بازار سرمایه تحتتاثیر رکود بازارهای جهانی، روندهای تورمی پرشتاب و اقدامات سیاستگذاران پیرامون مسائل سیاسی و اقتصادی در شرایطی پرابهام قرار گرفته که سرمایهگذاری در آن را با چالش همراه کرده است. به گفته بسیاری از کارشناسان دخالتهای سیاستگذاران در امور بورس، تصمیماتی خلقالساعه و یکشبه از مهمترین عواملی هستند که در اوضاع کنونی بورس تاثیرگذار بودهاند. معضل قطعی برق نیز بر مشکلات صنایع بیش از پیش افزوده و عملکرد آنها را با چالش جدی مواجه کرده است. طی سالهای اخیر همزمان با گرمشدن هوا و افزایش مصرف برق، صنایع کلیدی کشور نظیر فولاد و سیمان با قطعی برق مواجه بودهاند. در چنین شرایطی علاوهبر اینکه حاشیه سود صنایع مذکور کاهش یافته، زیان جبرانناپذیری به اقتصاد کشور نیز واردشده است. در کنار این عوامل، قیمتگذاری دستوری، عدماحیای برجام و طولانیشدن مذاکرات، شکاف میان نرخ دلار نیما و آزاد، جلوگیری از رشد بورس همپا با تورم و قطعی برق صنایع از دیگر عواملی هستند که در خروج سرمایه از بورس و رکود این بازار تاثیرگذار بودهاند. بهعبارت بهتر تمامی این عوامل سببشده تا ریسک ادراکشده از سوی سرمایهگذاران به ویژه سرمایهگذاران خرد افزایش یابد.
بسیاری از تحلیلگران بازار سرمایه معتقدند در شرایط فعلی هم میتوان با داشتن استراتژی مناسب و ورود پلهای بازدهی مناسبی کسب کرد. بهزعم این دسته از کارشناسان مشکل این روزهای بازار، عدمارزندگی نیست چراکه بازار در ارزندهترین حالت خود قرار دارد، مشکل نااطمینانیها و ابهاماتی است که منجر به کاهش نقدینگی در بازار شده و سرمایهگذاران را از سرمایهگذاری در بازار سهام دلسرد کرده بهگونهای که افراد تمایلی برای واردکردن سرمایه خود به این بازار ندارند و به بازارهای موازی کوچ کردهاند. ارزش معاملات پایین و خروج مستمر سرمایه از بازار و از طرفی دیگر خطر افزایش رکود در بازارهای بینالمللی و احتمال کاهش قیمت بازار کامودیتی ریسک بازار سهام را افزایش داده است. در مقابل عدهای از کارشناسان معتقدند بهرغم اینکه شرایط ریسکی بر بازار سهام حاکم است، در بلندمدت و با انتخاب سهام ارزنده میتوان سبدی مناسب برای خود طراحی و بازدهی مناسبی از بازار کسب کرد، اما در شرایط فعلی بهنظر میرسد اغلب سهامداران گوششان بدهکار صحبتهای کارشناسان نیست و امیدی به کسب بازدهی از این بازار ندارند. بهطور کلی بر اساس توصیه بزرگان بازار، صنایع کامودیتیمحور بهرغم وضعیت نامناسبی که بازارهای جهانی دارند، همچنان در صدر بازدهی صنایع قرار دارند و اولین انتخاب مدیران هستند. سوال اینجاست که چرا کامودیتیمحورها همچنان موردتوجه بازار و تحلیلگران هستند؟ از طرفی تعداد زیادی از آنها صنایع پتروشیمی و پالایشی را مستعد صعود میدانند و بر این باورند که در کنار این صنایع تعدادی از نمادهای فلزات اساسی نیز میتوانند در سودآوری پیشرو باشند. «دنیایاقتصاد» نظر دو تن از کارشناسان بازار سرمایه را درخصوص پربازدهترین صنایع بورسی طی ۶ماه آینده جویا شد.
سیدعلی خسروشاهی، کارشناس بازار سرمایه در اینباره معتقد است: «بر اساس روند حرکتی بازارهای جهانی بهنظر میرسد نرخ انرژی همچنان در ریل صعودی خود باقی بماند و نفت نیز تا حدودی با افزایش نرخ همراه شود. از طرفی دیگر بر اساس آمار منتشرشده در گزارش عملکرد فصلی پالایشیها انتظار میرود این صنعت در سالجاری نیز عملکرد مناسبی از خود به ثبت برساند. با در نظر گرفتن این عوامل و همچنین پس از برگزاری مجامع این گروه، p/ e (نسبت قیمت به درآمد) پالایشیها حدود ۴ و حتی کمتر از آن است و بهنظر میرسد با به پایانرسیدن روند نزولی بازار، این صنعت از پتانسیل مناسبی برای کسب بازدهی بیشتر برخوردار باشد. در میان پتروشیمیها نیز شرکتهای سهامی که وابستگی بیشتری به کامودیتیها دارند احتمالا در ادامه مسیر معاملاتی خود با مخاطراتی همراه خواهند شد اما سایر شرکتها به نسبت وضعیت مناسبتری خواهند شد. این شرایط در حالی ادامه دارد که بهنظر میرسد روند رکودی و کاهشی فلزات اساسی تا پایان سالمیلادی ادامه داشته باشد و این موضوع به تنهایی مانعی جدی برای سودآوری بیشتر فلزیها خواهد بود. در گروه دارویی نیز آزادسازی ارز آنها نمیتواند تاثیر و تناظر مستقیمی با سودسازی این صنعت داشته باشد. در اینخصوص باید به تحلیل یکبهیک سهمهای این صنعت پرداخت و تاثیر این سیاست بر عملکرد شرکتهای دارویی را بررسی کرد. سیمانیها در روزهای گذشته مورد اقبال بازار بودند و مهمترین ریسک پیشروی آنها قیمتگذاری دستوری است که مانع از رشد این صنعت شده است اما بهطور کلی این صنعت همگام با بازار حرکت خواهد کرد و انتظار میرود با بازگشت بازار به سیر صعودی، سیمانیها نیز با روند هم مسیر شوند. در مجموع میتوان گفت درمیان گروههای مختلف مورد سرمایهگذاری در بازار سرمایه پالایشیها، پتروشیمیها و سیمانیها صنایع منتخبی هستند که علاوهبر سودآوری پایدار و خوبی که دارند، در ارزندهترین قیمتها قرار دارند و پتانسیل خوبی برای رشد سودآوری دارند. در رتبههای بعدی فلزیها و داروییها قرار دارند که احتمالا در میانمدت توجه سرمایهگذاران به این صنایع معطوف شود.» مسعود میرزاباقری دیگر کارشناس بازار سرمایه میگوید: «بهزعم برخی از کارشناسان رکود بازارهای جهانی موجب کاهش قیمت کامودیتیها خواهد شد و در مقابل عدهای معتقدند به دلیل کاهش عرضه ناشی از جنگ اوکراین و روسیه این رکود بهویژه در بخش انرژی و صنایع وابسته به آن به شکل رکودتورمی ظاهر خواهد شد. در صورت بروز رکودتورمی بهنظر میرسد صنایع پتروشیمی و پالایشی متضرر خواهند شد اما اگر شرایط رکودی بر بازارهای جهانی حاکم شود، بخش بالادست این صنایع با کاهش حاشیه سود همراه خواهند شد. از طرفی بازار کالاهای پایه نگاهی به شرق آسیا دارد و با توجه به اینکه بهنظر میرسد اقتصاد چین نیز در ادامه مسیر رکود داشته باشد، فلزیها نیز بهتبع آن شرایط مناسبی برای سودآوری نخواهند داشت.»