خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: رژیم صهیونیستی یک بازیگر تصنعی و مبتنی بر توسعه طلبی سیاسی، امنیتی و ارضی بوده و همین امر از ابتدای تاسیس، مشروعیت آن را با چالش روبرو کرده و بازیگرانی را که مورد تجاوز و توسعه طلبی آن قرار گرفته اند را به مقاومت واداشته است. این عدم مشروعیت به ویژه عدم مشروعیت پیرامونی، این رژیم را با تهدیدات چند وجهی دائمی روبرو کرده که مقامات و تصمیم سازان این رژیم سعی کرده اند برای جلوگیری از این تهدیدات وجودی، به سوی تقویت بازدارندگی پیش بروند.
با توجه به اینکه این رژیم بسیاری از پیش نیازهای تقویت بازدراندگی همچون عمق استراتژیک، جغرافیای خاص و جمعیت زیاد را ندارد و به عبارت دیگر آستانه تهدید آن به شدت آسیب پذیر است به سمت تقویت سایر پیش نیازهای بازدارندگی همچون اتحاد و ائتلاف با قدرت های بزرگ، تقویت توان نظامی و امنیتی، اتخاذ راهبردهای تهاجمی با داشتن تهدید معتبر برای رقبا، تقویت ستاد فرماندهی جنگی و در آخر در اختیار گرفتن تسلیحات کشتار جمعی پیش رفته است.
البته در این روند، پیروزی نسبی صهیونیست ها در جنگ‌های فراگیر با کشورهای عربی و همچنین عملیات های نظامی و امنیتی موردی، قصه و روایت برتری نظامی و امنیتی این رژیم را القاء کرده است. این روند منجر به اعتبار بخشی و عمق بخشی به این مفهوم شده که رژیم صهیونیستی قدرت برتر نظامی و امنیتی منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا است و با توجه به پیمان های استراتژیک با قدرت های بزرگ همچون ایالات متحده آمریکا و ارائه تضمین از سوی آن ها برای حفظ این برتری، بازدارندگی نسبی برای این این رژیم ایجاد کرده است.
رژیم صهیونیستی با این روند از بازدارندگی توانسته بیش از هفتاد سال بحران ها و چالش های امنیت بین الملل خود را کنترل کند ولی به نظر می رسد این بازدارندگی در سال های اخیر رو به فروپاشی است. عوامل این روند فزاینده تضعیف بازدارندگی رژیم صهیونیستی را می توان اینگونه بیان کرد:
۱ـ یکی از ارکان اصلی بازدارندگی رژیم صهیونیستی انحصار هسته ای در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا همراه با سیاست ابهام عمدی این رژیم است. بر اساس گزارشی در سال ۲۰۱۳ به نقل از منابع آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا، رژیم صهیونیستی هم‌اکنون داری ۸۰ کلاهک هسته‌ای و قابلیت تولید ۱۹۰ کلاهک دیگر است. تلاش جمهوری اسلامی ایران در عرصه توانمندی هسته ای در جهت اهداف غیر تسلیحاتی برای انحصار این رژیم آسیب زا است به همین دلیل از تمام ظرفیت های سیاسی، نظامی و امنیتی خود جهت توقف این روند استفاده می کند.
۲ـ با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و مبنا قرار گرفتن گفتمان حاصل از آن یک جبهه مقاومت ضد استکباری با گفتمان پیشرو شکل گرفت به طوری که این جبهه مقاومت چه در حوزه فرماندهی و ستادی و چه در حوزه نیروی انسانی کارآمد نظامی و امنیتی و چه در حوزه تسلیحات و تجهیزات به ویژه موشکی و پهپادی تقویت شده و توانسته ضعف های نظامی و امنیتی به خصوص پدافند چند لایه این رژیم شامل سامانه پیکان، سامانه فلاخن داود، سامانه گنبد آهنین و سامانه های مشترک منطقه ای را نمایان سازد که به اذعان مقامات و اسناد راهبردی صهیونیستی و آمریکایی برتری نظامی رژیم صهیونیستی به عنوان ستون بازدارندگی این رژیم را تهدید می کند.
موضوع دیگر افزایش قدرت جبهه مقاومت، افزایش روحیه پیروزی و نگاه تکلیف محور به نابودی رژیم صهیونیستی است. گفتنی است یکی از مفروضات بازدارندگی عقلانیت بازیگر رقیب است که مبتنی بر هزینه و فایده کردن است. به نظر می رسد عناصر جبهه مقاومت در عین تقویت قدرت عینی و در نظر گرفتن محاسبات قدرت نظامی رقیب، در جهت آرمان و هدف خود حاضر به افزایش ریسک برخورد و پرداخت هزینه های سنگین آن هستندز این امر نیز یکی از پایه های مهم بازدارندگی رژیم صهیونیستی را تضعیف کرده است.
۳ـ یکی از ارکان بازدارندگی رژیم صهیونیستی حمایت کامل قدرت های بزرگ از تل آویو در قالب ایجاد اتحادها و ائتلاف ها بوده است. اما عواملی همچون: افزایش انتقادات به سیاست های رژیم صهیونیستی در غرب، کاهش تمرکز آمریکا به عنوان مهمترین متحد بین المللی رژیم صهیونیستی در پرونده غرب آسیا و تمرکز بر پروندهای شرق آسیا و شرق اروپا و همچنین افزایش نفوذ و لابیگری های کشورهای دیگر منطقه و موازنه سازی با لابی صهیونیستی، توانسته به تضعیف حمایت کامل غرب از رژیم صهیونیستی کمک کند. کاهش اطمینان صهیونیست ها از حمایت غرب در بلند مدت ممکن است کاربرد این رکن از تقویت بازدارندگی را دچار اختلال کند.
۴ـ یکی دیگر از ارکان بازدارندگی رژیم صهیونیستی، قصه و روایت افسانه وار از قدرت نظامی، امنیتی و شکست ناپذیری رژیم صهیونیستی است. اما در این چند سال به خصوص بعد از بازپس گیری جنوب لبنان توسط جنش مقاومت حزب الله لبنان و اقدامات موثر جنبش حماس و جبش جهاد اسلامی در نوار غزه این روایت به شدت خدشه دار شده است. به غیر از حوزه نظامی، در حوزه امنیتی نیز قصه و روایت دست برتر اطلاعاتی و امنیتی نهادهای امنیتی رژیم صهیونیستی همچون موساد در کاهش تهدیدات امنیتی، اشراف اطلاعاتی و از بین بردن مخالفان نیز با چالش روبرو شده است به طوری که این نهادهای امنیتی با ضعف خود در رصد تحولات و ضعف جدی در حوزه اطلاعات و ضد اطلاعات مواجه هستند. همین مسئله یکی دیگر از عوامل تضعیف بازدارندگی این رژیم محسوب می شود.
*دکتر حسین آجورلو، کارشناس مسائل رژیم صهیونیستی
