به گزارش بهداشت نیوز، دکتر رحیم سروری در همایش علمی آبله میمونی که توسط انستیتو پاستور ایران و انجمن علمی اپیدمیولوژیست های ایران و با همکاری مرکز مدیریت بیماری های واگیر، مرکز تحقیقات بیماری های نوپدید و بازپدید و دانشگاه تهران برگزار شد، در سخنرانی ای با عنوان "انستیتو پاستور ایران، نماد صد ساله خدمت بهداشتی و تحقیقاتی به ایران و جهان برای کنترل بیماری واگیر" با بیان اینکه در حال حاضر شبکه بین‌المللی انستیتو پاستور شامل ۳۳ عضو است که همکاری خوبی در حوزه‌های تحقیقاتی و بهداشتی با یکدیگر دارند و انستیتو پاستور ایران جزئی از این شبکه بین المللی است، گفت: بعد از جنگ اول جهانی و اپیدمی های متعدد بیماری های عفونی، در سال 1299 انستیتو پاستور ایران برای کمک به کنترل این اپیدمی ها افتتاح شد. وی گفت: انستیتو پاستور ایران از بدو تاسیس به عنوان موسسه تحقیقاتی، تولیدی، آموزشی و خدماتی با هدف تامین بهداشت، سلامت جامعه و کنترل و پیشگیری از بیماری‌های واگیر فعالیت نموده است و افتخار این را داشته که در طول یکصد سال اخیر خدمات مفیدی را به نظام سلامت کشور ارائه نموده است.
دکتر سروری گفت: در ۵۰ سال اول تاسیس انستیتو پاستور ایران بخش‌های متنوعی در انستیتو پاستور ایران نظیر بخش های مایه‌کوبی، واکسیناسیون، اپیدمیولوژی، سل، شیمی هاری، میکروب‌شناسی، واکسن‌سازی و ب.ث.ژ برای پاسخ به مشکلات بهداشتی روز کشور شکل گرفت.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده در تاریخ فعالیت انستیتو پاستور ایران در حوزه کنترل بیماری های واگیر افزود: یکی از اولین اقداماتی که در حوزه پیشگیری از بیماری های واگیر در انستیتو پاستور ایران اتفاق افتاد، تولید و واکسیناسیون آبله در کشور بود. در بحث بیماری هاری، در سال ۱۳۰۱ بخش ضدهاری در انستیتو پاستور شکل گرفت و خدمات ماندگاری در کنترل این بیماری مهلک انجام داده است. در زمینه کنترل بیماری بسیار مسری سل نیز، اقدامات زیاد و مهمی در انستیتو پاستور ایران انجام شده است. در زمینه بیماری‌هایی مانند حصبه که در ده های اول قرن حاضر، شیوع بالایی در کشور داشت هم اقدامات خوبی در انستیتو پاستور ایران انجام شده است. همچنین ۵ اپیدمی وبا در 5 دهه اول فعالیت انستیتو پاستور ایران توسط این موسسه کنترل شده است و واکسن تولیدی وبای انستیتو پاستور ایران دایره مرزهای کشور را درنوردیده است. در دهه سوم قرن حاضر، طاعون در غرب کشور شایع شده است که در زمینه کنترل و پایش این بیماری هم اقدامات اساسی ای انجام شده است و همچنان هم این مناطق به صورت مستمر برای این بیماری توسط همکاران ما در پایگاه تحقیقاتی بیماری های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور ایران رصد می‌شوند. در زمینه کنترل بیماری تب های راجعه هم انستیتو پاستور ایران پیشرو و پیشتاز در کشور بوده است.
وی با بیان اینکه در انستیتو پاستور ایران در اوایل تاسیس، اقدامات خوبی هم در زمینه تشخیص تفریقی آزمایشگاهی بیماری های آبله انسانی، آبله گاوی و آبله مرغان انجام شده است، گفت: با تولید واکسن آبله در این موسسه و صادرات آن، می‌توان گفت انستیتو پاستور ایران یکی از متولیان ریشه‌کنی آبله در منطقه خاورمیانه شرقی ایران است. واکسن‌های آبله تولیدی انستیتو پاستور ایران در کشورهایی نظیر عراق، افغانستان و مصر و فرانسه استفاده شده است. در عین حال، 238 میلیون کودک از 22 کشور جهان از واکسن ب.ث.ژ ساخت ایران استفاده کرده اند. انستیتو پاستور ایران در سال های 1330 تا 1340، مراکزی هم برای پذیرش و درمان بیماران جذامی در مشهد، تبریز و تهران راه‌اندازی کرده است.
دکتر سروری افزود: تا قبل از سال 1330 از قنات به‌عنوان منبع آب آشامیدنی استفاده می‌شد که باعث انتقال بیماری‌هایی نظیر حصبه و وبا از طریق آب آشامیدنی می‌شد. انستیتو پاستور ایران از سال 1330 تا 1334، آب‌های معدنی چشمه‌های اطراف تهران را در بخش شیمی خود تجزیه کرد و افزودن کلر را به آب صاف قنات‌ها متداول کرد و به این وسیله ضدعفونی‌کردن آب شهر تهران انجام شد.
رئیس انستیتو پاستور ایران، با بیان اینکه در حال حاضر، در کنار شعب اکنلو، آمل، و تجریش، یک مجتمع تولیدی تحقیقاتی در جاده تهران کرج داریم که ظرفیت‌های تولیدی زیادی دارد. فعالیت‌های تولیدی فعلی این مجتمع شامل تولید مواد دارویی فعال، آب خالص و آب تزریقی، فرمولاسیون محصولات نوترکیب، محلول های تزریقی، تکثیر و پرورش حیوانات آزمایشگاهی، محیط‌های کشت سلولی و میکروبی، انواع آنتی‌ژن تست ویدال و رزبنگال و آنتی بروسلا می‌باشد. در عین حال، واکسن های پاستوکووک، پاستوکووک پلاس، هپاتیت ب، ب. ث. ژ. ، ب. ث. ژ. اینتراوزیکال لیوفیلیزه، هاری در این مجتمع تولید می شود و واکسن های پنوموکوک و روتاویروس در دست اقدام برای انتقال تکنولوژی و تولید است. دکتر سروری گفت: در اضطراری که امکان دادن واکسن به ایران از طریق کووکس نبود، انتقال تکنولوژی ساخت واکسن کرونا به کشور انجام شد که به خوبی انجام شد و نقش خوبی در کشور ایفا کرد.
وی با بیان اینکه سیاست تحقیقاتی ای که توسط انستیتو پاستور ایران پیگیری می‌شود انجام تحقیقات کاربردی در زمینه تحقیق و تشخیص و ارائه روش‌های کنترل بیماری‌های مختلف با تمرکز بر بیماری‌های عفونی و بیماری‌های عفونی نوپدید و بازپدید؛ و انجام تحقیقات کاربردی در مورد ساخت محصولات بیولوژیک و واکسن می‌باشد، گفت: انستیتو پاستور ایران مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت در حوزه هاری است. آزمایشگاه‌های مرجع کشوری انستیتو پاستور ایران شامل آزمایشگاه های آبله میمونی، هاری، اشریشیاکلای، آربوویروس و تب های خونریزی دهنده ویروسی، بیوشیمی، مالاریا، سیاه‌سرفه، طاعون، تولارمی، تب کیو، پروتئین شیمی، و تشخیص پیش از تولد می باشد. این انستیتو دارای آزمایشگاه‌های همکار مرجع هپاتیت و ایدز سل و آنفلوانزا می باشد. انستیتو پاستور ایران همچنین در حوزه تشخیص و تحقیقات روی بیماری های واگیردار دیگری نظیر لیشمانیوز، توکسوپلاسموز، بورلیوز، سیاه زخم، بوتولیسم، بروسلوز، بیماری های قارچی فعالیت می نماید. در عین حال شبکه آزمایشگاهی کووید۱۹ نیز از سوی انستیتو پاستور ایران راه‌اندازی شد که بیش از ۵۰۰ آزمایشگاه در طول دوره وانفسای کووید متصل شدند.
وی با بیان اینکه در دوم خرداد ماه ۱۴۰۱، آزمایش تشخیص مولکولی آبله میمونی در انستیتو پاستور ایران راه‌اندازی شد، گفت: باتوجه به لزوم آمادگی شبکه آزمایشگاهی تشخیص مولکولی کشور جهت تشخیص به‌هنگام موارد مشکوک احتمالی، انستیتو پاستور ایران کیت غربالگری ارتوپاکس ویروس را طراحی کرد و تیم پاسخ سریع انستیتو پاستور برای آمادگی جهت پاسخ به این اپیدمی نقش خود را مجددا ایفا نمود. در حال حاضر ۱۲ دانشگاه علوم پزشکی به عنوان مراکز اصلی در نقاط مختلف کشور برای تشخیص آبله میمونی مجهز شده اند.
وی گفت: از ابتدای خرداد ماه سال جاری بررسی نمونه‌های مشکوک آبله میمونی در آزمایشگاه پاسخ سریع انستیتو پاستور ایران در حال انجام‌است. تا امروز در ۸۱ نمونه تست انجام شده در انستیتو پاستور ایران تمام نمونه ها برای آبله میمونی منفی بوده اند.
وی تاکید کرد: با توجه به آنچه گفته شد، پیشگیری و کنترل بیماری‌های واگیر جزو تکالیف اصلی انستیتو پاستور ایران است که همچنان آن را دنبال می‌کنیم.
دکتر محمد مهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت هم در این همایش با تاکید بر اینکه کرونا هنوز هم یک تهدید است، به دستاوردهای ایران در کنترل این بیماری اشاره کرد و گفت: وقتی موارد ابتلاء به حد پایینی می‌رسد، نیاز به راه‌اندازی مراکز مراقب دیده‌ور داریم که باید بیماری را رصد کرده و در صورت تغییرات هشدار دهند.
دکتر گویا گفت: کرونا برای ما درس‌آموخته‌های بسیاری داشت. به ما نشان داد که یک همه‌گیری چگونه می‌تواند بنیادهای توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همه ارکان توسعه یک کشور را مورد تهدید قرار دهد. نشان داد که سلامت، زیرساخت همه ارکان توسعه است. نشان داد که اگر سلامت را جدی نگیریم و اگر سلامت آسیب ببیند، یقیناً سایر ارکان توسعه هم آسیب می‌بیند. کرونا باعث شد که کشورها به حال تعطیلی درآیند؛ آموزش، اقتصاد، تجارت، روابط اجتماعی و… تعطیل شدند.
وی افزود: باید توجه کرد که کرونا هنوز هم یک تهدید است. یکی از مهمترین اقداماتی که در عرصه کنترل بیماری کووید ۱۹ در دنیا و کشور ما انجام شد این بود که توانستند ژنوم ویروس را سکانس کنند و با این اقدام توانستند پی ببرند که این ویروس چیست و چطور می‌تواند تغییر کند و تغییراتش چه پیامدهایی می‌تواند داشته باشد که این امکان در انستیتو پاستور ایران هم راه‌اندازی شد و ایران جزو معدود کشورهایی بود که از این توانایی برخوردار بود و می‌توانست به کنترل بیماری در کشور و تصمیم‌گیری‌های بالینی کمک کند.
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت ادامه داد: سازمان جهانی بهداشت معتقد است که مواردی را باید به عنوان حداقل درنظر بگیریم تا اطمینان داشته باشیم که کرونا بیش از این آسیب نمی‌زند، یکی از آن‌ها واکسیناسیون حداقل ۷۰ درصد جمعیت کشور است؛ یعنی حداقل ۷۰ درصد از جمعیت کشور باید واکسیناسیون کامل شده باشند. اکنون تنها ۵۸ کشور در دنیا به این هدف دست یافتند. وی گفت: یکی دیگر از شاخص‌هایی که برای پایان پاندمی درنظر گرفته شده، واکسیناسیون ۱۰۰ درصدی جمعیت آسیب‌پذیر است. آیا چنین چیزی محقق شده است؟ در کشور ما خوشبختانه با واکسیناسیون بالایی که انجام شده، می‌توانیم مدعی شویم که آماده هستیم که وارد مرحله بازسازی شویم، اما با چند شرط. شرط اول این است که واکسیناسیون را به حد بسیار قابل قبولی برسانیم. ما در مرحله واکسیناسیون اولیه بسیار موفق بودیم. پوشش‌های بالایی در دو نوبت اول داشتیم. در نوبت سوم به این موفقیت دست نیافتیم، اما متأسفانه در جمعیت ۵ تا ۱۱ ساله هنوز آن طور که باید به موفقیت نرسیدیم. امیدواریم بتوانیم این پوشش‌ها را ایجاد کنیم. زیرا ما باید برای بعد از مرحله پاندمی برنامه‌ریزی کنیم و هنوز خیلی راه داریم.
وی ادامه داد: گذر از مرحله فاز حاد پاندمی و برنامه‌ریزی برای مرحله بعد از پاندمی بسیار کار دشواری بوده و باید دقیق باشد. این کار در کشورهای مختلف، متفاوت است. شاید بتوانیم از تجربه کشورها استفاده کرده و مطالعه کنیم، اما قطعاً تجربه کشور خودمان با کشورهای دیگر متفاوت خواهد بود. بنابراین همکاران باید پاسخ دهند که چگونه مطابق ویژگی‌های کشور خودمان فاز بعدی را طراحی کرده و اجرا کنیم.
لازم به ذکر است که در پانل آبله میمونی، که پانزدهمین نشست فصلی انجمن علمی اپیدمیولوژیست های ایران نیز بوده است، اساتید و متخصصان دیگر شامل آقایان دکتر بابک عشرتی (اپیدمیولوژیست)، دکتر علی ملکی (ویروس شناس)، دکتر آمیتیس رمضانی (متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری) و دکتر بهزاد امیری ((متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری و رییس اداره بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان به ایراد سخنرانی در زمینه جنبه های مختلف این بیماری پرداختند و در پانل تخصص اپیدمیولوژی نیز آقایان دکتر علی اکبر حق دوست، دکتر فرید نجفی و دکتر قباد مرادی به بیان نظرات خود در مورد نقشی که اپیدمیولوژیست های کشور می توانند در کنترل پاندمی های آینده داشته باشند و همچنین بیان برنامه های انجمن علمی اپیدمیولوژیست های ایران در دور جدید فعالیت پرداختند.
لازم به ذکر است شرکت کنندگان همایش آبله میمونی به دو صورت حضوری و مجازی امکان استفاده از مطالب این همایش را داشتند و دبیر علمی همایش مذکور، دکتر احسان مصطفوی، اپیدمیولوژیست و رییس مرکز تحقیقات بیماری های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور ایران بوده است.
