به همین دلیل اساسا طب سنتی در مقابل طب علمی (Scientific medicine) قرار میگیرد. فرق اساسی طب علمی که بیش از یک قرن است رواج پیدا کرده با طب سنتی در این است که در آن این امید وجود دارد که روش درمانی با فهم علت بیماری و فهم چگونگی کارکرد بدن مشخص شود.
از این منظر طب سنتی محدودیتهای خاص خودش را دارد، چراکه اطلاعات و جمعآوری شده آن در سالهای مختلف اساسا و در بسیار مواقع مبنای غلطی درباره چگونگی عملکرد موجودات زنده و انسان داشتهاند. طب سنتی قبل از ابداع نظریه میکروبی بیماریها در اواخر قرن ۱۹ به وجود آمده بود، به همین دلیل این طب علت بروز بیماریهای مختلف را اصلا نمیدانست.
در عین حال بسیاری از مواقع این بیماری در درمان چهارچوب بیماریهای نه چندان مشکل ساز میگنجد و حتی سازمان جهانی بهداشت هم توصیه میکند که در این نوع شرایط و به ویژه شرایطی که امکانات پزشکی گسترده وجود ندارد از این طب استفاده شود. در واقع طب سنتی میتواند در کنار پزشکی علمی به کار بپردازد.
مشکلی که درباره بیماری کووید-۱۹ به وجود میآید این است که این یک بیماری عفونی است، ساختار ویروس آن کاملا مشخص است و این اتفاقا یکی از دستآوردهای جالب توجه علم در مواجهه با این دنیاگیری این بود که در همان ماههای اول، ژنوم ویروس کامل مشخص شد و فهمیده شد که سرعت تکامل این ویروس چیست و ... همه مشخص شدند. حتی این اولین بار در تاریخ بشر است که در این زمان کوتاه برای یک بیماری واکسن ساخته شود.
درباره چنین بیماری که معما نیست، این که طب سنتی به تنهایی دنبال درمانش باشد خیلی عجیب است و بعید میدانم کسی در دانشگاهها مدعی طب سنتی باشد، چنین ادعایی داشته باشد که در این مورد طب سنتی میتواند جایگزین پزشکی علمی شود.
در عین حال اگر به عنوان یک رویکرد پس زمینه برای موارد خفیف بیماری باشد، شاید طب سنتی بتواند توصیههایی انجام دهد.
اما متاسفانه چیزی که یک مقدار عجیب است این است که در بسیاری مواقع چنین توصیف میشود که انگار پزشکی مدرن نتواسته با این بیماری مقابله کند و ما به یک رویکرد متفاوت برای ریشه کنی این بیماری احتیاج داریم. پزشکی مدرن تاکنون همه ویژگیهای این ویروس را مشخص کرده است و هیچ نکته مبهم بزرگی در خصوص این ویروس نیست.
به همین دلیل طرح این ایده که پزشکی مدرن در مورد درمان کرونا ناتوان بوده و از این رو نیازمند طب سنتی هستیم، اساسا عجیب است. در عین حال چون مسئله درمان مطرح است، هر دارویی که برای درمان یک بیماری پیشنهاد شود باید با روشهای علمی بررسی شود و برای تایید این دارو آن با رویکرد دوسوکور روی گروهی از داوطلبان بررسی شود.
این که صرفا براساس گفتهها و شنیدهها روش دارو یا روش جایگزین روش علمی ارائه بدهند به نظر من خیلی نگرانکننده است و امیدوارم چنین رویکردی مورد نظر نباشد.
*پژوهشگر زیستشناسی تکاملی پژوهشگاه دانشهای بنیادی
۴٧٢٣٧