با اینکه در سال گذشته بزرگترین رویداد استارتاپی ایران بود و حالا هم میزبان ۸۰ تیم استارتاپی است اما وقتی وارد موزه ارتباطات یعنی جایی که میزبان برگزاری الکام استارز امسال است می‌شوید، از جمعیت خلوت حاضر تعجب می‌کنید. بیشترشان تیم فنی هستند و در کنارشان داوران و مجریان رویداد حضور دارند تا چرخ‌های الکام استارز کرونا زده امسال را به حرکت در بیاورند و نگذارند این قطار پر سر و صدای اکوسیستم استارتاپی ایران به خاطر ویروس کرونا در یک ایستگاه متروکه جا خشک کند.
با شیوع ویروس کرونا، برگزاری رویداد الکامپ در هاله‌ای از ابهام فرو رفته بود و صحبت‌های ضد و نقیضی درباره نحوه برگزاری آن می‌شد. سازمان نصر کشور که متولی این رویداد بود، مانند تمامی مردم دقیقا نمی‌دانست که اوضاع شیوع ویروس کرونا به چه صورت خواهد بود و برگزاری این رویداد را چند باری به تعویق انداخت. اما نهایتا و در زمانی که تقریبا بسیاری از نمایشگاه‌ها به صورت آنلاین برگزار شدند و این مساله محرز شد که برپایی یک نمایشگاه فیزیکی با ابعاد گذشته نمی‌تواند انتخاب درستی در اوضاع کنونی باشد؛ اعلام شد که الکامپ امسال جای خودش را به فرزند کوچکترش یعنی الکام استارز می‌دهد و این فرزند نوپا نیز به صورت آنلاین، میزبان بازیگران استارتاپی کشور خواهد بود.
الکام استارز امسال به صورت اینترنتی برگزار می‌شود و زنگ آغازین آن از دیروز در محل موزه ارتباطات به صدا درآمده است. رویداد امسال در واقع تنها در برگیرنده بخش‌های جانبی مانند آوردگاه سرمایه و الکام پیچ است و محلی است برای ارائه استارتاپ‌ها و جذب سرمایه. در واقع برگزاری رویدادی که یکی از مولفه‌های اصلی آن «شبکه سازی» و دیدار رو در روی تیم‌ها است، حالا جای خود را به تماشای سخنرانی از مانیتورها و کلیک کردن‌های کاربران داده است.
برگزاری یک نمایشگاه فیزیکی به صورت آنلاین مخالفان و موافقان بسیاری دارد اما «آرش برهمند» دبیر اجرایی الکام استارز معتقد است که با توجه به ماهیت فناورانه و تکنولوژی محور این رویداد، برپایی آنلاین آن در شرایط کنونی بهترین انتخابی بوده که توسط سازمان نصر صورت گرفته است. برهمند در پاسخ به این پرسش که آیا این رویداد آنلاین در سال‌های آينده و حتی با از بین رفتن کرونا همچنان وجود خواهد داشت یا خیر به دیجیاتو می‌گوید که برای پاسخ به این پرسش باید نقبی به سال‌های گذشته الکام استارز زد:
«الکام استارز در سال گذشته به اوج درخشش خود رسیده بود و فضای بسیار زیادی از نمایشگاه الکامپ را به خود اختصاص داده بود و ما یک نقطه اوج را تجربه کردیم. پس از اتمام الکامپ قبلی، درست یک هفته پس از آن، جلسات الکام استارز بعدی برگزار شد تا ما به برگزاری آینده آن فکر کنیم و به خود هیچ استراحتی ندادیم. در بهار امسال اما متوجه شدیم فراگیر شدن ویروس کرونا قطعی شده و از همین رو پیشنهاد دادیم که رویداد را نیمه حضوری برگزار کنیم و راه‌حل‌های گوناگونی را بررسی کردیم. در نهایت اما مسائل مختلفی همچون عدم بلوغ زیرساخت‌های لازم برای برپایی یک نمایشگاه آنلاین بزرگ که دنیا نیز با آن دست و پنجه نرم می‌کند، تصمیم گرفتیم که نمایشگاه را به شیوه کنونی و آن را کاملا آنلاین برگزار کنیم. بیشتر از هفتاد درصد شرکت‌کننده‌ها می‌خواستند که فرایند ارائه به صورت فیزیکی باشد و برایشان ارائه آنلاین کار سختی بود، در این حالت ما هر دو حالت ارائه فیزیکی و آنلاین را آماده کردیم.»
«الکام استارز آنلاین می‌تواند یک دانشی باشد که در صورت ابقا، یک رویداد فیزیکی به صورت کامل‌تر برگزار شود. رویداد آنلاین یک جایگزین برای رویداد فیزیکی نیست اما کاملا مکمل رویداد فیزیکی است و حتی اگر الکامپ سال دیگر مانند گذشته و به صورت حضوری برگزار شود، وجود الکام استارز آنلاین می‌تواند بسیار کمک حال باشد. دوستان ساکن در شهرستان‌ها، معلولان و حتی یک بازدیدکننده یا یک ارائه کننده در سال آینده که ممکن است در طول نمایشگاه بیمار شود و می‌تواند با زیرساخت آنلاین در رویداد شرکت کند و چیزی را از دست ندهد. باور دارم در آینده گزینه آنلاین شرکت کردن یک حق انتخاب برای شرکت‌کنندگان در الکام استارز خواهد بود.»
به باور برهمند یک رویداد آنلاین در بهترین حالت بازهم نمی‌تواند جایگزین رویداد فیزیکی شود: «مولفه‌های الکام استارز جمع شدن بازیگران اکوسیستم و تعامل از نزدیک بود و رویدادهای جانبی در کنار آن بود اما امسال مجبور شدیم که رویدادهای جانبی را به صورت آنلاین برگزار کنیم تا همچنان دانش‌مان را نسبت به اکوسیستم استارتاپی کشور داشته باشیم.»
مدیر اجرایی الکام استارز درباره استقبال تیم‌ها از حضور در الکام استارز آنلاین به دیجیاتو می‌گوید که این آمار یک کاهش نسبی داشته است اما این موضوع آنقدر هم به چشم نمی‌آید و از جوانب دیگر این رویداد رشد داشته است:
«امسال بیش از ۷۰ تیم داوری می‌شوند که پارسال این رقم کمی بیشتر از ۸۰ مورد بود. آوردگاه سرمایه ۳۰۰ درصد رشد داشته که این موضوع در شرایط کنونی بسیار خوب است. در همین زمان دو روزه برگزاری الکامپ، یک VC با چهار تیم مختلف جلسات داشته است. پایون شتاب ما نیز با حضور تیم حاذق «ایمان داوودیان» تا امروز بسیار موفق عمل کرده است. در کل بسیار از استقبال امسال راضی هستیم و همکاری استارتاپ‌های متعدد برای برگزاری خود رویداد الکام استارز نیز برایمان بسیار دوست داشتنی بوده است.»
همکاری که تیم‌های استارتاپی برای برگزاری الکام استارز داشته‌اند به گفته برهمند یک کار تیمی ویژه است و با نگاهی به لوگوهای کنار پوسترهای رویداد می‌توان به بسیاری از این تیم‌ها پی برد. از ایوند گرفته تا لحظه نگار و ابر آروان و تیم‌های دیگری که برای برگزاری الکام استارز به صورت آنلاین دست به دست هم دادند تا اکوسیستم استارتاپی کشور در این مراسم همچنان سرپا باقی بماند. به گفته برهمند این همکاری اما در بخش گیم شکل نگرفته است و از همین روست که در کنار الکام استارز آنلاین امسال، شاهد الکام گیمز، یی از بخش‌های هیجان انگیز و محبوب الکام‌های گذشته، نیستیم. برهمند درباره عدم برگزاری این مراسم به دیجیاتو بیشتر توضیح می‌دهد:
«سازمان نصر در برهه‌های زمانی خاص در بخش‌هایی از بازار یک سوبسیدی می‌دهد تا در مراسم‌ها حضور داشته باشند. به عنوان مثال با کافه بازار این همکاری را داشتیم و الکام گیمز را با همکاری‌شان برگزار کردیم. متاسفانه صنعت گیم ایران به آن میزان بلوغ نرسیده که بازیگران آن بتوانند در کنار هم یک الکام گیمز راه‌اندازی کنند و آن را مدیریت کنند؛ زمانی که این اتفاق رخ ندهد هم خود سازمان نصر این کار را به تنهایی انجام نمی‌دهد. مهد الکام استارز هم رویداد الکامپ بود و چند سالی فرصت داده شد و سپس بازیگران اکوسیستم خودشان دست به دست هم دادند و همانطور که امسال می‌بینیم، الکام استارز را زنده نگه داشته‌اند. سازمان نصر در مورد گیم این کار را برای مدتی انجام داد اما آن بلوغی که باید در بازیگران وجود داشته باشد دیده نشده و نتوانسته نیازهای خود را یک کاسه کند و در قالب یک رویداد نمایشگاهی زیر چتر الکامپ به نمایش در بیاورد. ما برای امسال هم صحبت‌های زیادی کردیم اما متاسفانه در نهایت الکام گیمزی در امسال وجود ندارد.»
برهمند می‌گوید که بررسی‌های تیم آنها نشان می‌دهد که ۳۸ درصد استارتاپ‌ها در دوره قبل توانستند به جلسه دوم با سرمایه‌گذاران برسند و امیدوار است که این آمار در رویداد آنلاین امسال بیشتر هم بشود چرا که به باور او نیاز به سرمایه در شرایط اقتصادی کشور برای حیات تیم‌ها الزامی است.
بخش نسبتا تازه دیگری که در رویداد الکام استارز امسال وجود دارد بخش دانش آموزی آن است که با حضور تیم‌های دانش آموزی برگزار می‌شود. به گفته برهمند تیم‌های دانش آموزی در کنار سایر تیم‌ها در مراسم حضور دارند و بدون هیچ تفاوتی، ایده‌هایشان و ارائه‌هایشان توسط داوران بررسی می‌شود؛ موضوعی چالش برانگیز که به باور برهمند می‌تواند کار را برای دانش آموزان بسیار سخت کند اما آنها را با چالش‌ها بیشتر آشنا می‌سازد. هرچند برندگان ویژه بخش دانش آموزی در نهایت در دستور کار تیم الکام استارز قرار گرفته تا این افراد چندان ناامید نشوند.
«هادی فرنود» مدیرعامل تیم‌هایی چون کاموا و پاکت که جزو داوران امسال رویداد است نیز این موضوع را یک فال نیک می‌داند و معتقد است که این دانش آموزان سه هیچ از هم سن و سال‌های خود جلوتر هستند. او می‌گوید شرکت دانش آموزان در رویداد الکام استارز و قرار گرفتن آنها در کنار دیگر تیم‌ها کاری کرده که یک تجربه ناب برای این قشر پیش بیاید که در کمتر مراسمی امکان رخ دادن آن وجود دارد:
«این موضوع حرکت متفاوتی است که در رویداد الکام استارز رخ داده است. هر رویدادی باید از این ایده‌های ناب داشته باشد تا در کنار هم یک اتفاق خوبی برای اکوسیستم استارتاپی کشور رخ بدهد. تجربه‌ای که دانش آموزان در این رویداد به دست می‌آورند بسیار جالب است و علاقه‌ای که در بطن ذهن آنها ایجاد می‌شود نیز ستودنی است. از صد نفری که می‌آیند اگر تنها پنج نفر هم در این حوزه بیشتر وارد شوند، از بقیه جلوتر هستند. آنها المان زمان را دارند و فرصت اشتباه کردن دارند و می‌توانند در آینده کاری خود بسیار موفق ظاهر شوند.»
فرنود در پاسخ به سوال دیجیاتو مبنی بر اینکه تیم‌های حاضر در الکام استارز را چطور ارزیابی می‌کند می‌گوید: «با آنلاین شدن رویدادها دیگر دوره تیم‌های شهرستانی و تهرانی گذشته و حالا همه نوع تیمی در رویدادهای آنلاین حضور دارند. تا به امروز هم تیم‌های شرکت کننده به نظر من سیاه و سفید بوده‌اند و یک سری تیم‌ها خیلی خوب هستند و یک سری تیم‌ها خیلی بد و همیشه در چنین رویدادهایی چنین اتفاقی رخ می‌دهد. خوشبختانه آنلاین بودن الکام استارز باعث شده که تمرکز روی تهران نباشد و همه تیم‌ها دیده شوند. در کنار الکام استارز باید رویدادهای دیگری هم وجود داشته باشد تا این رسالت به کمال خود برسد.»
«رضا قربانی» مدیرعامل مجموعه راه پرداخت از دیگر داوران این رویداد است که با اینکه چندان با برگزاری یک رویداد آنلاین موافق نبوده اما حالا که در رویداد قرار گرفته می‌گوید که زحمات بسیار زیادی برای برگزاری این رویداد انجام شده و الکام استارز آنلاین می‌تواند تا حدی خلا برگزاری رویداد فیزیکی را جبران کند:
«بخش فیزیکی رویداد الکام استارز بسیار مهم بود و الکام استارز فیزیکی با همه مشکلاتی نظیر گرمای هوا و شلوغ بودن و... بسیار موثر بود. یک رویداد آنلاین برای ما استارتاپی‌ها که با فضای آنلاین بسیار آشنا هستیم مساله تازه‌ای نیست اما واقعیت این است که در شرایط حاضر کار بسیار خوبی از سوی تیم اجرایی انجام شده است.»
قربانی باور دارد که برگزاری یک رویداد آنلاین و دیگر رویدادهایی که به صورت آنلاین برگزار می‌شود می‌تواند بسیاری از خلاهای حاکم برای تیم‌های شهرستانی و نقاط محروم را پر کند و کاری کند که اعتماد به نفس این تیم‌ها با حضور در این رویدادها بالاتر برود: «قطعا تکنولوژی به تدریج این شکاف تیم‌های تهرانی و شهرستانی را به زودی زود از بین خواهد برد و دیگر خبری از این دسته بندی‌ها نخواهیم شنید.»
یکی از سناریوهایی که برای ادامه الکام استارز وجود دارد اینست که این مراسم به صورت آنلاین و فصلی برگزار شود. گرچه این سناریو هنوز قطعی نشده اما می‌تواند دریچه تازه‌ای به این رویداد آنلاین باز کند و الکام استارز را بیشتر با اکوسیستم استارتاپی ایران گره بزند. در پایان خاطرنشان می‌شود مراسم رویداد امسال و ارائه تیم‌های استارتاپی از پلتفرم آنلاین لحظه‌نگار برای همه کاربران و علاقه‌مندان قابل مشاهده است.
