به گزارش مشرق، دولت عراق از آنکارا به شورای امنیت سازمان ملل شکایت کرده و خواهان رسیدگی به جرایم جنگی ترکیه در کشتن 10 غیرنظامی عراقی در استان دهوک شد.
حملات سنگین توپخانه ارتش ترکیه به یک روستای توریستی در زاخوی اقلیم کردستان عراق و در نزدیکی مرز ترکیه، جان 10 تن از غیرنظامیان را گرفت و بیش از 25 نفر نیز مجروح شدند. افرادی که در این حملات جان خود را از دست دادند، از گردشگران بغداد و دیگر استان های عراق بودند که برای تفریح به دره زی پرخ رفته بودند. اما واحد توپخانه ای ترکیه با شلیک چندین راکت و خمپاره انداز، تفریح آنان را به مصیبتی بزرگ تبدیل کرد و دولت عراق نیز در سراسر این کشور، یک روز عزای عمومی اعلام کرد.
مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق در فرودگاه بغداد، همراه با اعضای خانواده های قربانیان، به استقبال اجساد قربانیان رفت. او اعلام کرده که عراق حق پاسخگویی را برای خود محفوظ می داند.
با این حال واکنش ترکیه به رویداد دهشتناک زاخو، حاکی از عدم پایبندی این کشور به مسئولیت های حقوقی و بین المللی است.
در بیانیه رسمی وزارت امور خارجه، چیزی جز یک ابراز تاثر خشک و خالی وجود ندارد. البته آنکارا در کنار اعلام تاثر، توصیه حکیمانه ای به دولت بغداد کرده که «بدون آنکه تحت تاثیر تبلیغات گروه تروریستی پ.ک.ک قرار بگیرید، تلاش کنیم تا برای شناسایی عاملین حمله، همکاری کنیم.»
به عبارتی دیگر، مقامات ترکیه در مورد کشته شدن 10 غیرنظامی در زاخو، راه انکار را در پیش گرفته اند و بغداد نیز به دنبال طرح شکایت در شورای امنیت سازمان ملل است.
اعتراضات گسترده مردم عراق
معترضین در نجف و موصل، در برابر ساختمان کنسولگری و اداره ویزای ترکیه تجمع کرده و علیه اردوغان شعار دادند. همچنین تجمع اعتراض آمیز مردم عراق در برابر سفارت ترکیه در بغداد، موجب آن شد که یکی از کارمندان سفارتخانه ترکیه، پرچم کشورش را پایین بیاورد تا مردم را آرام کند. اما در تصاویر دیگری، به آتش کشیده شدن پرچم ترکیه در دست معترضین مشاهده می شود.
حمله ترکیه به زاخو و تظاهرات مردم عراق در برابر سفارت ترکیه، موجب آن شد که مصطفی الکاظمی، نشست فوق‌العاده‌ای را در شورای امنیت ملی این کشور تشکیل دهد.
در این جلسه فوق‌العاده تصمیم گرفته شد، سفیر ترکیه احضار شده و از آنکارا خواسته شود ضمن عذرخواهی، نیروهای نظامی خود را از خاک عراق خارج کند. در مقابل، ترکیه اصطلاحاً دست پیش گرفت تا پس نیفتد. مرکز درخواست ویزای ترکیه در عراق دیروز پنج‌شنبه اعلام کرد که روند صدور ویزا برای مسافران ترکیه تا اطلاع ثانوی به حالت تعلیق درآمده است.
با آن که مردم عراق در بغداد و چند استان دیگر علیه ترکیه و اردوغان شعار داده و خواهان اخراج نیروهای نظامی ترکیه شده اند، روزنامه "ترکیه" از بلندگوهای حزب عدالت و توسعه، در گزارشی، اتهام مضحکی را از زبان یک ژنرال بازنشسته ترکمان عراقی علیه ایران مطرح کرده و مدعی شده که کشتار مردم در زاخو به سفارش ایران صورت گرفته است!
این روزنامه، قبلاً هم ادعاهای واهی و مضحکی علیه ایران مطرح کرده و با این حال، با اعتراض و تذکری از سوی مقامات دولتی، روبرو نشده است.
مواضع کشورهای جهان درباره حمله به غیرنظامیان عراقی
آمریکا، انگلیس و عربستان سعودی از کشورهایی بودند که کشته شدن غیرنظامیان در پرخ زاخو را محکوم کردند. همچنین حسین امیرعبداللهیان در تماس تلفنی با فؤاد حسین، وزیر امور خارجه عراق، گلوله باران شهر زاخو از استان دهوک در شمال اقلیم کردستان عراق را محکوم کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان ضمن ابراز همدردی با خانواده‌های قربانیان، دولت و ملت عراق، بر حمایت قطعی جمهوری اسلامی ایران از ثبات و امنیت عراق تأکید کرد.
همچنین ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن ابراز همدردی با خانواده های قربانیان، دولت و ملت عراق، بر حمایت قطعی ایران از ثبات و امنیت عراق تأکید کرد و گفت: «جمهوری اسلامی ایران امنیت عراق را امنیت خود دانسته و در این زمینه از هیچ کمکی دریغ نخواهد کرد.»
عراق در تکاپوی انسجام ملی
شب گذشته مصطفی کاظمی نخست وزیر عراق با برهم صالح رئیس جمهور، فواد حسین وزیر امور خارجه، محمد حلبوسی رئیس مجلس، فرمانده عملیات مشترک و امنیت ملی عراق، نوری المالکی، هادی العامری، خمیس الخنجر، نماینده صدر، عمار الحکیم، فالح فیاض، حیدر العبادی و فایق زیدان و شخص اول احزاب دیگر، دیدار کرده است. در این دیدارها، درباره حمله ترکیه و اتخاذ تدابیر سیاسی، امنیتی و دیپلماتیک علیه آنکارا صحبت شده است.
مواضع مقامات عراقی:
تعداد زیادی از مقامات عراقی به حملات ترکیه واکنش نشان داده و خواستار برخورد جدی با آنکارا شدند.
برهم صالح رئیس جمهور عراق
«بمباران دهوک توسط ترکیه که منجر به کشته و زخمی شدن تعدادی از فرزندان ما شد محکوم و غیرقابل قبول است. این اقدامات، نقض حاکمیت کشور و تهدیدی برای امنیت ملی عراق است و تکرار آن با وجود هشدارهای قبلی کاملاً غیرقابل قبول است. این گونه اقدامات مغایر با قوانین بین المللی و قواعد حسن همجواری باید هر چه زودتر متوقف شود.»
مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق
نخست وزیر عراق در همان ساعات نخست حمله، به سه زبان عربی، کُردی و انگلیسی، پیامی مشترک صادر کرده و اقدام ترکیه را محکوم کرد.
الکاظمی که فرماندهی نیروهای مسلح عراق را بر عهده دارد، در بیانیه‌ای اعلام کرد که نیروهای ترکیه بار دیگر آشکارا حاکمیت عراق را نقض کرده اند. ترکیه با هدف قرار دادن یکی از مناطقی گردشگری در استان دهوک، مجدداً زندگی و امنیت شهروندان عراقی را مورد تجاوز قرار داده است. این حمله ترکیه ثابت کرده که طرف ترکیه‌ای به درخواست‌های مستمر عراق برای توقف حملات نظامی علیه اراضی و شهروندان این کشور توجهی نکرده است. عراق حق پاسخگویی به این تجاوزات را برای خود محفوظ نگه می‌دارد و هرگونه اقدام لازم برای حمایت از ملت عراق و متحمل کردن تبعات حملات مداوم به طرف متجاوز را انجام خواهد داد.»
نیچیروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان
نیچیروان بارزانی در مراسم بدرقه اجساد قربانیان حمله ترکیه به زاخو در فرودگاه اربیل، همراه با فواد حسین وزیر امور خارجه، جسد یکی از اطفال را به داخل هواپیما حمل کرد.
بارزانی در پیام رسمی خود اعلام کرد: «بمباران مکرر مناطق ما و ادامه درگیری ارتش ترکیه و پ.ک.ک در مرزها کاملاً مردود و غیرقابل قبول بوده و امنیت و ثبات اقلیم کردستان و مرزهای بین المللی عراق را مخدوش کرده و صدها روستا را در این منطقه تخلیه کرده است. ارتش ترکیه و پ.ک.ک باید جنگ را متوقف کنند و دیگر باعث کشتار و ویرانی در مناطق مرزی نشوند و یقه مردم اقلیم کردستان را رها کنند.»
سید عمار حکیم
سید عمار حکیم رهبر جریان حکمت ملی عراق در پیامی، حمله ترکیه استان شدیداً محکوم کرد و نوشت:«این اقدامات غیر قابل قبول و تکرار حملات به شهرها و روستاهای عراق نقض حاکمیت ارضی عراق است و اقدام قاطع دولت عراق در محکومیت و پیش گرفتن مسیرهای دیپلماتیک برای جلوگیری از تکرار آنها را ایجاب می‌کند.»
هادی العامری
هادی العامری، رئیس ائتلاف فتح عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد:«این فاجعه تنها یک حلقه از زنجیره حملات مستمر ترکیه به خاک عراق بود. ما نباید همانند گذشته، در برابر این رفتار خصمانه و رو به گسترش تنها به محکومیت این جنایت بسنده کنیم. باید موضعگیری ملی را برای حمایت از حاکمیت کشور و حفاظت از جان مردم در پیش بگیریم. لازم است دولت عراق مرزهای خود با ترکیه را فوراً مسدود کرده و فعالیت شرکت‌های ترکیه‌ای را در عراق لغو کند. هر کسی که در برابر این جنایت شنیع سکوت کرده و یا آن را نادیده بگیرد و برای توجیه آن تلاش کند، شریک متجاوزان و قاتلان بوده و در حال خیانت به کشور و مردمش است.»
قیس الخزعلی
قیس الخزعلی، دبیرکل جنبش عصائب اهل حق عراق ضمن مسئول دانستن دولت مرکزی عراق و دولت اقلیم کردستان در حفظ جان غیرنظامیان و دفاع از حاکمیت عراق در برابر حملات مکرر ترکیه، از پارلمان عراق خواست به مسئولیت خود در ممانعت از نقض حاکمیت عراق عمل کرده و بدون در نظر گرفتن منافع محدود گروهی و طایفه‌ای، از حاکمیت، جایگاه، امنیت و آرامش عراق حفاظت کند.
مقتدی صدر
مقتدی صدر، رهبر جریان صدر عراق اعلام کرد:«ترکیه بر میزان وقاحت خود افزوده است. به این دلیل که گمان می‌کند عراق توانایی پاسخگویی ندارد و تنها به صدور بیانیه از سوی وزارت امور خارجه کفایت می کند.»
مقتدی صدر، 4 پیشنهاد را برای تنبیه ترکیه مطرح کرد:«نخست: سطح نمایندگی و ارتباط دیپلماتیک با ترکیه کاسته شود. دوم: فرودگاه‌ها و گذرگاه‌های زمینی میان عراق و ترکیه مسدود شوند. سوم: به صورت رسمی شکایتی به سازمان ملل ارائه شود. چهارم: توافق امنیتی با ترکیه لغو شود. ترکیه، در صورت وجود تهدید در نزدیکی مرزهایش، به دولت عراق خبر دهد و کمک بخواهد. چراکه حمله به استان‌های شمال کشور و اقلیم کردستان از سوی داخل و خارج دیگر قابل تحمل نیست.»
ترکیه چه می گوید؟
ترکیه ادعا کرده که در کشتار غیرنظامیان در پرخ زاخو دست نداشته و پ.ک.ک مرتکب این اقدام شده است. به عبارتی روشن، ترکیه از بیخ و بن منکر ماجراست. اما در عین حال، اعلام کرده که حاضر است همراه با عراق، این مساله را بررسی کند.
دیروز در آنکارا نشست شورای عالی امنیت ملی ترکیه به ریاست رجب طیب اردوغان رئیس جمهور این کشور برگزار شد و این نشست 3 ساعت و 10 دقیقه به طول انجامید. چنین پیش بینی می شد که دستاوردهای نشست تهران، موضوع کشتار غیرنظامیان زاخو به دست ارتش ترکیه و همچنین تصمیم اردوغان برای حمله مجدد به شمال سوریه، اصلی ترین موضوعات این نشست باشد. اما در بیانیه پایانی این نشست، به موضوعاتی همچون نتایج حضور اردوغان در نشست سران کشورهای عضو ناتو، اختلافات یونان و ترکیه، نگرش ترکیه به مساله قبرس، جنگ روسیه و اوکراین و تداوم درگیری ارتش ترکیه و پ.ک.ک اشاره شده است. اما به موضوعاتی همچون زاخو و نشست آستانه، اشاره نشد.
حمله ترکیه به زاخو، یادآور کشتار 31 غیرنظامی کُرد ترکیه در منطقه مرزی بین اقلیم کردستان و ترکیه موسوم به روبوسکی یا اولودره است که با حملات نیروی هوایی ترکیه کشته شدند. اردوغان، همسر و دخترش را برای عرض تسلیت فرستاد و قول داد که ابعاد سانحه را بررسی کند. اما پس از چند سال، این موضوع به دست فراموشی سپرده شد.
در پایان باید گفت، حضور پ.ک.ک در مناطق مختلفی از شمال عراق، مناطق کوهستانی ترکیه و چندین منطقه سوریه، یکی از مهمترین مشکلات امنیتی منطقه است و تحرکات تروریستی این گروه، لطمات فراوانی به امنیت منطقه زده است. حضور پ.ک.ک، بهانه به دست ترکیه داده تا با نادیده گرفتن حاکمیت ملی و تمامیت ارضی عراق و سوریه، هر از چندگاهی به این کشورها حمله کند و در این میان، نظامیان بیگناه نیز قربانی شوند.
