به گزارش ایرنا، صبح روز پنجشنبه ۳۰ دی ماه ۱۳۹۵ خبر آتش سوزی در یک ساختمان قدیمی مخابره شد؛ اما این حریق از جنس آتش سوزی های متداول همه روزه تهران نبود چراکه پلاسکوی ۵۴ ساله ساختمانی عادی نبود.
در وسعت و گستردگی این حریق همین بس که ماموران چندین ایستگاه آتش نشانی و حتی آتش نشانان غیر شیفت نیز خود را به محل حادثه رساندند تا شاید زودتر بتوانند آتش را اطفا کنند.
از سوی دیگر هم کاسبان این مرکز پوشاک نگران کشیده شدن زبانه های آتش به مغازه های خود بودند و حتی برخی از آنها با اصرار زیاد خود را به مغازه هایشان در طبقات پایینی این ساختمان ۱۷ طبقه قدیمی رساندند تا چک ها و اجناس ارزشمند خود را بردارند.
چهار ساعت تلاش آتش نشان اما بی ثمر ماند و اسکلت بندی این ساختمان غول پیکر قدیمی در قلب پایتخت به دلیل حرارت بالای ناشی از حریق به یکباره فرو ریخت و ۱۶ آتش نشان زیرآوار جان باختند تا داغی همیشگی بر دل مردم باقی بماند.
از ساختمان پلاسکو به عنوان نخستین آسمان خراش تهران نام برده می شود و دلیلی بر شهرت آن تا پیش از فروریختنش بود اما این نوستالژی پایتخت با فداکاری آتش نشانان برای همیشه در دل مردم جاودانه شد.
تصاویر، فیلم ها و خاطراتی که از آن حادثه تلخ برجا مانده به طور قطع به سردی و تاریکی شب های دی ماه است؛ این حادثه آنقدر تلخ و تراژیک بود که نام پلاسکو با فداکاری آتش نشان ها تا ابد در خاطر ایرانیان ثبت و ضبط شد.
یکی از کسبه ساختمان پلاسکو از روزهای تلخ دی ماه ۹۵ روایت گری کرده و می گوید: واقعا روزهای سخت و غمباری بود؛ هزاران جوان از این ساختمان امرار و معاش داشتند و با فرو ریختن پلاسکو سقف آرزوهای ما نیز فرو ریخت و هزاران میلیارد تومان خسارت به جامعه صنفی پوشاک کشور وارد شد.
یکی از کاسبان ساختمان پلاسکو: مسئولان بنیاد مستضعفان قول داده اند که تا پایان امسال این ساختمان را تمام کنند که در این زمینه خبرهای خوبی به گوش می رسد.
او که خود را محسن معرفی می کند، می افزاید: این حادثه دل هر ایرانی را بدرد آورد و با کشته شدن تعدادی از آتش نشانان دیگر ضرر و زیان مالی را از یاد برده بودیم؛ حس و حال بسیار عجیب و غریبانه ای داشتیم و چیزی جز خاک، دود و چشمانی پر اشک نداشتیم.
به گفته این کاسب ساختمان پلاسکو، پس از کش و قوس های فراوان و تشکیل جلسه با مقامات و به ویژه بنیاد مستضعفان قرار شد پاساژ نور در خیابان ولیعصر (عج) تقاطع طالقانی به کاسبان ساختمان پلاسکو اختصاص پیدا کند که پس از حدود یک سال از گذشت این واقعه، ما در این پاساژ مستقر شدیم.
وی با بیان اینکه این محل هرچند تمیز و شیک است اما ساختمان پلاسکو چیز دیگری بود، ادامه می دهد: همانطور که گفتم هزاران جوان در پلاسکو امرار و معاش می کردند و ساختمان جدید آن اشتغال زایی و فروش ساختمان پلاسکو را ندارد و از مسئولان می خواهیم نسبت به ساخت ساختمان پلاسکو هر چه زودتر اقدام کنند.
این کاسب ۲۰ ساله ساختمان پلاسکو خاطرنشان می کند: مسئولان بنیاد مستضعفان قول داده اند که تا پایان امسال این ساختمان را تمام کنند که در این زمینه خبرهای خوبی به گوش می رسد.
همچنین یکی دیگر از کاسبان این ساختمان قدیمی به خبرنگار ایرنا گفت: روزها روزهای بسیار سخت و دردناکی بود، خیلی از کاسبان برای بازار شب عید برنامه ریزی و حتی اجناس زیادی برای شب عید تهیه کرده بودند که همه اینها در آتش سوخت.
وی که تمایلی به نام بردن از خودش نداشت اظهار کرد: در این ساختمان پدر، برادر و تعدادی از بستگانم امرار و معاش می کردند که بدلیل غفلت هیات مدیره وقت ساختمان، این اتفاق ناگوار افتاد.
این کاسب ساختمان پلاسکو ادامه داد: درست است که ما دچار خسارات مالی شدیم اما تعدادی از جوانان برومند این کشور با لباس آتش نشان به شهادت رسیدند و این غم بزرگتری است.
وی می گوید: حادثه پلاسکو بسیار تلخ بود و این آتش و فرو ریختن ساختمان بدلیل بی تدبیری ما انسان ها ایجاد شد. اگر تنها چند درصد از هزینه شارژ ماهانه این ساختمان خرج ایمنی می شد این اتفاق ناگوار پیش نمی آمد.
این کاسب بخش پوشاک بازار تهران خاطرنشان می کند: ساختمان ساخته می شود و حتی شاید بهتر از روز اول، ولی دیگر این جوان های آتش نشان زنده نمی شوند به همین دلیل تا زنده هستم به یاد و نام این آتش نشانان فداکار خواهم بود.
ساختمان پلاسکو به پیشرفت ۸۵ درصدی رسید
در این باره رئیس بنیاد مستضعفان اعلام کرده است: فرایند ساخت پلاسکو تاکنون به ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی رسیده و کسبه این مجتمع تجاری می‌توانند اردیبهشت سال آینده در آن مستقر شوند.
سید پرویز فتاح روز جمعه هفته گذشته در جریان آیین صدور پروانه پلاسکو در جمع خبرنگاران اظهار داشت: سی ام دی ماه سالگرد حادثه پلاسکو و فرصت مناسبی است که از وضعیت پلاسکو بازدید داشته باشیم.
وی ادامه داد: پلاسکو در حال حاضر ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تا پایان سال ۹۹ از نظر پیشرفت به ۹۴ درصد خواهد رسید.
فتاح با اشاره به وضعیت کرونا و تورم گفت: کرونا و تورم، هزینه‌هایی را به بنیاد مستضعفان تحمیل کرد اما حتی یک روز نیز در احداث پلاسکو تأخیر نیفتاد و ۲۴ ساعته تلاش شد که ساختمان پلاسکو ساخته شود.
رئیس بنیاد مستضعفان تاکید کرد: در ساخت پلاسکو ضوابط فنی مورد نظر شهرداری تهران، میراث فرهنگی، آتش نشانی و سازمان مهندسی رعایت شده است.
وی با بیان اینکه شهرداری بر اجرای ضوابط خود در ساخت پلاسکو پافشاری داشت اما هیچ‌گاه مانع کار و توقف نشد، گفت: همراهی شهرداری و تعامل خوب با بنیاد مستضعفان موجب شد که تاخیر در کار وجود نداشته باشد.
رئیس بنیاد مستضعفان درباره مشکل پارکینگ پلاسکو که مانع از صدور پروانه ساخت با وجود پیشرفت کار می شد، تاکید کرد: برای جبران پارکینگ متعهد شدیم و از ساختمان پارکینگ پروانه برای پارکینگ پلاسکو استفاده خواهیم کرد.
به گفته وی، بخشی از تعهدات به شهرداری پرداخت شده و برخی نیز در حال پرداخت است.
فتاح همچنین از کسبه پلاسکو خواست همانطور که تاکنون صبوری و نجابت داشته‌اند در ماه‌های آتی نیز صبور باشند تا پلاسکو آماده بهره‌برداری شود.
وی همچنین با تاکید بر این که در صدد بهره برداری ایمن از پلاسکو هستیم، گفت: پلاسکو ایمن تر و بهتر از قبل ساخته خواهد شد و کسبه از اوایل اردیبهشت ماه می‌توانند مراحل حقوقی مالک و مستاجر را انجام دهند و در آن مستقر شوند.
رئیس بنیاد مستضعفان درباره نمای ساختمان پلاسکو نیز با بیان اینکه نمایی انتخاب خواهد شد که به روز باشد، عنوان کرد: تا پایان بهمن ماه نمای پلاسکو نهایی و کامل می شود.
به گفته وی، برای نخستین بار استاندارد تخلیه دود و آتش سوزی در ساختمان پلاسکو استفاده خواهد شد.
فتاح گفت: سرویس های عمومی نیز در پلاسکو از جمله نمازخانه و پله برقی اضافه خواهد شد و بنیاد مستضعفان با این کار بخشی از حقوق مسلم خود را به صورت رایگان در اختیار کسبه قرار داده است.
وی در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره شکل پرداخت بدهی‌ها به شهرداری تهران که دیگر مشکل صدور پروانه ساخت بود، گفت: بخشی از بدهی ها نقدی و بخشی نیز به صورت تهاتر با پارک هایی که پیشتر در اختیار شهرداری قرار داده شده بود پرداخت شده است.
وی درباره تغییر کاربری زیرزمین ساختمان پلاسکو نیز افزود: هرگونه تغییر کاربری هزینه‌هایی دارد که شهرداری آن را تعیین و بنیاد پرداخت خواهد کرد.
به گفته وی، بنیاد مستضعفان مالک پلاسکو است اما سرقفلی مغازه ها در اختیار کسبه بوده و بنیاد از سر لطف و مسئولیت اجتماعی ساخت ساختمان پلاسکو را بر عهده گرفته است.
نصب یادمان شهدای پلاسکو
فتاح با گرامی‌داشت یاد شهدای آتش نشان در حادثه پلاسکو گفت که یادمان شهدای پلاسکو در این ساختمان نصب می شود.
شناسایی ۳۰ هزار ساختمان فرسوده در پایتخت
معاون ایمنی و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران نیز با تاکید بر اهمیت ایمن سازی ساختمان های فرسوده به خبرنگار ایرنا گفت: از سال ۹۲ ارزیابی ایمنی و ثبت اطلاعات ساختمان‌های تهران در دستور کار سازمان آتش‌نشانی قرار گرفت که در طول این مدت بیس از ۳۰ هزار ساختمان را بازدید و ساختمان‌های ناایمن را شناسایی و ثبت کردیم.
محمود قدیری اظهار داشت: پس از این مرحله دستورالعمل‌های ایمن‌سازی و مقاوم‌سازی برای مالکان و ذی‌نفعان این ساختمان‌ها ارسال شد اما تعداد اندکی از مالکان این ساختمان‌ها برای ایمن‌سازی و پیگیری پرونده تمایل و رغبت نشان دادند و فقط ۴۰ تا ۵۰ نفر از مالکان پیگیر ایمن‌سازی و مقاوم‌سازی املاک خود شدند.
وی با بیان اینکه بی‌توجهی و کم‌توجهی مردم نسبت به ایمن‌سازی ساختمان‌ها ناشی از نبود فرهنگ‌سازی عمومی و بار مالی آن است، افزود: در حالی که در زمان وقوع حریق خسارت‌های مالی و جانی بسیاری به افراد وارد می‌شود و آتش‌نشانی فقط می‌تواند از توسعه حریق و حادثه به سایر اماکن و واحدهای مجاور جلوگیری کند.
معاون ایمنی و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران ادامه داد: رعایت نکردن موارد ایمنی از سوی یک فرد در ساختمانی بلندمرتبه به سایر ساکنان نیز آسیب می‌زند و سلامت آنان را به خطر می‌اندازد.
آتش‌نشانی ضابط قضایی نیست
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی شهر تهران با نقد شرایط فعالیات این نهاد، اظهار داشت: متاسفانه آتش‌نشانی ضابط قضائی نیست و این باعث می‌شود فرصت سوءاستفاده در اختیار متخلفان قرار گیرد.
سید جلال ملکی افزود: در حوزه ایمنی یا قانون نداریم یا قوانین بسیار کلی است که همین نبود شفافیت دست متخلفان را باز می‌کند و از طرفی اگر قانونی وجود داشته باشد، ضمانت قانونی لازم را ندارد.
وی ادامه داد: بارها به ساختمان‌های ناایمنی که مواد شیمیایی یا محترقه در آنها نگهداری می شود اخطار داده ایم اما چون می‌دانند اخطارهای ما کارگر نیست و ضمانت اجرایی ندارد، به اخطارها توجه نمی کنند.
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی شهر تهران تاکید کرد: درخواست ما این است که دست کم همین اخطارها به رسمیت شناخته شود و وقتی به ساختمانی اخطار می‌دهیم ضمانت اجرا داشته باشد.
شناسایی حدود ۲۰۰ ساختمان پرخطر همچون پلاسکو
وی با اشاره به تعداد ساختمان‌هایی که مورد بازدید قرار گرفتند، گفت: در مدت دو سه سال اخیر دستگاه قضایی نیز به این حوزه ورود پیدا کرده و حتی وضعیت تعدادی از ساختمان ها به سرانجام رسیده است که تاکنون به برخی ساختمان‌ها دستور تخریب یا ارتقا ایمنی داده اند.
به گفته ملکی، تاکنون ۳۳ هزار ساختمان بازدید شده است و دستورالعمل لازم برای ایمنی گرفتند و حدود ۲۰۰ ساختمان پُرخطر نظیر ساختمان پلاسکو در تهران وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: باوجود اینکه سازمان آتش نشانی برای حوادث طراحی شده است اما ما خودمان را به آب و آتش می‌زنیم تا ایمنی سازی کنیم به همین دلیل در تهران بسیاری از ساختمان‌ها بیش از یک بار اخطار گرفتند.
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی شهر تهران ادامه داد: نمونه اینگونه ساختمان ها، بنای کلینیک سینا اطهر بود که چهار بار اخطار گرفت اما متولیان امر هیچ اهمیتی ندادند و آن حادثه رخ داد.
به گزارش ایرنا، در آستانه چهارمین سال از حادثه دلخراش پلاسکو قرار داریم، یادمان باشد حدود یکهزار و ۲۰۰ واحد در پلاسکو وجود داشت که براساس آمارها ۵۶۰ واحد از آن فعال بودند.
براساس گزارش‌های رسمی یکهزار و ۵۰۰ میلیارد تومان خسارت به این واحدها وارد و سه هزار کارگر نیز بیکار شدند و برای جلوگیری از وقوع چنین حوادثی باید نسبت به ایمن سازی ساختمان های فرسوده به ویژه ساختمان های پرتراکم اقدام جدی شود.
ساختمان پلاسکو در ۱۷ طبقه ساختمانی تجاری در ضلع شمال شرقی چهارراه استانبول سال ۴۱ افتتاح شده بود و از آن به‌عنوان نخستین آسمان‌خراش و ساختمان مدرن خاورمیانه یاد می‌شد؛ این ساختمان روز پنجشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۵ پس از ۵۴ سال از زمان ساخت بر اثر آتش‌سوزی فرو ریخت و ۵۶۰ واحد تجاری در آن نابود شد.
