به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما ، روزنامه فایننشال تایمز در مقاله‌ای به قلم جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشت: هفت سال پیش، پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، آلمان، ایران و نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی، یک توافق دیپلماتیک مهم منعقد کردند.
برنامه جامع اقدام مشترک نتیجه سال‌ها دیپلماسی فشرده در مورد برنامه هسته‌ای ایران بود و مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار گرفت.
این توافق، محدودیت‌های سختگیرانه‌ای را برای فعالیت‌های هسته‌ای ایران و گسترده‌ترین نظام نظارت و بازرسی که تاکنون توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجرا شده است، را (درخصوص برنامه هسته‌ای ایران) تضمین کرد. در مقابل، چشم انداز منافع اقتصادی ناشی از لغو تحریم‌های آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل علیه ایران را گشود.
اجرای کامل این توافق به شدت تحت تاثیر تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا در سال ۲۰۱۸ مبنی بر خروج آمریکا از آن و دنبال کردن یک کارزار یکجانبه «فشار حداکثری» قرار گرفت.
این توافق، شرایط را برای کُند کردن برنامه هسته‌ای رو به گسترش ایران فراهم کرد و این برنامه را به روی نظارت و بازرسی‌های شدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باز کرد.
ایران به نوبه خود فعالیت‌های هسته‌ای خود را به سطوح هشدار دهنده رسانده است. متأسفانه، ایران نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نیز محدود کرده است و در عین حال در همکاری کامل با آژانس بین المللی انرژی اتمی براساس تعهدات پادمانی پایه‌ای اش قصور کرده است. "فشار حداکثری" ناموفق بود. این در حالی است که علیرغم تلاش همه جانبه مابقی شرکت‌کنندگان (در گفتگو‌های هسته ای)، مردم ایران از مزایای کامل لغو تحریم‌ها محروم شده‌اند.
من در ظرفیت کنونی ام به عنوان هماهنگ کننده برجام به منظور معکوس کردن این تشدید خطرناک تنش ها، از پویایی سیاسی دولت جدید آمریکا استفاده کردم تا در آوریل ۲۰۲۱ یک فرایند دیپلماتیک را با حضور شرکت کنندگان برجام و آمریکا آغاز کنم. هدف از این تلاش تسهیل بازگشت آمریکا به توافق و اجرای کامل تعهدات برجامی ایران و آمریکا بود.
پس از ۱۵ ماه مذاکرات سازنده و فشرده در وین و تعاملات بی‌شماری با اعضای برجام و آمریکا، به این نتیجه رسیده‌ام که فضا برای مصالحه‌های مهم دیگر تمام شده است. من اکنون متنی را روی میز گذاشته ام که با جزئیات دقیق به لغو تحریم‌ها و همچنین گام‌های هسته‌ای مورد نیاز برای بازگرداندن برجام می‌پردازد.
این متن نشان دهنده بهترین معامله ممکن است که من به عنوان تسهیل کننده مذاکرات، آن را امکان پذیر می‌دانم. این یک توافق کامل نیست، اما تمام عناصر اساسی را مورد توجه قرار می‌دهد و شامل سازش‌هایی است که به سختی توسط همه طرف‌ها به دست آمده است. اکنون باید تصمیماتی اتخاذ شود تا از این فرصت منحصر به فرد برای موفقیت استفاده شود و پتانسیل بزرگ یک معامله کاملاً اجرا شده آزاد شود. من هیچ جایگزین جامع یا مؤثر دیگری را در دسترس نمی‌بینم.
ما می‌دانیم که با نزدیک شدن به انتخابات میان دوره‌ای (در آمریکا)، برجام از نظر سیاسی در واشنگتن به موضوع حزبی بدل می‌شود. این توافق ممکن است به همه نگرانی‌های آمریکا در رابطه با ایران پاسخ نداده باشد. اتحادیه اروپا نیز نگرانی‌هایی از جمله حقوق بشر و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران دارد که فراتر از موضوع هسته‌ای است. ما به طور مستمر در گفتگو‌های دوجانبه با ایران، تهران را درباره این مسائل مورد خطاب قرار می‌دهیم. برجام توجهی به این مسائل ندارد و اصلا هم قرار نبود این کار را انجام دهد. با این حال، این توافق، شرایط را برای کُند کردن برنامه هسته‌ای رو به گسترش ایران فراهم کرد و این برنامه را به روی نظارت و بازرسی‌های شدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باز کرد. این موضوع، این توافق را به سنگ بنای معماری جهانی عدم اشاعه تبدیل می‌کند.
برجام محدودیت‌های سختگیرانه‌ای را برای فعالیت‌های هسته‌ای ایران و گسترده‌ترین نظام نظارت و بازرسی که تاکنون توسط آژانس اجرا شده است، را تضمین کرد.
احیای اجرای کامل این توافق در حال حاضر می‌تواند یکبار دیگر با اعمال محدودیت‌های سختگیرانه بر ظرفیت غنی سازی اورانیوم ایران و نظارت دقیق آژانس بین المللی انرژی اتمی، بار دیگر این منافع را به همراه داشته باشد. این اقدام همچنین می‌تواند به ایجاد پویایی امنیتی همکاری بیشتر در منطقه کمک کند و حرکت مثبت اعتمادسازی را ایجاد کند.
ما همچنین می‌دانیم که در تهران پس از تجربه منفی سال‌های اخیر، نسبت به اجرای کامل یک معامله ملاحظات قابل توجهی وجود دارد. با این حال، توافق روی میز نشان‌دهنده عزم همه شرکت‌کنندگان برجام برای تضمین پایداری آن، از جمله تعهد جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا و تضمین‌های این کشور در این زمینه است. در نتیجه، این توافق به شکلی بهتر دربرابر اقدامات یکجانبه احتمالی برای تضعیفش محافظت می‌شود.
هر روز بدون توافق در وین، منافع اقتصادی ملموس برای مردم ایران را از طریق لغو قابل توجه تحریم‌های آمریکا و همچنین مزایای عدم اشاعه برای جهان را به تعویق می‌اندازد. انعقاد توافق در حال حاضر سود اقتصادی و مالی قابل توجهی را به همراه خواهد داشت و همچنین امنیت منطقه‌ای و جهانی را تقویت می‌کند. رد کردن آن، به ضرر هر دو طرف است، کسی نمی‌داند برای چه مدت.
اکنون زمان تصمیم گیری‌های سیاسی سریع برای پایان دادن به مذاکرات وین بر اساس متن پیشنهادی من و بازگشت فوری به یک برجام کاملاً اجرا شده فرا رسیده است. این توافق در خدمت عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای در ازای لغو تحریم‌ها است و نشان می‌دهد که در زمان‌های نابسامان، امکان دستیابی به توافق‌های بین‌المللی متعادل هنوز ممکن است.
اگر این توافق رد شود، ما در معرض خطر یک بحران هسته‌ای خطرناک و چشم انداز افزایش انزوای ایران و مردم آن قرار می‌گیریم. این مسئولیت مشترک ما است که این توافق را به سرانجام برسانیم.
