برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام در راستای توافق جامع بر سر برنامه هسته‌ای ایران در تاریخ سه‌شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) در وین اتریش بین ایران و گروه ۱+۵ (شامل چین، فرانسه، روسیه، پادشاهی متحد بریتانیا، ایالات متحده آمریکا و آلمان) منعقد شد اما پس از روی کار آمدن ترامپ بحران ها بر سر راه این توافق بین المللی پدید آمد. رئیس جمهور پیشین آمریکا برجام را پاره کرد و تازه پس از آن رویدادهای بین المللی و کشمکش میان کشورها برای احیای برجام شروع شد. جوبایدن که پس از دونالد ترامپ روی کار آمد، در وعده های انتخاباتی خود به برجام اشاره کرد و آن را یکی از اولویت‌ها اعلام کرد. با این حال هنوز اقدام جدی و مثبتی را در این راستا شاهد نبودیم و عملا احیای برجام امروز و فردا می‌شود. درهمین رابطه با حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل گفتگویی داشتیم. در ادامه همراه گسترش نیوز باشید.
بهشتی پور پیرامون پیشنهادات جدیدی که در راستای احیای برجام به ایران می‌شود، اظهار کرد: ما باید تحولات و پیشنهادات جدید برای ایران را کاملا رصد کنیم. باید معلوم شود که ایران پیشنهادات تکمیلی برای موضوع برجام دارد یا خیر. امیدواریم این مساله راه جدیدی را باز کند و بتوانند به نتیجه برسند. در این شرایط ایران نیازمند رسیدن به نتیجه است و آمریکایی ها نیز می خواهند بحران انرژی را با وارد کردن ایران به بازار انرژی مدیریت کنند تا تاثیرت تنش موجود و تحریم های نفتی روسیه کم شود. باید منتظر بود و دید ایران چه پاسخی به پیشنهادات جدید می‌دهید. البته آمریکایی‌ها نیز جوابی قطعی نداده اند. اگر چه مخالف نبودند اما استقبال هم نکرده اند.
وی افزود: اکثریت جمعیت آمریکا حتی نمی دانند عراق کجاست و یا ایران چه تفاوتی با عراق دارد؟! یعنی اطلاعات عمومی پیرامون ایران در آمریکا این همه کم است. ما فکر می کنیم قبله عالم هستیم و همه دنیا منتظر تصمیم ایران هستند. آمریکایی‌هایی که در انتخابات شرکت می کنند، قیمت بنزین را می بینند که به ۵ دلار رسیده است. این روند بی‌سابقه است. یعنی هر چهار و نیم لیتر بنزین ۵ دلار شده است اما در زمان ترامپ ۳ دلار بود. یا اینکه آمریکایی ها به تورم توجه می کنند که ۹% شده است و این در چهل سال اخیر بی سابقه بود. آن ها به برجام توجهی نمی کنند.
این کارشناس مسائل بین الملل خاطرنشان کرد: اگر آمریکایی ها موفق شوند با ایران به توافقی برسند دست کم صد میلیون بشکه نفت ایران روی آب ها است و بازگشت این صد میلیون بشکه به بازار شوکی وارد می کند. احتمال کاهش قیمت دور از ذهن نیست. حداقل برای زمستان آینده می تواند موثر باشد چون معاملات نفتی در آن زمان برجسته است. امروز هم اگر معاملاتی انجام می شود، برای ۳ ماه بعد است. آن ها نگران این هستند که اگر این تاثیرگذاری با تحریم های روسیه ادامه پیدا کند، زمستان اروپا و آمریکا مجددا دچار بحران انرژی می شوند. بازگشت ایران به صادرات نفت و حتی در میان مدت صادرات گاز می تواند تاثیر برجسته ای بر بازار انرژی داشته باشد.
وی گفت: آمریکا از این منظر به پایان دادن تحریم ها علاقمند است تا با ایجاد فضایی جدید نفت و گاز ایران را وارد بازار های انرژی کنند. اما مردم آمریکا توجهی به این موضوع ندارند، آنها به اولویت این مسائل یعنی به کاهش نرخ بنزین توجه دارند.
بهشتی پور در رابطه با انتخابات آمریکا که در روند تصمیم گیری های این کشور قطعا تاثیر به سزایی دارد ادامه داد: به عقیده من ترامپ شانسی برای بازگشت ندارد. اگر بازگشت آمریکا به برجام موجب این شود که وضعیت اقتصاد آمریکا بهتر شود، مخالفت جریان حزب جمهوری خواه به جایی نمی رسد. بنابراین بعید به نظر می آید که جمهوری خواهان در مسیر برجام کار شکنی کنند. مهم این است که متن توافق چیست؟ باید روی چه چیز هایی توافق کنند.
وی در پایان با اشاره به مخالفان داخلی در مورد توافق هسته ای گفت: در داخل ایران نیز جناحی که مخالف برجام بود، احیای آن را خیانت می داند. تمام فضاسازی تندروها بر این اساس است که به بهانه های مختلف مانع از به نتیجه رسیدن برجام شوند. از این رو آنها هم روش خود را خواهند داشت و تلاش می کنند مذاکرات به نتیجه نرسد. در نهایت من فکر می کنم جریان مخالف برجام در اقلیت است و حتی تند روهای مخالف برجام امروز خود مذاکره کننده برجام هستند. آمریکا نیز احتمالا در نهایت به سمت راه حلی برای این ماجرا می‌رود.
