به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، سامانه بارشی موسوم به "مونسون" در منطقه بلوچستان شامل شهرستان‌های واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان همه ساله در این ایام سال فعالیت دارد و حجم قابل توجهی بارش در برای این خطه کم‌آب کشور که بیش از 90 درصد مساحت آن درگیر خشکسالی است، به ارمغان می‌آورد.
مونسون تابستانه هند به بارش ماه‌های ژوئن، جولای، اوت و سپتامبر گفته می‌شود؛ ناحیه اقیانوسی حاره‌ای به ویژه دریای عرب، خلیج بنگال و اقیانوس هند مهمترین منبع دمایی و رطوبتی هستند که انرژی لازم برای ادامه گردش مونسون بزرگ مقیاس و فعالیت پیوسته آن بر روی شبه قاره هند را فراهم می‌کند. در تابستان با یکی شدن کم‌فشارهای محلی جنوب‌شرق ایران و کم‌فشار پاکستان، یک کم‌فشار وسیع منطقه‌ای شکل می‌گیرد که توسط حرکت چرخندی آن، انتقال رطوبت سامانه مونسون میسر می‌شود. پدیده مونسون روی اقیانوس هند تشکیل شده که بارش‌های شدید روی دریا در هندوستان و پاکستان در پی دارد و اثرات آن مناطق جنوب شرق کشور را فرا می‌گیرد.
در ایران سامانه مونسون در فصل تابستان به ویژه تیرماه و مردادماه بخش زیادی از منابع آب در نواحی تحت تاثیر در دو استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان را تأمین می‌کند. نزولات این سامانه نقش زیادی در گسترش فعالیت‌های کشاورزی دارد. تغییرپذیری سامانه موسمی مانند سایر پدیده‌های جوی اثرات مستقیم و غیرمستقیمی در زندگی مردم دارد. این اثرات می‌تواند به صورت افزایش یا کاهش بارش، تغییرات رطوبتی، تغییرات دمایی، تغییرات در میزان دریافت تابش خورشیدی و همچنین برونداد انرژی زمینتاب و ... بروز پیدا کند.
بارش‌های فرانرمال "مونسون" امسال موجب شده میانگین بارش سیستان و بلوچستان در 18 روز نخست تابستان به بیش از 11 میلیمتر برسد و این استان که همواره از آن به عنوان کم‌بارش‌ترین استان کشور یاد می‌شده، پربارش‌ترین استان کشور از ابتدای تابستان تاکنون شود.
بر اساس داده‌های تاریخچه‌ای سازمان هواشناسی میانگین بارش نرمال سیستان و بلوچستان در 18 روز نخست تابستان 2.4 میلیمتر بوده که امسال 369 درصد افزایش یافته است. اگرچه سهم بارش‌های مونسون در رژیم بارشی جنوب شرق کشور اندک است اما تاکنون 18 درصد از بارش‌های سال آبی جاری سیستان و بلوچستان در فصل مونسون دریافت شده است.
سال گذشته نیز مونسون برای سیستان و بلوچستان سنگ تمام گذاشت؛ اله‌بخش ریگی رئیس گروه تحقیقات هواشناسی سیستان و بلوچستان مردادماه 1400 در گفت‌وگو با تسنیم اعلام کرده بود: "با وجود اینکه سیستان و بلوچستان در سال زراعی جاری کم‌باران‌ترین پاییز و زمستان 50 سال اخیر را تجربه کرد و کم‌باران‌ترین استان کشور شد، "مونسون" 120 درصد بیشتر از سال گذشته بارید و قدری از کم‌بارشی شدید استان جبران شد. علاوه بر افزایش بارش نسبت به سال گذشته، شرایط بارندگی ها نسبت به میانگین 50 ساله اخیر نیز 68 درصد بهتر بوده که همین موضوع قدری از تنش آبی در نواحی مرکزی و نیمه جنوبی استان کم کرد."
نوع فعالیت سامانه بارشی مونسون در جنوب استان سیستان و بلوچستان به نحوی است که پس از ساعتی بارش، طغیان رودخانه‌های فصلی و جاری شدن سیلاب در عمده مناطق بلوچستان را رقم می‌زند و با توجه به ضعف زیرساختی در این منطقه، معمولاً خسارات زیادی به همراه دارد و از طرفی حجم قابل توجهی از این سیلاب‌ها به دلیل عدم استحصال یا به دریا می‌ریزد و یا از مرزهای کشور خارج می‌شود و به عبارتی بخش زیادی از این نعمت الهی به هدر می‌رود.
در این شرایط فعالیت سامانه مونسون در سیستان و بلوچستان طبق پیش‌بینی هواشناسی در هفته جاری به اوج خود می‌رسد و اداره‌کل هواشناسی استان در این زمینه با صدور اخطاریه سطح قرمز که بالاترین سطح هشدار محسب می‌شود، نسبت به جاری شدن سیلاب و طغیان رودخانه‌های فصلی و خسارات احتمالی آن و همچنین ضرورت رعایت نکات ایمنی از جانب مردم هشدار داده است.
مدرس خیابانی استاندار سیستان و بلوچستان نیز ضمن لغو همه مرخصی و ماموریت‌های مسئولان استان، تاکید کرده ستاد بحران در استان و شهرستان‌ها باید به صورت روزانه تشکیل شود و تصمیمات مدیران در میدان وقوع بحران اتخاذ شود تا خسارات احتمالی به حداقل ممکن برسد.
مدرس خیابانی در جلسه ستاد مدیریت بحران استان تاکید کرده: "با توجه به اینکه مدت زمان زیادی در استان درگیر خشکسالی بودیم، دنبال بارش‌هایی هستیم که بخشی از این کمبود آب را جبران کند. بر اساس پیش‌بینی هواشناسی سامانه بارشی جدید از نوع بارندگی‌های مونسون است و تمام مناطق سیستان و بلوچستان را در بر می‌گیرد؛ از همین رو همه تلاش خود را به کار می‌گیریم تا علاوه بر آماده باش در برابر سیل احتمالی، به بهترین شکل ممکن از این رحمت الهی استفاده کنیم تا بخشی از مشکلات ناشی از خشکسالی در استان حل شود."
انتهای پیام/391/ی
