همشهری آنلاین -یکتا فراهانی :برای مراقبت صحیح از پوست نمی‌توان توصیه کلی برای همه افراد داشت. چون نکات بسیار مهمی از جمله جنس و سن و نوع پوست، تغذیه فرد و همچنین عوامل محیطی در این خصوص بسیار مهم هستند. آگاه بودن از همه این موارد ما را کمک می کند تا بدانیم بهتر است از چه سنی و چگونه مراقبت‌های خاص از پوست را آغاز کنیم و همچنین چگونه باید زیر آفتاب سوزان تابستان و سرمای خشک و طاقت فرسای زمستان از پوست مراقبت کرد.
اطلاعات کلی درباره پوست
دکتر زهره تهرانچی، متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مورد آشنایی با پوست می گوید: «پوست یکی از ارگان‌های مهم بدن است که بیشترین وسعت را دارد و مانند سدی از اعضای داخلی بدن در مقابل آسیب‌های شیمیایی، فیزیکی و همچنین شرایط سخت محیطی مانند نورشدید آفتاب و سرمای طاقت فرسای زمستان محافظت می‌کند. به علاوه با ترشح عرق به تنظیم حرارت بدن و دفع مواد زائد کمک می‌کند.»
پوست در هر ناحیه از بدن خصوصیات ظاهری متفاوت و عملکرد خاص خود را دارد. بنابراین نیاز به مراقبت خاص خود راهم خواهد داشت.
اهمیت چربی پوست
به گفته تهرانچی، چربی پوست که از غدد چربی ترشح می‌شود مانع از تبخیر و از دست رفتن رطوبت پوست، خشکی و ترک خوردن آن می‌شود. توجه داشته باشیم پوست از هنگام تولد به مرور تغییر می‌کند که بیشترین تغییر آن نیز هنگام بلوغ و وارد شدن به دوران پیری مشاهده می‌شود.
ضمن آنکه شکل و خصوصیات ظاهری پوست تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند تغذیه، وراثت، نژاد، روش زندگی و عوامل محیطی قرار دارد. درواقع پوست نقش بسیار مهمی درسلامت ما دارد و حتی در واکنش‌های ایمنی بدن هم دخیل است. بنابراین مراقبت از آن فقط جنبه زیبایی ندارد.
مراقبت ازپوست
این متخصص پوست می‌گوید مراقبت از پوست با توجه به سن، ویژگی‌های ژنتیکی و وراثتی، شغل و محل زندگی افراد کاملا متفاوت است. مثلا مواد شوینده و بهداشتی کودکانی که زمینه حساسیت ارثی دارند با کودکان دیگر و سنین دیگر متفاوت است چون آنها باید حتما از مرطوب کننده‌هاو شوینده‌ها و شامپوهای ملایم استفاده کنند.
تهرانچی می گوید قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم نور خورشید برای همه سنین خطرناک است. بنابراین حتما باید در مقابل تابش شدید نور آفتاب از پوشش مناسب و ضد آفتاب استفاده و از تماس مواد شیمیایی، مواد معطر و رنگ‌های مصنوعی با چشم نیز خودداری شود.
پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های پوستی موضوع بسیار مهمی است؛ چون علاوه بر اینکه هزینه و زمانی که بعد از آسیب به پوست باید صرف بهبود آن شود بسیار زیاد است؛ گاهی نیز پوست دچار مشکلات زیادی از جمله ابتلا به لک‌هایی می‌شود که بر طرف شدن آنها بسیارزمان بر و در مواردی هم غیرقابل‌برگشت است. به همین خاطر اولین و مهم‌ترین مراقبت از پوست، حفظ سلامت آن است.
زیبایی پوست
به گفته دکتر تهرانچی بعد از توجه به سلامت پوست می‌توان به جنبه زیبایی آن نیز پرداخت. چون این دو در کنار هم معنا پیدا می‌کنند و برای سلامت و زیبایی پوست حتما باید مراقبت‌هایی را ازجمله استفاده از کرم های مختلف استفاده کرد.
نکته مهم در این خصوص آن است که یک کرم خوب لزوما برای همه افراد مناسب نیست و نمی‌توان آن را برای همه تجویز کرد. بنابراین به جای عمل کردن به توصیه دیگران برای انتخاب مناسب محصولات بهداشتی پوست باید حتما از افراد متخصص در این زمینه مشورت گرفت.
مثلا استفاده از کرم‌های دور چشم یا ضد چروک و شروع استفاده از آنها باید حتما تحت نظر متخصص پوست انجام شود. ضمن آنکه نمی‌توان سن خاصی را در این خصوص تعیین کرد چون مثلا افرادی که پوست خشک یا زمینه‌های حساسیتی دارند باید زودتر از کرم‌های مرطوب‌کننده دور چشم استفاده کنند. در حالی که افراد دیگری که پوست معمولی یا مختلط دارند می‌توانند بعد از سی سالگی از کرم‌های مناسب دور چشم استفاده کنند.
انتخاب ضدآفتاب
تهرانچی می‌گوید استفاده از ضد آفتاب ۳۰ برای همه مناطق جغرافیایی کفایت می‌کند. البته درصورتی که هر سه ساعت یک بار در روز به تمام نواحی را که در معرض تابش نور خورشید هستند تحت پوشش قرار دهند.
البته انتخاب ضدآفتاب هم با توجه به نوع پوست متفاوت است و افراد با توجه به آگاهی از شرایط پوست خود باید آن را انتخاب کنند. مثلا افرادی که حساسیت بالایی دارند و مستعد زدن جوش هستند، باید ضد آفتاب های فاقد چربی استفاده کنند.
در مورد آقایان هم مصرف ضد آفتاب‌هایی که به صورت لوسیون و ژل و فاقد رنگ هستند توصیه می‌شود.
افرادی که پوست حساسی دارند، هم بهتر است از ضد آفتاب‌هایی استفاده کنند که حاوی مرطوب‌کننده هم باشند. ضمن آنکه تجدید هر کرمی باید پس از شست و شو یا پاک کردن پوست انجام شود.
آسیب‌های نور آفتاب به پوست
به گفته این متخصص پوست، تابش شدید نور آفتاب بر پوست علاوه بر احتمال ابتلا به سرطان‌های پوستی در روند پیری پوست و همچنین ایجاد لک‌های تیره پوستی تاثیر زیادی دارد.
باز شدن یا متسع شدن منافذ پوستی، گشاد شدن مویرگ‌های آن، ایجاد لک و افزایش چین و چروک‌های پوست هم از جمله مشکلاتی هستند که معمولا به دنبال قرار گرفتن زیاد در معرض نور آفتاب به وجود می آیند.
بنابراین باید تا حد امکان از به وجود آمدن هر گونه از این مشکلات در پوست جلوگیری کرد. توجه داشته باشیم منافذ باز پوست با استفاده از داروهای لایه‌بردار کاهش پیدا می‌کنند و برای از بین رفتن لک‌های تیره پوست هم می توان از داروها و کرم‌های روشن کننده استفاده کرد.
شادابی پوست
دکتر تهرانچی می‌گوید شادابی پوست موضوع مهمی است که علاوه بر جنبه زیبایی آن بر سلامت آن هم مؤثر خواهد بود. مصرف کرم‌های مرطوب‌کننده در شاداب‌تر و شفاف‌تر شدن پوست تاثیر زیادی دارند که با توجه به نوع پوست و زمان استفاده در شب یا روز متفاوت هستند.
البته افرادی که مستعد زدن آکنه هستند بهتر است از کرم‌های مرطوب‌کننده فاقد چربی استفاده کنند. توجه داشته باشیم یکی ازعوامل مهم بر افزایش شادابی پوست، نوشیدن آب کافی و داشتن تغذیه مناسب است.
ارتباط تغذیه و سلامت پوست
برای داشتن پوست سالم و شاداب، تغذیه نقش مهمی دارد. برخورداری از ویتامین‌های مورد نیاز بدن از طریق مصرف میوه و سبزیجات می‌توانند رادیکال‌های آزاد را مهار کنند. چون این مولکول‌ها می‌توانند به سلول های پوست آسیب برسانند. ضمن آنکه مانع از بروز علایم و نشانه‌های پیری هم خواهند شد.
دریافت آنتی‌اکسیدان هم در سلامت پوست بسیار مؤثر است که می‌توان آن را با خوردن میوه و سبزیجاتی با رنگ‌های متفاوت مانند توت‌فرنگی، گوجه‌فرنگی، کاهو، کلم‌های رنگی، هویج، و ….تامین کرد.
توجه داشته باشیم مهم‌ترین کار برای سلامت پوست، مراقبت از شادابی آن است که این کار بدون برخورداری از تغذیه سالم حاصل نخواهد شد.
