خطبه غدیر (4) | معیارِ کفر و شرک

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم،‌ روز 18 ذی‌الحجه، روز اعلان رسمی امامت و خلافت امیرالمؤمنین علیه‌السلام از سوی پیامبر صلی الله علیه و آله و به امر خداوند است. وقتی درباره غدیر در جامعه سخن گفته می‌شود، معمولاً  به پیشینه آن نمی‌پردازند و صرفاً به بیان خطبه پیامبر در غدیر اکتفا می‌کنند. جالب است که بر اساس احادیث معصومین علیهم‌السلام و حتی برگه‌های تاریخ مربوط به صدر اسلام،‌ غدیر پیشینه‌ای وسیع به گستره رسالت نبوی دارد، اما طی مراسم Ø­ÙØ¬Ø©Ø§Ù„وداع، تذکرات خداوند نسبت به ابلاغ پیام غدیر جدی‌تر شد. Ø§Ù…ام باقر علیه‌السلام طی روایتی به ماجراهای پیش از غدیر اشاره می‌کنند که در شماره‌های قبل به بخش‌هایی از آن پرداخته شد. 

در ادامه‌ی پیشینه غدیر می‌خوانیم «(خداوند خطاب به پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود) على، بنده‌‏ام و وصى نبی‏‌ام و خلیفه‌ی پس از او و حجت بالغه من بر خلق من است. طاعت او مقرون به طاعت محمد پیامبرم است. Ø·Ø§Ø¹Øª او همراه طاعت محمد مقرون به طاعت من است. Ù…َقْرُونٌ طَاعَتُهُ بِطَاعَةِ مُحَمَّدٍ نَبِیِّی وَ مَقْرُونٌ طَاعَتُهُ مَعَ طَاعَةِ مُحَمَّدٍ بِطَاعَتِی
هرکه او را اطاعت کند، مرا اطاعت کرده، هرکه او را عصیان کند، مرا عصیان کرده است. Ù…َنْ أَطَاعَهُ فَقَدْ أَطَاعَنِی، وَ مَنْ عَصَاهُ فَقَدْ عَصَانِی
او را نشانۀ میان خود و خلقم قرار دادم. هر که او را بشناسد، مؤمن است و هر که او را انکار کند، کافر است و هر که در بیعت او دیگری را شریک کند، مشرک است و هرکه با ولایت او مرا ملاقات کند، وارد بهشت می‏‌شود و هرکه با دشمنی او مرا ملاقات کند، وارد آتش می‌‏شود؛‌ Ø¬ÙŽØ¹ÙŽÙ„ْتُهُ عَلَماً بَیْنِی وَ بَیْنَ خَلْقِی مَنْ عَرَفَهُ کَانَ مُؤْمِناً وَ مَنْ أَنْکَرَهُ کَانَ کَافِراً وَ مَنْ أَشْرَکَ بَیْعَتَهُ کَانَ مُشْرِکاً وَ مَنْ لَقِیَنِی بِوَلَایَتِهِ دَخَلَ الْجَنَّةَ وَ مَنْ لَقِیَنِی بِعَدَاوَتِهِ دَخَلَ النَّارَ.
اى محمد، علىّ را نشانه منصوب کن و از آنان برایش بیعت بگیر و عهد و میثاق مرا که از ایشان گرفته‌‏ام، تجدید کن که من جانت را ستانده و نزد خود فرا مى‏‌خوانم. 
پس رسول‏‌الله صلى الله علیه و آله نسبت به قوم خود و اهل نفاق و جدایی نگران شد که مبادا از اسلام جدا شده و به جاهلیت بازگردند؛ زیرا به دشمنی آنها آگاه بود و از دشمنی و کینه درونی آنان نسبت به على خبر داشت. ÙÙŽØ£ÙŽÙ‚ِمْ یَا مُحَمَّدُ عَلِیّاً عَلَماً وَ خُذْ عَلَیْهِمُ الْبَیْعَةَ وَ جَدِّدْ عَهْدِی وَ مِیثَاقِی لَهُمُ الَّذِی وَاثَقْتُهُمْ عَلَیْهِ فَإِنِّی قَابِضُکَ إِلَیَّ وَ مُسْتَقْدِمُکَ عَلَیَّ فَخَشِیَ رَسُولُ اللَّهِ ص مِنْ قَوْمِهِ وَ أَهْلِ النِّفَاقِ وَ الشِّقَاقِ أَنْ یَتَفَرَّقُوا وَ یَرْجِعُوا إِلَى الْجَاهِلِیَّةِ لِمَا عَرَفَ مِنْ عَدَاوَتِهِمْ وَ لِمَا یَنْطَوِی عَلَیْهِ أَنْفُسُهُمْ لِعَلِیٍّ مِنَ الْعَدَاوَةِ وَ الْبَغْضَاءِ.»

در این فراز از حدیث،‌ معیار Ú©ÙØ± و شرک و معیار Ø¨Ù‡Ø´ØªÛŒ شدن یا جهنمی شدن، نحوه رفتار در قبال امیرالمؤمنین علیه‌السلام معرفی شده است؛ از آن رو که خداوند مشیت کرد امام خلیفه‌ی او در عالم باشد تا توسط او و از مجرای او عوالم را اداره کند. این نوع برخورد خداوند را در ماجرای آدم علیه‌السلام و ابلیس مشاهده می‌کنیم. ابلیسی که هزاران سال خداوند را عبادت می‌کرد، در ماجرای امر به سجده بر آدم علیه‌السلام به عنوان خلیفه‌ی پروردگار تخلف و تکبر کرد و از درگاه او اخراج شد. جالب است که Ø§Ù…ام رضا علیه‌السلام درباره ارتباط واقعه غدیر با ماجرای آدم علیه‌السلام فرمود: «مثال مؤمنانی که ولایت امیر مؤمنان علیه‌السلام را در روز غدیر قبول کردند، مانند ملائکه‌ای است که بر آدم سجده کردند و مَثَل کسانی که ولایت ایشان را در روز غدیر نپذیرفتند، همانند ابلیس است و در این روز، آیه اکمال نازل شد؛ مَثَلُ الْمُؤْمِنِینَ فِی قَبوُلِهِمْ وَلَاءَ اَمِیرِ الْمُؤْمِنینَ فِی یَوْمِ غَدِیرِ خُمّ کَمَثَلِ الْمَلَائِکَۀِ فِی سُجُودِهِمْ لِآدَمَ وَ مَثَلُ مَنْ اَبَی وِلَایَۀ اَمِیرِ الْمُؤْمِنینَ فِی یَوْم الْغَدِیرِ، مثل اِبْلِیس وَ فِی هَذَا الْیَوْمِ اُنْزِلَتْ هَذِهِ الْآیَۀِ: «اَلْیَوْم اَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینُکُمْ» (إقبال الأعمال (Ø· - القدیمة)، ج‏1، ص465) 

فراز دیگری که در حدیث جلب توجه می‌کند، امر خداوند نسبت به تجدید عهد و میثاق نسبت به ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السلام است. خداوند فرمود«وَ جَدِّدْ عَهْدِی وَ مِیثَاقِی». این مسئله نشان می‌دهد غدیر پیشینه‌ای داشت و رسول خدا صلی الله علیه و آله امر به تجدید این عهد و میثاق شدند. 

انتهای‌پیام/