حالا پلاسکو دیگر یک ساختمان نیست، یک آئینه است که هر ساختمانی می تواند خود را در آن ببیند، یک روح سرگردان، روح سرگردان ساختمانی بزرگ، قدیمی و پر از درد و بیماری که یک روز صبح وقتی همه خواب بودیم جرقه ای دودمانش را بر باد داد و به بدترین شکلی جانش را گرفت، گویی مرگ پلاسکو و مرگ آنها که زیر آوار چند میلیون تنی پلاسکو جان دادند تاوانی است که یک شهر باید در قبال بی تفاوتی هایش به ایمن سازی چنین مراکز بزرگ و پر رفت و آمدی پس می داد و حالا روح سرگردانش در شهرها می چرخد و به حال همنوعانش اشک می ریزد.
در واقع پلاسکو پس از این حادثه به نماد ساختمان های ناایمن تبدیل شد، در واقع این حادثه زنگ خطرهای بسیاری را در کشور به صدا در آورد و ساختمان های ناایمن به کابوس هایی در خواب شهرها تبدیل شدند که اراک هم از این قضیه مستثنی نبود.
از آن تاریخ تاکنون بارها مسئله ایمنی مراکز عمومی و تجاری در اراک مورد بحث قرار گرفته، اما هیچیک تاکنون رنگ رفع ناایمنی به خود ندیده اند و هنوز نام چند پاساژ شهر در لیست پاساژهای ناایمن قرار دارد و هر روز این نگرانی بیش از روز قبل می شود.
امروز چهار سال از حادثه پلاسکو گذشته و اراک هنوز نگران است و با وجود اخطارهای چندباره، هنوز پاساژها ناایمنند.
مسعود آقازیارتی در گفت و گو با ایسنا، با تاکید بر اینکه سازمان آتش نشانی خود را مسئول ایمنی شهر می داند، اظهار کرد: واحد کارشناسی سازمان طی سال های اخیر از تمامی مراکز عمومی، مانند مراکز تجاری، درمانی، آموزشی و ... که مردم در آنها تردد دارند بازدیدهای ایمنی و کارشناسی به عمل می آوردند و به صورت مستمر دستورالعمل های لازم و اخطارهایی را صادر می کنند.
وی با اشاره به اینکه برخی اماکن، خصوصی، دولتی و هیات امنایی هستند، گفت: در شهر اراک با چندین مجتمع تجاری ناایمن روبرو هستیم و علیرغم صدور اخطارهای چندباره، متاسفانه اقدام خاصی برای آنها انجام نشده و حتی خواستار انجام اقدامات ایمنی به صورت فازبندی هم شدیم که تاکنون به نتیجه ای نرسیده است.
امیرکبیر ایمن‌سازی شده/طلا و سیم‌کشی عنکبوتی
آقازیارتی با بیان اینکه تعداد کمی از پاساژها مانند پاساژ امیرکبیر درصدد رفع ناایمنی های این مجموعه برآمدند، ولی مابقی هنوز اقدامی نکرده اند، افزود: در حال حاضر با ناایمنی در پاساژ طلا، اسلامی، سعادت یک و دو و ملت روبرو هستیم. بویژه در پاساژ طلا که تردد شهروندان در آن بسیار بالاست، چراکه تنوع صنوف در این پاساژ بسیار زیاد است و همین تردد و نواقصی همچون سیم کشی های تار عنکبوتی، پرتگاه ها و خلاء امکانات ایمنی جهت اعلام و اطفای حریق، علائم هشدار برای این پاساژ را به صدا درآورده است.
وی افزود: در پاساژ اسلامی با مشکلات جدی در استحکام بنا مواجه هستیم، به طوری که اگر از پله های مجموعه تردد داشته باشیم لرزش بنا را می توان احساس کرد. از طرفی هر کدام از پاساژها در بحث سیستم گرمایشی، سیستم روشنایی، اعلام و اطفای حریق نواقصی دارند که با وجود بازدیدهای مستمر و صدور اخطارهای مکرر با زمانبندی مناسب، اقدامی جهت رفع نواقص آنها صورت نگرفته و فرصت ها برای ایمن سازی مجموعه ها به ثمر ننشسته است.
تصمیمات شورای تامین هم اثربخش نبود/پاساژهای ناایمن معرفی می‌شوند
مدیرعامل سازمان آتش نشانی شهرداری اراک با اشاره به طرح مشکلات پاساژها در شورای تامین شهرستان اراک پس از بی توجهی هیات امنا، مالکین و مغازه داران پاساژها، اظهار کرد: در جلسات برگزار شده مقرر شد که شورای تامین پاساژ طلا را با توجه به حجم ناایمنی ها در اولویت قرار دهد.
وی افزود: عملیاتی نشدن تصمیمات شورای تامین باعث شد که بناچار از طریق مراجع قضایی به موضوع ورود کنیم، بر این اساس طی نشستی با دادستان اراک و معاون پیشگیری دادگستری استان طرحی ارائه شد و مقرر است که از طریق نصب بنر، پاساژهای ناایمن را به مردم معرفی کنیم تا مردم با آگاهی نسبت به وضعیت ایمنی این مجتمع های تجاری در آنها تردد داشته باشند، از طرفی شاید این اقدام مالکین را به سمت ایمن سازی مجتمع ها سوق دهد و این تصمیم در دست اقدام قرار دارد.
مجوز بهزیستی در گرو تایید آتش‌نشانی
آقازیارتی با اشاره به اینکه در کنار پاساژها و مجتمع های تجاری بازدیدهای کارشناسی جهت رصد وضعیت ایمنی بیمارستان ها، دانشگاه ها، خوابگاه های دانشجویی و مدارس و پارکینگ های طبقاتی مدنظر آتش نشانی قرار دارد، گفت: مراکز بسیاری همچون مهدهای کودک، کمپ های ترک اعتیاد، خانه سالمندان و ... تحت نظر بهزیستی قرار دارند و با هماهنگی با اداره کل بهزیستی استان، تفاهم نامه ای به امضا رسیده که براساس آن در صورت صدور مجوز فعالیت اماکن مذکور، قبل از صدور مجوز، متقاضیان به سازمان آتش نشان ارجاع شوند تا کارشناسان امر، محیط را بررسی کنند و در صورت تایید محیط توسط سازمان آتش نشانی، مجوز فعالیت یا تمدید مجوز توسط بهزیستی صادر می شود.
ساختمان جدید ولیعصر زیر نظر کارشناسان آتش‌نشانی
وی در خصوص وضعیت بیمارستان ها و مراکز درمانی با اشاره به تفاهم نامه همکاری با دانشگاه علوم پزشکی اراک، گفت: بیمارستان ها توسط کارشناسان آتش نشانی رصد می شوند، به عنوان مثال بیمارستان ولیعصر بافت قدیمی دارد و ضمن توجه به شرایط این مجموعه درمانی، وضعیت ساخت بیمارستان جدید نیز ریزبینانه توسط کارشناسان سازمان رصد می شود و در دیگر مراکز و درمانگاه ها نیز ناایمنی ها اعلام شده تا به سرعت جهت رفع آنها اقدام شود.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی شهرداری اراک اضافه کرد: به جهت نظارت بر وضعیت ایمنی مدارس نیز تفاهم نامه ای با آموزش و پرورش استان منعقد شده است که براساس آن تمامی مدارس بویژه مدارس خصوصی و غیرانتفاعی رصد می شوند و متقاضیان فعالیت مدارس غیرانتفاعی نیز قبل از دریافت مجوز باید تاییدیه محیط را از سازمان آتش نشانی دریافت کنند.
ساختمان‌ها باید از خود مراقبت کنند
وی در خصوص ایمنی ساختمان ها در اراک اظهار کرد: شهر اراک با دو نوع ساختمان قدیمی و نوساز روبروست، ساختمان هایی که طی ۲۰ سال اخیر احداث شده اند، تماما مهندسی ساز و دارای پروانه ساخت از شهرداری هستند و تاییدیه سازمان آتش نشانی را برای اتمام بنا دریافت کرده اند. در واقع آتش نشانی در ابتدای تقاضای ساخت، نقشه های ساختمان را بررسی می کند و در پایان ساخت به جهت تایید و صدور اتمام بنا، مجددا بر بنا نظارت می کند تا بنا طبق نقشه های مورد تایید آتش نشانی ساخته شده باشد.
آقازیارتی با تاکید بر اینکه سازمان در بحث ضوابط آتش نشانی و مقررات ملی ساختمان بسیار خوب ورود کرده است و موارد، ریزبینانه رصد می شود، گفت: این نوع نگاه سازمان به ایمنی امکان عمومی و ساختمان ها باعث شده است که استهلاک کاهش یابد. شعار سازمان این است که ساختمان ها باید بتوانند از خودشان مراقبت کنند و اگر اتفاقی همچون حریق رخ دهد باید بتوان با امکانات ساختمان جهت اطفای حریق اقدام کرد که این امر سرعت کار را بالا می برد.
مدیران موظف به شناسایی ساختمان‌های ناایمن
وی اضافه کرد: البته در شهر اراک با ساختمان هایی روبرو هستیم که قدیمی هستند و ضوابط آتش نشانی در ساخت آنها رعایت نشده است. کارشناسان سازمان در کنار ارائه آموزش های شهروندی، مستمرا از این ساختمان ها بازدید می کنند و مدیران مناطق عملیاتی موظف هستند در حوزه استحفاظی هر ایستگاه آتش نشانی ساختمان های ناایمن را شناسایی و به واحد آموزش و پیشگیری سازمان معرفی کنند.
آقازیارتی با بیان اینکه سازمان آتش نشانی برای چنین ساختمان هایی اخطار ایمنی صادر می کند، گفت: هیات مدیره ساختمان از نظر حقوقی مکلف است که در بحث بیمه آتش سوزی و حوادث و موارد ناایمن اقدامات لازم را به انجام برساند. خوشبختانه در سال های اخیر نسبت به سال های گذشته، آمار عملیات های آتش نشانی در چنین ساختمان هایی کاهش یافته است که بخش عمده ای از این کاهش آمار ناشی از ورود مجدانه سازمان به موضوع رفع ناایمنی هاست.
عمر ۲۵ ساله نردبان ۳۲ متری آتش‌نشانی/پروانه ساخت بالای هفت طبقه ممنوع
وی با اشاره به دغدغه سازمان در قبال ساختمان های بلندمرتبه شهر اراک و در اختیار نداشتن نردبان ۶۸ متری جهت اطفای حریق و کمک رسانی به حادثه دیدگان، اظهار کرد: رویکرد امروز سازمان در ساختمان های بلندمرتبه این است که این ساختمان ها به لحاظ امکانات و تجهیزات به شکلی ساخته شوند که بتوانند از خود دفاع کنند و حتی آتش نشانان نیز امکان استفاده از این تجهیزات را داشته باشند، اما به هرحال نیاز است که سازمان به یک خودروی ۶۸ متری مجهز شود.
آقازیارتی با بیان اینکه در حال حاضر سازمان یک خودرو با نردبان ۳۲ متری در اختیار دارد، گفت: این خودرو بیش از ۲۵ سال سن دارد و لازم است خودروی به روز ۶۸ متری وارد ناوگان موتوری سازمان شود، هرچند که طبق دستور شورای عالی شهرسازی، مجوز ساخت ساختمان های بیش از ۷ طبقه در اراک داده نمی شود، ولی به هرحال، ساختمان هایی مانند برج سفید و ... در گذشته ساخته شده اند که در صورت بروز حادثه ای لازم است این نردبان بلندمرتبه به جهت اطفای حریق احتمالی و امداد و نجات تهیه شود.
وی افزود: این خودرو وارداتی است و بیش از ۵۰ میلیارد تومان هزینه برای خرید آن لازم است. مسلما شهرداری ها به تنهایی قادر به تامین چنین هزینه هایی نیستند و نیاز به بودجه های دولتی هست تا بتوان آرزوی دیرینه خرید نردبان ۶۸ متری را محقق کنیم.
سعادت یک و دو مشابه پلاسکو هستند/تجهیز ۳۰ درصد مغازه ها به کپسول
وی با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای مظلوم آتش نشان بویژه شهدای حادثه پلاسکو، بیان کرد: حادثه پلاسکو در یک مجتمع تجاری اتفاق افتاد و به دلیل چیدمان نامناسب و نوع گرمایش پاساژ این فاجعه رقم خورد و امروز هم دغدغه سازمان آتش نشانی شهرداری اراک دقیقا همین است. اراک مراکز تجاری و پاساژهایی مانند پلاسکو دارد و شاید پاساژ سعادت یک و دو مشابه پلاسکو باشند.
آقازیارتی گفت: این پاساژها در واقع مرکز تولید و عرضه البسه است، در مسیر تردد عابران و راهروها البسه و پارچه چیده شده است و امکانی برای اعلام و اطفای حریق هم ندارند، اغلب مغازه ها نه تنها در پاساژ سعادت یک و دو بلکه در دیگر پاساژهای شهر مجهز به کپسول آتش نشانی نیستند، به طوری که شاید ۲۰ تا ۳۰ درصد کسبه کپسول را تهیه کرده باشند.
باید حریق در نطفه خفه شود/ایمن‌سازی به شکل فازبندی انجام گیرد
وی با تاکید بر اینکه وجود کپسول آتش نشانی بسیار اهمیت دارد تا اگر حادثه ای رقم خورد امکان خفه کردن آن در نطفه وجود داشته باشد، افزود: مسلما اگر امکانات اطفای حریق در یک مجتمع وجود نداشته باشد، تا زمانی که ماموران آتش نشانی به محل حادثه برسند با توجه به شلوغی خیابان و معابر کم‌عرض، کار از کار گذشته است.
مدیرعامل سازمان آتش نشانی شهرداری اراک، وضعیت مراکز تجاری و پاساژهای شهر را دغدغه این سازمان دانست و گفت: عاجزانه از مالکین، هیات امنای پاساژها و بهره برداران درخواست داریم که به وضعیت ایمنی پاساژها توجه داشته باشند، ما هم شرایط اقتصادی را درک می کنیم و شاید توان برطرف کردن ناایمنی ها به صورت یکباره وجود نداشته باشند، اما باید از یک نقطه شروع کرد، سازمان آمادگی کامل جهت راهنمایی و کمک به رفع ناایمنی ها را دارد و قطعا می توان با فازبندی اقدامات شرایط ایمنی را رقم زد.
نرده های پاساژ ملت ایمن نیستند
به گزارش ایسنا؛ نام چهار پاساژ ناایمن شهر اراک بارها تکرار شده است، اما شاید لازم باشد که موارد ناایمن این مراکز تشریح شود، بر همین اساس آتش‌یار علی حبیبی معاون آموزش و پیشگیری سازمان آتش نشانی شهرداری اراک به تفصیل وضعیت این پاساژها را توضیح داد و به ایسنا گفت: پاساژ ملت در یکی از گذرهای بازار تاریخی اراک واقع شده و حتی سابقه حریق هم دارد. در حال حاضر به لحاظ ایمنی نرده های این پاساژ وضعیت خوبی ندارد به طوری که اگر به آن تکیه داده شود یا تعادل عابرین به هم بخورد به راحتی امکان سقوط وجود دارد و این دغدغه در طبقات بالای پاساژ بسیار جدی است.
وی با اشاره به اینکه خوشبختانه وضعیت سیستم برق این پاساژ اصلاح شده است، افزود: یکی از مشکلات موجود در پاساژ ملت و دیگر پاساژها انشعابات گاز است، مسلما به چنین مجتمع هایی نباید انشعاب گاز داده شود، ولی شاهد کنتورهای گاز و انشعاباتی در برخی مغازه ها هستیم و حتی امکان وجود انشعاب غیرمجاز نیز وجود دارد.
هر واحد صنفی کپسول مخصوص خود را داشته باشد/اشغال معبر توسط کسبه
حبیبی تصریح کرد: به جهت جلوگیری از ایراد خسارات بسیار زیاد در زمان بروز حادثه یا حریق، شیرهای زمینی آب و شیلنگ تعبیه شده است که اگر در شرایطی خودروی آتش نشانی امکان ورود به محل حادثه را نداشت بتوان از این شیرهای زمینی استفاده کرد ولی به هر حال کسبه موظفند لوازم ایمنی از جمله کپسول آتش نشانی را داشته باشند.
وی با اشاره به وجود یک کپسول آتش نشانی در هر سالن پاساژ ملت گفت: علاوه بر اینکه یک کپسول باید در مشائات مجتمع وجود داشته باشد، مغازه ها به صورت مجزا نیز باید مجهز به این وسیله باشند، به عنوان مثال کپسول موجود در مشائات پاساژ ملت در ارتفاع بالایی قرار گرفته است که دسترسی به آن در شرایط اضطرار بسیار سخت است در حالی که باید در ارتفاع ۱۲۰ سانتیمتر از سطح زمین باشد.
معاون آموزش و پیشگیری سازمان آتش نشانی اراک بیان کرد: عرض معبر در پاساژها براساس یک استاندارد مناسب تعریف شده است، اما در پاساژ ملت شاهدیم که کسبه بخشی از کالاهای خود را در راهرو چیده اند که عرض معبر را بسیار کم و تردد را سخت کرده است و این امر در زمان بروز حادثه می تواند با توجه به کوتاه بودن ارتفاع نرده ها سقوط افراد را محتمل کند.
وی با تاکید بر اینکه مسائل و مشکلات ایمنی پاساژها بسیار زیاد است، تصریح کرد: در گذشته روال کار به این شکل بود که اخطارها و موارد ایمنی به تفصیل مطرح می شد، اما عکس العمل مناسب را به همراه نداشت، تصمیم بر این شد که نواقص به شکل اولویت بندی شده مدنظر قرار گیرد که در این صورت واکنش مناسب کسبه را به دنبال خواهد داشت.
خطر برق‌گرفتگی در طلا
حبیبی در خصوص وضعیت پاساژ طلا با اشاره به اینکه این پاساژ هم سابقه حریق داشته است، اظهار کرد: این پاساژ به دلیل وجود سیستم برق رسانی عجیب درگیر مشکلات جدی است، سیم کشی این مجموعه برای نصب کولر گازی هدفگذاری نشده است، اما شاهد نصب کولرگازی هستیم. حتی برخی از سیم های برق بدون هیچ محافظی در برخی نقاط رهاست که می تواند خطر برق گرفتگی را به دنبال داشته باشد.
وی با اشاره به وجود مخزن زباله در داخل پاساژ گفت: این زباله ها با یک ته سیگار امکان اشتعال دارند و در واقع این مخزن می تواند یک منشاء حریق باشد، حتی ورود موتورسیکلت به داخل مجموعه با مخازن پر از بنزین می تواند خطر آتش سوزی را به همراه داشته باشد.
ظاهرا طلا پایان کار ندارد/احتمال سقوط از طبقات بالا
حبیبی با اشاره به وضعیت بسیار نابسامان زیرزمین این پاساژ گفت: به نظر می‌رسد که این پاساژ هفت تا هشت حلقه چاه در زیر زمین دارد که به معضلی برای پاساژ تبدیل شده است، حتی با بررسی صورت گرفته، دو طرف پاساژ باید آسانسور نصب می شد که محل آن کاملا مشخص است، اما نصب نشده و با نصب یک شیشه که خطر شکستن آن وجود دارد، محل آن مسدود و پشت شیشه به زباله دان تبدیل شده است.
وی با بیان اینکه به نظر می‌رسد این پاساژ پایان کار دریافت نکرده است، تاکید کرد: در طبقه فوقانی پاساژ، بالای نرده ها شیشه نصب شده است، درست است که مانع سقوط می شود، اما اگر زلزله ای رخ دهد این شیشه خرد شده و بر سر عابران طبقه پایین می ریزد.
سیستم برق "اسلامی" اصلاح شد/بنا نیازمند استحکام‌بخشی
حبیبی در خصوص وضعیت پاساژ اسلامی با اشاره به اینکه با سیستم برق این مجتمع تجاری بسیار مشکل داشتیم، اما اصلاحاتی در این راستا صورت گرفته است، گفت: این پاساژ چندین حریق با منشاء برق داشته است که با کمک آتش نشانی به سرعت مهار شد، اما با اصلاح صورت گرفته اتاق کنتور برق تعبیه شده و در طول سال های اخیر حادثه ای نداشته ایم.
وی تصریح کرد: این ساختمان حدود ۵۰ سال عمر دارد و باید استحکام آن توسط مهندس مشاور و نظام مهندسی به صورت دقیق بررسی شود و مستحکم سازی آن صورت گیرد.
معاون آموزش و پیشگیری سازمان آتش نشانی اراک افزود: یکی از موارد اصلی ناایمنی این پاساژ کوتاه بودن نرده بود که خوشبختانه طبقه اول و دوم اصلاح شده است، اما هنوز طبقات فوقانی که احتمال خطر سقوط دارند، اصلاح نشده است. شیشه های استفاده شده برای نرده ها لمینت است که در صورت ضربه دیدن، امکان خرد شدن و فروریختن آنها به طبقات پایین وجود ندارد.
سعادت و معضل دپوی البسه و پارچه
حبیبی در خصوص وضعیت پاساژ سعادت یک و دو اظهار کرد: وضعیت گازکشی و وجود بخاری در چنین مجموعه هایی بسیار خطرآفرین است و با توجه به دپوی انواع البسه و پارچه در این پاساژ خطراتی نیز برای آن محتمل است، همچنین در این پاساژ با کوتاه بودن نرده ها و احتمال خطر سقوط روبرو هستیم.
به گزارش ایسنا، چهار سال از واقعه پلاسکو و تشدید نگرانی ها درخصوص مراکز تجاری و عمومی ناایمن همچنان باقی است، مردم بی محابا در این مراکز ناایمن تردد دارند و فقط کافی است یکبار مشکلی بروز کند و مشخص نیست آن زمان چه کسی پاسخگو خواهد بود.
در قبال حادثه پلاسکو همچنان ابهام و حرف و سخن و علت و معلول وجود دارد و با توجه به اهمالی که از سوی برخی از مسئولان و کسبه و مالکین پاساژهایی مانند پلاسکو در حال انجام است، قطعا کسی پس از وقوع حادثه پاسخگو نخواهد بود، به همین دلیل بهتر است امروز که می توان کاری کرد، مانع وقوع یک فاجعه شویم، مسلما با پیش قدم شدن مسئولان برای رفع خطرات، مردم مقاومت خاصی نخواهند کرد بویژه اینکه برخی از کسبه در گفت و گو با ایسنا، با اصلاح وضعیت کنونی پاساژهای ناایمن اراک موافق هستند.
یکی از کسبه قدیمی پاساژ طلا در اینباره اظهار کرد: ۳۰ سال در این پاساژ فعالیت دارم و تمامی لوازم ایمنی مانند کپسول، دوربین و ... را فراهم کرده ام، اما مشخص نیست که مالک این پاساژ کیست.
وی افزود: ما کسبه از خدایمان است که این پاساژ را بکوبند و از اول بسازند تا تمام این مشکلات ایمنی رفع شود، ولی نمی دانیم مالکین آن کجا هستند. مستاجرین و سرقفلی ها در خصوص این وضعیت گناهی ندارند و هروز وضعیت آن بدتر می شود.
یکی دیگر از کسبه این پاساژ گفت: وضعیت زیرزمین پاساژ افتضاح است، لوله های آب ترکیده و هر لحظه امکان نشست پاساژ وجود دارد.
به گزارش ایسنا، هرچند که تلاش های ما برای بازدید از زیرزمین پاساژ طلا به نتیجه نرسید، اما به گفته کسبه وضعیت زیرزمین این مجموعه تجاری به هیچ عنوان مناسب نیست، هرچند نیازی به واکاوی شرایط هم نیست، چراکه وضعیت پاساژهای ناایمن اراک به شکلی است که به راحتی می توان عمق خطر را ارزیابی و براساس آن اولویت بندی کرد.
انتهای پیام
