بحران آب؛ عرصه جدید نبرد نئولیبرالیسم و اقتصاد مقاومتی

مشرق نیوز شنبه 25 تیر 1401 - 13:06

به گزارش مشرق، سید یاسر جبرائیلی کارشناس مسائل سیاسی طی یادداشتی در کانال تلگرامی خود نوشت:

چند وقت پیش مقاله‌ای می‌خواندم که در یکی از ایالات آمریکا، سطح آب زیرزمینی افت کرده است. موضوع مقاله، یکی از فناوری‌های نوین آبیاری بود و تز نویسنده پس از طرح مسئله بحران آب، این بود که ضرورت دارد میزان بهره‌وری آب با این فناوری ارتقا داده شود تا برداشت محصول به ازای هر مترمکعب آب، درصد مشخصی افزایش یابد. الگوی حاکم بر ذهن نویسنده، این بود که باید بهره‌وری آب را با فناوری افزایش داد تا تولید و عرضه محصول کشاورزی در نتیجه کمبود آب افت نکند. اقتصاد مقاومتی، طی چنین طریقی را تجویز می‌کند.

امروز دیدم یکی از اعضای اتاق بازرگانی فرموده که بحران آب داریم و کشاورزان ایرانی در هر هکتار کشت ذرت، برنج و گندم ۲ تا ۳ برابر بیشتر از میانگین جهانی آب مصرف می‌کنند و باید یک برنامه ریاضت آبی ۱۰ ساله را اجرا کرد. چنانچه ملاحظه می‌فرمایید، اینجا به جای اینکه نسخه افزایش بهره‌وری آب پیچیده شود تا عرضه و تولید محصول افزایش یابد، کشاورز مظلوم مقصر بحران آبی معرفی شده و نسخه ریاضت تجویز می‌شود؛ و گفته نمی‌شود که آنچه باعث شده در جهان ۲ تا ۳ برابر نسبت به ایران کمتر آب مصرف شود، فرهنگ کشاورزی و ریاضت آبی نیست، توسعه فناوری و گذاشتن آن در اختیار کشاورز است.

یکی از انتقادات اصلی که همواره متوجه نئولیبرالیسم بوده، همین است. نئولیبرال‌ها با طرف عرضه اقتصاد (یعنی تولید) کاری ندارند و می‌خواهند صرفا با مدیریت تقاضا مسائل را حل کنند. مدیریت تقاضا نیز در شرایط کمبود یعنی ریاضت و گران‌سازی برای خارج کردن بخشی از مصرف کنندگان از بازار.

این دست مسائل، کاملا فلسفی و فکری و مرتبط با حمکرانی و سیاست‌ورزی است. مسئله نه به تخصص مهندسی کشاورزی ارتباط دارد، نه به تخصص مهندسی آب. سیاستمدار است که باید میان رویکردها انتخاب کند و اینجاست که گرایش فکری‌اش به نئولیبرالیسم یا اقتصاد مقاومتی خود را نشان می‌دهد. اگر استفاده از فناوری آبی برای افزایش بهره‌وری را انتخاب کرد، سراغ متخصصین مرتبط می‌رود و به فکر توسعه فناوری می‌افتد و دستور به تدوین طرح ملی و اجرای پروژه ملی برای افزایش بهره‌وری آب می‌دهد؛ اگر ریاضت آبی را انتخاب کرد، سراغ ریاضی‌دان‌ها می‌رود تا برایش حساب و کتاب کنند و فرمول بنویسند که قیمت را چقدر افزایش دهیم تا مصرف به چه میزان کاهش یابد... و صورت مسئله پاک شود!

چنانکه ملاحظه می‌فرمایید، برخلاف تبلیغات گسترده انجام شده، این نئولیبرالیسم است که تجویز به ریاضت می‌کند، نه اقتصاد مقاومتی! و هنر نئولیبرال‌ها این است که همواره چنین طرح‌هایی را بنام اقتصاد مقاومتی جا زده‌اند.

کشور امروز به برکت تلاش‌ها و مجاهدت‌های جوانان خوش‌فکرمان، در مرز فناوری‌های آبی قرار دارد و فناوری SSTI که یک فناوری خاص و انحصاری برای کاهش مصرف آب و افزایش محصول است، کاملا بومی شده و ارتقا نیز یافته است. در پروژه‌های نمونه اجرا شده در کشور، با موفقیت مصرف آب به یک چهارم کاهش یافته و محصول حداقل دو برابر شده است. باید به سرعت، یک طرح ملی برای استفاده از این فناوری در سراسر کشور اجرا شود. اجرای این طرح نیز از عهده یک وزارتخانه -اینجا کشاورزی- برنمی‌آید. پروژه، مرتبط با مسئله آب است که مسئولیت آن با وزارت نیروست. مباحث مالی و تسهیلاتی وجود دارد که حضور وزارت اقتصاد و بانک مرکزی را الزامی می‌کند. مواد اولیه‌ای مورد نیاز است که باید پتروشیمی‌ها و فولادی ها درگیر شوند که وزارتین نفت و صمت مسئولیت پیدا می‌کنند. همچنانکه برای حذف ارز ۴۲۰۰ کل سیستم با فرماندهی شخص رئیس جمهور بسیج شد، برای حل این مسئله نیز چنان بسیجی ضرورت دارد. قول خوبی از حاج آقای رئیسی در این زمینه گرفته شده و ایشان در جریان دستیابی کشور به این فناوری و اجرای موفق نمونه‌های آن هستند. هرچند شنیدن خبر "ایجاد بازار آب" در یکی از استان‌ها که مرتبط با همان ریاضی‌بازی است و کاری به سمت عرضه اقتصاد و افزایش تولید و بهره‌وری ندارد، بسیار ناراحت‌کننده بود.

اما امیدوارم این بار، برخلاف ماجرای حذف ارز ۴۲۰۰ که امروز نتایجش را مشاهده می‌فرمایید، نئولیبرال‌ها پیروز نشوند و با رونق تولید و عرضه محصولات کشاورزی، هم از وابستگی به واردات این محصولات نجات یابیم، هم از بحران آب عبور کنیم، هم درگیر بحران تامین ارز برای واردات نباشیم و بساط این ارز ترجیحی و غیرترجیحی و یارانه و رانت و... جمع شود، هم با افزایش تولید، قدرت پول ملی افزایش یابد، هم اشتغال ایجاد شود، هم رشد اقتصادی حاصل آید، هم تورم کاهش یابد... بله عزیزان، رشد اقتصادی و کاهش تورم و ایجاد اشتغال و...با فرمول ریاضی به دست نمی‌آید، با اجرای پروژه‌های ملی روی زمین، این اعداد و ارقام هم مثبت می‌شوند!

*بازنشر مطالب شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه‌ها منتشر می‌شود.

منبع خبر "مشرق نیوز" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.