هرچه به ساعت تحلیف جو بایدن نزدیکتر میشویم، تحلیلها و گمانه زنیها درباره سیاستهای دولت او نیز بیشتر میشود و شکی نیست مسئله برجام یکی از مهمترین و چالش برانگیزترین موضوعات پیش روی دولت منتخب آمریکا خواهد بود.
به گزارش خبرنگار «پارسینه»، دونالد ترامپ از همان آغاز رقابتهای انتخاباتی ۲۰۱۶ بنا را بر مخالفت با توافق هستهای ایران گذاشته بود و آن را بدترین توافق تاریخ میخواند که توسط دولت اوباما امضا شده است. مرد نامتعارف دنیای سیاست در نهایت نیز خروج آمریکا از این توافق را که حاصل سالها دیپلماسی میان ایران و آمریکا و ۵ کشور دیگر بود اعلام کرد تا برجام دچار مرگ مغزی شود. از آن پس ایران در ابتدا با دنبال کردن سیاست صبر راهبردی و سپس کاهش گام به گام تعهدات هستهای تلاش کرد تا ضمن ایجاد اهرم فشار متقابل از فروپاشی کامل توافق خودداری کند و دیگر طرفهای توافق هم عملا ضمن پایبندی به تحریمهای یک جانبه آمریکا، به صدور بیانیه علیه اقدامات واشنگتن و تهران بسنده کرده تا شاید در این ستون به آن ستون شدن فرجی حاصلی شود.
امیدها برای به سر رسیدن دولت ترامپ به واقعیت بدل شد و نامزد دموکراتها در جنجالیترین انتخابات تاریخ آمریکا به پیروزی رسید، اما همچنان نگرانیهای زیادی درباره آینده برجام و روابط ایران و آمریکا وجود دارد.
همان طور که آسوشیتدپرس نوشته است، ترامپ و وزیر خارجه اش، مایک پومپئو، در روزهای آخر هم گره روی گره تحریمها اضافه میکنند و تصمیم ایران برای غنی سازی بیشتر اورانیوم و توقیف نتفکش کرهای نیز به افزایش نگرانیها دامن زده اند. ایران همچنین در روزهای گذشته رزمایشهایی را برگزار کرده است که این موجب فشار بیشتری به رئیس جمهور منتخب آمریکا درباره توافق هستهای میشود.
بایدن البته با مشکلات داخلی متعددی مواجه است. حتی پیش از حمله به کنگره، خیزش جریانهای راستگرا موجب تضعیف موقعیت بین المللی آمریکا شده بود. شکاف سیاسی در این کشور جدی است، روزانه هزاران نفر بر اثر ابتلا به بیماری کرونا جان خود را از دست میدهند و نرخ بیکاری هم همچنان بالاست.
بایدن و دولتش با متحدان و دشمنانی مواجهاند که مشتاق هستند بدانند ایالات متحده تا چه اندازه میتواند به مسئله هستهای ایران یا دیگر موضوعات سیاست خارجی توجه کند و آیا تعهدات بایدن توسط جانشین او کنار گذاشته خواهد شد یا خیر؟
ولی نصر، استاد دانشگاه جانز هاپکینز میگوید: «من فکر میکنم تردید درباره ظرفیت آمریکا و بدبینی و نگرانی نسبت به آنچه پس از بایدن رخ خواهد داد، مانعی بر سر راه عملی شدن تواناییهای اوست.»
وندی شرمن، گزینه بایدن برای معاونت وزارت خارجه و از مذاکره کنندگان ارشد برجام، ماه گذشته درباره مشکلات پیش روی سیاست خارجی آمریکا، از جمله در رابطه با ایران، گفته بود: «ما میخواهیم سخت تلاش کنیم، چرا که اعتبارمان را از دست داده ایم و ضعیفتر به نظر میآییم.»
یک منبع آگاه آشنا به گروه انتقالی دولت بایدن به آسوشیتدپرس گفت: «اگر ایران به تعهداتش در توافق بازگردد، ما هم همین کار را خواهیم کرد. این گام نخست خواهد بود.»
با وجود این، بایدن با فشارهایی از طرف دموکراتها و جمهوری خواهان مخالف برجام مواجه است. آنها نمیخواهند تا زمانی که ایران به دیگر موضوعات مورد اعتراض اسرائیل و کشورهای عربی پاسخ نداده، ایالات متحده اهرم فشار تحریمها را بردارد. این موارد شامل مسئله موشکهای بالستیک و حضور ایران در سوریه، یمن، لبنان و عراق میشود. بایدن وعده داده است که با تمام این مسائل نیز برخورد کند.
به گفته فرد مذکور، بازگشت به برجام کف سیاستهای دولت بایدن است، نه سقف آن و مسئله به آنجا ختم نخواهد شد.
گری کونولی، نماینده دموکرات و عضو کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، بر این باور است که بازگشت به برجام از حمایت گستردهای در کنگره برخوردار خواهد بود. این موضع البته مخالفانی جدی در میان محافظه کاران دارد.
بایدن در زمان انعقاد توافق هسته ای، اصلیترین مشوق آن بود. او ساعتها برای مخالفان در کنگره و یک مرکز یهودیان در فلوریدا راجع به این تواق صحبت کرد.
بایدن در دولت خود علاوه بر وندی شرمن، از ویلیام برنز که هدایت مذاکرات محرمانه با ایران در عمان را بر عهده داشت، به عنوان رئیس «سیا» استفاده خواهد کرد. آنتونی بلینکن و جیک سولیوان از دیگر مشارکت کنندگان در مذاکرات با ایران هستند که در دولت آتی به عنوان وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی فعالیت خواهند کرد.
با در نظر گرفتن بحرانهای داخلی آمریکا، تهدید به اقدام نظامی علیه ایران در صورت حرکت آن به سمت برنامه تسلیحات هسته ای، کمتر از تهدیدات مشابه دوران اوباما باورپذیر مینماید. یک درگیری تازه در خاورمیانه تنها به مشکلات بایدن برای تامین زمان و پول لازم برای غلبه بر مشکلات داخلی، از جمله برنامه ۲ تریلیون دلاری کاهش آسیبهای سوختهای فسیلی دامن خواهد زد.
کریم سجادپور، کارشناس مسائل ایران و سیاست خاورمیانه ای آمریکا در «موقوفه کارنگی برای صلح بین الملل» به آسوشیتدپرس گفت: «اگر جنگ با ایران اجتناب ناپذیر شود، تمام کارهایی که او میخواست در دوران ریاست جمهوریش انجام دهد عقیم خواهد ماند. بایدن و گروهش کاملا متوجه این موضوع هستند. اولویتهای آنها داخلی است.»
منبع خبر "
پارسینه" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد.
(ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.