سارا سوری، روانشناس کودک و نوجوان در یادداشتی نوشت: همیشه مساله نظم و انضباط یکی از چالشهای فرزندپروری می باشد که وقت و انرژی زیادی از والدین میگیرد و حتی ممکن است در آموزش نظم به کودکان والد احساس خشم یا ناتوانی کند.
اخبار اجتماعی-ما در نظم آموزی در واقع روشهای صحیح زندگی کردن را به کودک یاد میدهیم و در این فرایند کودک مفهوم مشارکت و همکاری را درک میکند از طرفی کودک مسوولیت پذیری و خویشتن داری و خود کنترلی را یاد خواهد گرفت. همچنین کودک یاد میگیرد برای دستیابی به حقوق خودش تلاش کند.
در نظم آموزی باید شرایطی زیر در نظر گرفت:
نکته اول در آموزش نظم به کودکان این است که والدین خود الگوی مناسب از نظم باشند چرا که کودک هرآنچه را که میبیند یاد می گیرد زیرا کودکان مشاهده گران بسیار دقیقی هستند.
نکته دوم این است که والدین باید اقتدار داشته باشند. والدی که مقتدر است از رأی خود بر نمیگردد وکودک مطمئن است که اگر از قوانین سرپیچی کند با پیامدهای آن رو به رو خواهد شد. از طرفی به کاربردن خشونت در این مسیر آموزش نه تنها به ما کمکی نخواهد کرد بلکه کودک را مقاومتر خواهد کرد.
نکته سوم این است که در آموزش نظم به کودکان نباید عجله کرد و نباید انتظار داشته باشیم نظم را یک شبه به کودک بیاموزیم زیرا ممکن است این روند سالها طول بکشد. باید به تواناییهای کودک توجه کنیم و سطح انتظار خودرا تا حد توان کودک پایین بیاوریم مثلا از یک کودک پنج ساله نمیتوان انتظار داشت که بتواند به طور کامل و دقیق اتاق خود را مرتب و تمیز کند. معمولا سن شروع آموزش نظم به کودک از 3 الی 5 سالگی میباشد جایی که ما مطمئن شویم کودک به یک سری مهارتهای پایه برای انجام کارها رسیده باشد.
نکته چهارم در نظم آموزی به کودکان، از تشویق و ترغیب استفاده کنیم و تنبیه معمولا در اینجا نتیجه معکوس خواهد داد.
بهتر است فضاها و وسایل و اسباب بازیهای کودک را سهمیه بندی کنیم و هر چیزی را سرجای خودش قرار دهیم به طور مثال لگوها را در سبد قرمز، ماشینها را در سبد آبی میگذاریم. این کار مفهوم نظم را برای کودک ملموستر خواهد کرد.
کارهای تکراری روزمره را با برنامه ریزی پیش ببریم و این به کودک یاد خواهد داد هر کاری را هر وقتی خواست نمیتواند انجام دهد. از جمله مهمترین این کارها میتوان به ساعت خواب مشخص اشاره کرد که نقش بسیار مهمی در این مقوله دارد.
جنبههای مثبت کودک خود را ببینم یعنی اگر کودک را برای جمع کردن اتاقش فرستاده ایم بهتر است بگوییم آفرین که ماشینها را از روی زمین برداشتی» نه اینکه بگوییم چرا همه ی وسایل را جمع نکردی؟
در فرمان دادن به کودک خواسته ی خود را به صورت واضح و روشن به کودک بگویم و از به کار بردن واژه های کلی و مبهم پرهیز کنیم به طور مثال بگوییم عروسکهایت را از روی زمین جمع کن نه اینکه اینجا را مرتب کن.
یک قفسه و کمد مخصوص برای قرنطینه کردن در نظر بگیریم و از آن به عنوان محرومیت استفاده کنیم. قبل از شروع بازی با کودک قرارداد ببندیم که بعد از بازی باید اسباب بازی هایت را از اینجا جمع کنی و اگر جمع نکنی به کمد قرنطینه میروند و اگر کودک از فرمان سرپیچی کرد به وعده خود عمل کنیم. و در پایان خاطر نشان می سازد ثبات و هماهنگی پدر و مادر در برداشتن این گام ها نقش بسیار کلیدی و اصلی دارد.