حسن هانی‌زاده درباره دستاورد دیپلماسی مقتدرانه جمهوری اسلامی در آسیامحوری و همسایه‌گرایی گفت: ششمین نشست سران ۵ کشور حاشیه دریای خزر در عشق‌آباد پایتخت ترکمنستان در حالی برگزار شد که منطقه آسیای میانه و جنوب قفقاز پس از یک سلسله رخدادهای دراماتیکی در حال حرکت به سمت بلوک‌بندی جدیدی قرار دارد.
کارشناس مسائل غرب آسیا افزود: در این نشست که با شرکت روسای جمهوری اسلامی ایران، روسیه، آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان صورت گرفت مسائل راهبردی مربوط به نحوه اجرایی ساختن کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر، شکل‌گیری یک مجموعه اقتصادی و بازار مشترک، مقابله با نفوذ و دخالت خارجی در مسائل کشورهای حاشیه دریای خزر و بازسازی جاده ابریشم مورد بحث قرار گرفت.
هانی‌زاده تصریح کرد: اعتقاد جمهوری اسلامی ایران این است که دریای خزر به دلیل برخورداری از منابع طبیعی فسیلی بالا می‌تواند کانون همزیستی مسالمت‌آمیز میان ۵ کشور حاشیه این دریا تلقی شود.
وی خاطرنشان کرد: متاسفانه تاثیرگذاری قدرت‌های فرامنطقه‌ای برای بحران‌سازی و جلوگیری از بهره‌برداری منصفانه از منابع طبیعی دریای خزر موجب شده است تا ظرفیت‌های اقتصادی این مجموعه مغفول بماند.
کارشناس مسائل غرب آسیا عنوان کرد: تلاش برخی کشورهای حاشیه دریای خزر برای دست‌اندازی غیرمنصفانه به منابع فسیلی دریای خزر که به تحریک قدرت‌های فرامنطقه‌ای صورت می‌گیرد در سال‌های اخیر روابط دوجانبه و چندجانبه کشورهای ساحل دریای خزر را تحت تاثیر قرار داده است.
هانی‌زاده بیان کرد: با تصویب رژیم حقوقی دریای خزر انتظار می‌رود که تقسیم منابع طبیعی دریای خزر به صورتی عادلانه انجام شود و براساس آن توسعه پایدار ۵ کشور خارج از رقابت‌های غیرسازنده صورت گیرد.
وی افزود: دیدارهای سازنده و گفت‌وگوهای صریح آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور با سران شرکت کننده در ششمین نشست کشورهای ساحل دریای خزر نشان داد که ایران به عنوان محوری‌ترین کشور ساحل خزر نقشی کاملا تاثیرگذار در ایجاد همگرایی منطقه‌ای ایفا می‌کند.
کارشناس مسائل غرب آسیا یادآور شد: موضوع دیگری که مورد توجه سران ۵ کشور ساحل دریای خزر قرار گرفت تاکید بر ضرورت بازسازی جاده ابریشم بود که می‌تواند در سال‌های آینده یک کریدور راهبردی و پایدار بین شمال و جنوب ایجاد کند.
هانی‌زاده اظهار کرد: ظرفیت بالای کشورهای آسیای میانه و جنوب قفقاز اگر به صورتی هوشمندانه مورد استفاده قرار گیرد می‌تواند یک بازار مشترک با حجم عظیم سرمایه‌گذاری فعال و پویا تشکیل دهد که این بازار قطعا انحصار تجاری برخی قدرت‌های تهاجمی را خواهد شکست.
وی ادامه داد: یکی از این اشتراکات موضوع سواپ گازی ایران و ترکمنستان است که می‌تواند انتقال گاز طبیعی را از شمال به جنوب وسپس غرب آسیا و در نهایت اروپا را به صورتی سیال و با هزینه‌های مالی کمتری فراهم کند که این امر می‌تواند زمینه همکاری‌های فرادستی دیگری را میان ایران و سایر کشورهای ساحل دریای خزر ممکن سازد.
کارشناس مسائل غرب آسیا افزود: لذا برون داد ششمین نشست سران ۵ کشور ساحلی دریای خزر صرف نظر از مسائل اقتصادی و تجاری، توافق همه جانبه برای تبدیل کردن دریای خزر به کانون همزیستی مسالمت‌آمیز کشورهای منطقه بود که این دستاورد زمینه‌ساز گسترش مناسبات سیاسی و امنیتی ۵ کشور در آینده خواهد بود.
