اروپا آخرین پیشنهاد را برای احیای برجام روی میز گذاشت و کفایت مذاکرات را اعلام کرد. علی باقری مسئول تیم مذاکره کننده ایران نیز در پاسخ به این پیشنهاد از تدوین ایده‌های تهران برای جمع‌بندی مذاکرات خبر داد. حال سئوال اصلی آن است که سرنوشت برجام چه خواهد شد؟
حشمت الله فلاحت پیشه درباره سرنوشت برجام گفت: دیگر زمانی نداریم که دغدغه های برجامی ایران مرتفع شود. معاهدات سیاسی در دنیای امروز فقط با گذشت زمان است که قابلیت عملیاتی‌شدن پیدا می کنند و ریشه می دوانند به طوری که چرخش سیاستمداران نمی تواند عامل لغو این معاهدات شود.
وی افزود: برجام اگر ۴ سال زودتر امضا شده بود طبیعتا ترامپ به راحتی نمی توانست از آن خارج شود. اکنون نیز دغدغه ایران اخذ تضمین اجرای برجام از آمریکا بود، اگر احیای برجام در همان ماه های ابتدایی دولت بایدن صورت می گرفت، بعد از چهار سال وضعیت به گونه ای می شد که حتی اگر دولتی جمهوری خواه در واشنگتن روی کار می آمد، به راحتی نمی توانست این توافق را لغو کند.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی با اشاره به برگزاری انتخابات کنگره آمریکا در آبان ماه امسال اظهار کرد: این احتمال وجود دارد که ۵ ابزار اجرایی رئیس جمهور با از دست رفتن اکثریت دموکرات ها در کنگره کُند شوند. از طرفی هر چه به روز انتخابات کنگره نزدیک شویم تهدیدها و تردیدها درباره آینده برجام احیاشده بیشتر خواهد شد.
وی افزود: پیشنهاد اروپایی ها فقط ممکن است به یک شرط با نتیجه همراه شود و آن اینکه طرفین قاعده همه یا هیچ را کنار بگذارند تا موضوع «نفت و نظارت» در این توافق ذکر شود. در قالب این توافق، عرضه نفت ایران دغدغه اروپایی‌ها را برای فصل سرما کم خواهد کرد، در عوض ایران هم به جای عقب نشینی از برنامه های هسته ای اش یا صادرات سوخت تولیدشده به کشورهای دیگر، نظارت را می پذیرد.
این استاد دانشگاه بیان کرد: البته مدل دیگر توافق می تواند به این شکل باشد که آمریکا تعهد دهد اجرای تمام قراردادهای ایران تا پایان دولت بایدن تضمین شوند. حاصل شدن چنین شرایطی برای توافق قدری سخت است چون دولت بایدن حاضر نشد چنین تضمینی بدهد بنابراین فقط مدل «نفت و نظارت» است که می تواند حد تعدیل شده ای از توافق را ایجاد کند.
فلاحت پیشه با بیان اینکه موضوع آخرین پیشنهاد را بارها از زبان غربی ها شنیدیم، افزود: حتی اگر توافق نشود، باز هم دیپلماسی از بین نمی رود ولی حصول نتایج هر چه زمان می گذرد کمتر می شود که وابسته به روابط ایران و امریکا خواهد شد. اگر دو طرف به سمت مدیریت بحران بروند طبیعتا اقدامات تحریک آمیز انجام نمی دهند ولی اگر به سمت مدیریت بحران نروند و آمریکایی ها تحریم های تازه ای را به اجرا درآورند متقابلا ایران نیز گام های جدیدی را بر خواهد داشت.
۲۱۲۱۷
