نیست که هدفش کشور خاصی باشد».
«علاوه بر این، امارات از هیچ گونه بحث رسمی در رابطه با چنین اتحاد نظامی منطقهای آگاه نیست.»
وال استریت ژورنال به نقل از افراد آشنا با این مذاکرات نوشت مذاکرات در شرمالشیخ در سطح بالایی صورت گرفت اما پیش از آن، بحثهایی محرمانه در سطح پایین بین این کشورها در جریان بود و سناریوهای فرضی برای شناسایی و دفاع مشترک در برابر تهدید هوایی را بررسی کرده بودند.
بر اساس این گزارش، شرکتکنندگان در مورد روشهای اطلاعرسانی سریع هنگام شناسایی تهدید هوایی به توافق اصولی دست یافتند. این کار در حال حاضر با تلفن یا رایانه انجام میشود اما نه به سبک ارتش ایالات متحده، از طریق همرسانی پرسرعت دیجیتال.
افراد آشنا به جلسه همچنین گفتهاند این تفاهم الزامآور نیست.
گام بعدی جلب حمایت رهبران سیاسی برای تدوین ترتیبات اطلاعرسانی و تعیین منافع رهبران خاورمیانه در گسترش همکاری است.
پادشاه اردن گفته که از تشکیل یک ائتلاف نظامی شبیه به ناتو در منطقه خاورمیانه حمایت میکند
حمایت پادشاه اردن از یک ائتلاف نظامی در خاورمیانه
در همین حال ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، به شبکه سیانبیسی گفته است از تشکیل یک ائتلاف نظامی شبیه به ناتو در خاورمیانه حمایت میکند.
نسخه کامل این مصاحبه قرار است اوایل ماه ژوئیه، هفته آینده، پخش شود اما سیانبیسی بخشهای کوتاهی از آن را جمعه پخش کرد.
پادشاه اردن به این تلویزیون آمریکایی گفت برای اینکه چنین ائتلافی بین «کشورهای همنظر» ایجاد شود باید دستور کارش بسیار روشن باشد وگرنه «همگان را گیج خواهد کرد».
با این حال او گفت اگر پیشنهاد تشکیل این ائتلاف مطرح شود از اولین کسانی خواهد بود که از آن پشتیبانی میکند
ناتو ائتلاف نظامی است که علاوه بر کشورهای اروپایی و کانادا، آمریکا هم در آن حضور دارد.
بر اساس منشور این ائتلاف، حمله به یکی از اعضای ناتو، حمله به همه اعضا تلقی میشود و همه اعضا از آن کشور دفاع خواهند کرد.
در دولت دونالد ترامپ، گامهایی برای تشکیل ائتلافی نظامی در خاورمیانه برداشته شد که به برپایی کنفرانس «ائتلاف استراتژیک خاورمیانه» یا «مسا» در سال ۲۰۱۹ میلادی انجامید.
کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به همراه اردن در این کنفرانس حضور داشتند.
بنی گانتز گفته که اسرائیل و کشورهای عربی باید تواناییهای نظامی خود را تحت حمایت ایالات متحده تقویت کنند
درخواست اسرائیل برای تشکیل ائتلاف نظامی ضد ایران
حدود دوازده روز پیش، بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، خواستار تقویت نظامی کشورهای عرب منطقه و اسرائیل به رهبری آمریکا شد: «اسرائیل و کشورهای عرب که نگرانیهای مشترکی در مورد ایران دارند، باید تواناییهای نظامی خود را با حمایت آمریکا تقویت کنند.»
او مدعی شد برای مقابله با «جنگ طلبی ایران»، فقط همکاری کافی نیست بلکه به «نیرویی منطقهای به رهبری آمریکا نیاز است که توان (نظامی) همه طرفها را تقویت کند.»
در همین حال جو بایدن قصد دارد اواسط ژوئیه، ماه آینده میلادی، از اسرائیل و عربستان دیدن کند.
بر اساس گزارشها سفر بایدن شامل دیدار از اسرائیل، سرزمینهای فلسطینی و عربستان است. تلویزیون دولتی عربستان میگوید رئیسجمهور آمریکا در نشستی هم با سران کشورهای خلیج فارس، مصر، اردن و عراق شرکت خواهد کرد.
برنامه هستهای ایران و مذاکرات بینالمللی برای احیای برجام هم احتمالا از موضوعات گفتوگوهاست.
ایران و اسرائیل روابط سیاسی با یکدیگر ندارند و مناسباتشان در حال حاضر بسیار پرتنش است.